İspan əsilli şair, rəssam, pianoçu və bəstəkar Federiko Qarsiya Lorka 1898-ci ildə İspaniyanın Qranada bölgəsindəki Fuente Vaqueros şəhərində doğulub.

Lorka əsrin ən böyük iki ispan şairindən biri kimi qəbul edilir. 1928-ci ildə yazdığı "Romancero Gitano" (Qaraçı Balad) əsəri ilə şöhrət qazanan Lorka, Salvador Dali ilə birlikdə İspaniyanın çağdaşlaşması üçün çalışan sənət adamlarından biri olub.

Şeirlə yanaşı, teatr üçün yazdığı və səhnələşdirdiyi dram əsərləri ilə də məşhur olan Lorka Qanlı Toy (Bodas de sangre, 1931), Yerma (1934), "Bernarda Albanın evi" kimi dramları uğurlu nəticə göstərmiş, ölüm və həyat, sonsuzluq kimi, ziddiyyətlər arasındakı enişli-yoxuşlu xətti vurğulamışdır.

O, İspaniya vətəndaş müharibəsi başlayanda 38 yaşında millətçilər tərəfindən öldürülmüşdür.

***

Yuxularım

sənin bədəninin ətrindədir.

Bəlkə lap uzaqlarda,

Gecə yarı

Məni bağrına basırsan?!

Röya

Yat,

Rahatca yat...

Bayağı baxışlardan çəkinmə,

Sənə nə kəpənəkdən

nə sözdən,

nə də qıfılın deşiyindən saçan işıqdan ziyan gələr...

Yat,

Sevgini gözləyər kimi

sən mənim ürəyimdə bir bağçaya bənzəyirsən...

rahatca yat,

yalnız sonuncu öpüş dodaqlarında

can verərkən oyan!..

Oyan!

Qayıdacağam

Qanadlarıma görə geri qayıdacağam,

qoy geri qayıdım,

ağ rəngli bir diyarda ölmək istəyirəm,

Dünənlərin diyarında...

Qanadlarıma görə geri qayıdacağam

qoy geri qayıdım,

dənizin gözündən uzaqda,

Sərhədsiz bir diyarda ölmək istəyirəm...

Lolita üçün...

Çayın kənarında

su üzərində dalğalanan gecəni izləyin...

Və Lolitanın sinəsi üzərində

Gül dəstələri sevgidən ölürlər.

Gül dəstələri sevgidən ölürlər.

Dekabr ayının körpüləri üstündə,

Üryan gecənin bəm nəğməsi duyulur,

şor və sünbül dolu sularda

Yuyur bədənini Lolita...

Gül dəstələri sevgidən ölürlər.

Gümüş gecə

Şəhərin damında parlayır...

Gümüşlü sular güzgülər kimi

sənin çiçək rəngli ağ ayaqlarında...

Gül dəstələri sevgidən ölürlər...

Acı

Gülümsədi dəniz

ucqarlarda,

Dişləri köpüklü və dodaqları göy üzü.

- Sən nə satırsan,

Sinəsi açıq qəmli qız?

- Mən dənizlərin suyunu satıram, bəy.

- Qara dərili oğlan,

qanına qarışan nəsə vardımı?

- Dənizlərin suyu varımdır, bəy.

- Bu duzlu göz yaşların hardan axır, ana?

- Mən dənizlərin suyunu ağlayıram, bəy.

- Mənim ürəyim və bu sonsuz acılığın

qaynağı hardandır, görəsən?

- Dənizlərin suyu yaman acıdır, bəy.

Gülümsədi dəniz

ucqarlarda,

dişləri köpüklü və dodaqları göy üzü.

İcazə verin!

Küləkdə fəryad

Yaradır bir sərvin kölgəsini

icazə verin bu əkin sahəsində ağlayım...

Paramparça olmuş dünyada

Qaranlıqdan başqa nəsə yoxdur

icazə verin bu əkin sahəsində ağlayım...

İşıqsız üfüqləri

Qığılcımlar dişləriylə sancıb...

Sizdən istədim ki,

icazə verin bu əkin sahəsində ağlayım...

Mahnı

Əsla oxumayacağım mahnı,

Uyuyubdur dodaqlarımın üzərində.

Əsla oxumayacağım mahnı...

Sarmaşıq gülünün üzərində

Atəşböcəyi vardı,

Və göy üzündəki Ay

İşığı ilə sancırdı suları.

Belə oldu ki, mən gördüm röyamda,

Əsla oxumayacağım mahnı,

Dodaqlarla dolu bir mahnı

Və uzaq yollardan ibarət...

Bulanıq kölgələrin,

didərgin saatların mahnısı...

Ağ günlərin,

Canlı ulduzların mahnısı...

Federiko Qarsiya Lorka

Tərcümə: Ümid NƏCCARİ

Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 30 oktyabr.- S.11.