Pərvindən yeni kitab:

"Vəziyyət ruscadır"

"Ədəbiyyat qəzeti" həmişə olduğu kimi, bir-birindən maraqlı layihələrlə oxucuların görüşünə gəlir. Yarım ilə yaxın bir zaman kəsiyində yazıçı Pərvinin "Vəziyyət ruscadır" layihəsi "Ədəbiyyat qəzeti"nin tribunasında yer almaqda idi. Geniş oxucu kütləsi və ədəbi-elmi ictimaiyyətin marağına səbəb olan bu layihə yaxın günlərdə kitab şəklində işıq üzü gördü.

21 essedən ibarət olan "Vəziyyət ruscadır" yazıçı Pərvinin qələmilə iki əsrlik rus klassikasının yaradıcılarının həyat yoluna işıq tutur. Kitabdakı "Ay səni, Puşkin" adlanan ilk esse çağdaş rus ədəbiyyatının banisi, rus ədəbi dilinin reformatoru Aleksandr Sergeyeviç Puşkinə, "Zəmanə adamı" adlı ikinci esse Puşkin dueldə öldürüləndən sonra bir gecədə məşhurlaşan, "Zəmanəmizin qəhrəmanı" romanının müəllifi Mixail Yuriyeviç Lermontova həsr olunub. Mirzə Cəlilin "Danabaş kəndinin əhvalatları"nda verdiyi epiqrafdakı kimi üçüncü essesini "Qoqol, Allah sənə rəhmət eləsin" adlandıran yazıçı bu essesində Nikolay Vasilyeviç Qoqoldan, "Ölü evin diriləri" essesi "Ölü evdən qeydlər", "Cinayət və cəza" romanının müəllifi Fyodor Dostoyevskidən, "Atalar yoxsa oğullar" essesində "Atalar və oğullar" romanının müəllifi İvan Sergeyeviç Turgenevdən, "Bütün hallarda sülh" essesində Tolstoyun "Hərb və sülh" romanından, "Şekspir yalan oldu" essesində isə Leskovun yaradıcılığından, "Mtsensk əyalətinin Ledi Maqbeti" povestində ədibin yaratdığı sevgisi uğrunda hər şeyə hazır olan fədakar Katerina Lvovnadan danışır. Bunlarla yanaşı, kitabda bir-birindən maraqlı "Bədbəxtlər şəhəri", "Raskol - ikitirəlik, nifaq", "Anna kimi", "Yaşamaq üzücüdü", "XIX əsr... Suallar...", "Vətəni də götürüb getmək...", "Nağıldan yağmura", "İnsan taleyi", "Günün hökmü", "Həyat və tale", "Təkəm riyakarlıq dənizində mən...", "Ölünün qeydləri", "Lolita" və s. kimi esselər də yer almaqdadır.

Xalq arasında yarızarafatla işlənən "Vəziyyət ruscadır" ifadəsini Klassiklərdən bəhs edən belə ciddi bir rubrikaya başlıq seçməsini müsahibələrinin birində müəllif belə izah edir: "Əslində, çağdaş sosial şəbəkələr zamanında insanların dərinə getmədiyini, elə dayazda vaxt keçirməyə meyilli olduğunu görürük. Amma bu bir həqiqətdir ki, klassika öz aktuallığını heç zaman itirmir. Rus nəsri ucu-bucağı görünməyən bir dəryadı. Bu layihə sanki özümə sifarişimdi. Həm öyrənirəm - bəlkə, zamanında çox da diqqət etmədiyim məqamları yenidən araşdırıram, həm də əsərləri daha peşəkar oxuyub nasir kimi master-klass keçirəm özümə... Eyni zamanda, daha dinamik, daha çevik bir üslubda, bəzən zarafatyana bir üslubda vacib bildiklərimi oxucuya çatdırmağa çalışıram. Bu şəkildə ciddi ədəbiyyatı sevdirmək, təbliğ etmək üçün yeni yollar axtarmalı oluruq. Zamanın diktəsi budur ki, ağır, uzun, akademik yazılar daha az oxunur" - deyən müəllif elə kitabın sonunda da bu qənaətini bir daha vurğulayır:

"Zaman göstərdi ki, ədəbiyyat xüsusi adamlar üçündü. Belə adamlar da həmişə olacaq. Necə ki, bizə qəribə gəlir, necə ki, arxeoloq gedir bir süxur tapır, naməlum bir kəsəyin hansı əsrə aid olmasını ömür boyu öyrənməyə çalışır. Düşünürük, buna zaman, həyat sərf olunarmı? Amma var belə adamlar, həmişə olacaq. Ədəbiyyat din kimidi, nə onun varlığını, vacibliyini, nə də yoxluğunu təbliğ etməklə deyil. Söz adamın ürəyinə düşməlidi, iştahını çəkməlidi... Özümə verdiyim sifarişlə iki əsrlik rus nəsrinin sevdiyim imzalarından və əsərlərindən danışa-danışa bu qənaətə inandım...".

Pərvinin sonda gəldiyi qənaəti onun düşüncəsinin zamanla nəbzləşdiyi qədər də bizə kitabda yazılanların oxucu üçün böyük təsir edəcəyinə inandırır.

Xəyalə ZƏRRABQIZI

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 16 oktyabr.- S.7.