Nizaminin müasiri olan Avropa şairləri:
Ditmar fon AYST
Səlim Babullaoğlunun təqdimatında
Ditmar fon Ayst
/ Dietmar von Aist
(1115-1171) - orta əsrlər
alman poeziyasının
erkən minnezanq (trubadurlara və truverlərə yaxın olan bu məhəbbət
şairlərinin yaradıcılığında
gedonizm daha azdı) dövrünə
aid nümayəndəsi. Ditmar Avstriya
baronları nəslinin
təmsilçisidir. 1140-1170-ci
illəri əhatə
edən Zalsburq, Regensburq və Vyanaya aid tarixi sənəd və salnamələrdə onun adı və mənsub olduğu səcərə ilə bağlı məlumatlara rast gəlinir. Ayst ləqəbini baba mülkünün xarabalıqları
yerləşən Yuxarı
Avstriyadakı eyniadlı
çaya görə götürüb. Çoxsaylı şərqi və şeirlərin ona aid edilməsinə baxmayaraq yalnız bir neçə poetik mətnlə bağlı onun müəllifliyi şübhə doğurmur.
Ditmar fon Ayst
yaradıcılığı adi və saray
minnezanq (meyzinger) lirik poeziya formaları
arasında birləşdirici
zəncir hesab olunur. O, rferen istifadə edən ilk şair idi. Əksər şeirləri qadın-kişi
münasibətlərinə həsr olunan for Ayst daha çox
qadınların dilindən
yazırdı şeirlərini.
Onun şeirlərinin personajı
güclü, seçim
və iradəsi olan qadınlardı.
Ditmarın şeirləri "Maness kodeks"ində (orta əsrlər dövrünün
ən məşhur və illüstrasiyalı tarixi mənbəsi, salnaməsi; bu mənbələrin mərkəzi
fiqurları cəngavərlər,
eyni zamanda onların sırasından
olan şair-cəngavərlərdi;
Maness adı ilk mənbələrin
sifarişçisi Sürixdən
olan cəngavər Rüdiger fon
Manesslə bağlıdır)
yer alıb.
Yatırsanmı, gözəl sevgilim?
Yatırsanmı, gözəl sevgilim?
Təəssüf, yaxında oyanacağıq.
Bir quşcuğaz, şirin-şəkər
bir varlıq
Qondu bir cökə budağına.
Çox rahat yatdım, yatıb qaldım.
İndi səslənirsən ki, ay
uşaq, oyan.
Cəfasız eşq və səfa olmaz.
Sevgilim, nə istəsən, edərəm.
Ağlamağa başladı qız:
"Atına minib
gedir, məni tərk edirsən.
Nə zaman dönəcəksən geriyə?
Xoşbəxtliyimi də özünlə
aparırsan?".
Orda tənha qadın dayanmışdı
Orda tənha qadın dayanmışdı
Çölün o yanına zillənmişdi.
Sonra da öz sevgilisinin arxasınca baxdı.
Daha sonra səmada süzən
qartala nəzər saldı.
"Ömrün uzun
olsun, qartal!
Hara istəsən uça
bilərsən.
Nə istəsən
edə bilərsən.
Mən də eləydim.
Baxışlarımın seçdiyi
Kişini sevdim.
Düzdür, gözəl qadınlar
bu seçimdən
Narazı qaldılar.
Niyə
istəmirsən seçdiyim
kişi mənim olsun?
Mən axı onun dostlarından
heç kimi istəmirdim...".
Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.-
30 oktyabr.- S.3.