Şuşada M.P.Vaqif Poeziya
Günlərindən təəssüratlar
Gediş
I
Karvan yola düşür üzü Şuşaya...
Yolları gözümə yığıb
gedirəm.
Elə bil, bu böyük
şəhərdən deyil,
Elə bil, özümdən çıxıb
gedirəm.
Keçirəm Salyandan, Biləsuvardan,
Bu yerdə burulur
yol İmişliyə.
Bizdən
şanlı-şanlı salamlar
olsun
Qovunlu, qarpızlı, yer-yemişliyə!
Beyləqandan sonra Füzuli yolu...
Gedirəm, dəyişir gözümdə
dünya...
Çöldür, biyabandır yolun
sağ-solu...
Olubdur, gör, hansı dözümdə dünya!
İnsi
yox, cinsi yox, ev-eşiyi yox...
Baxırsan, hər tərəf daş topasıdır.
Dolu beşiyi yox, boş beşiyi yox...
Burda yer yarılıb, göy qopasıdır.
Erməni
rüzgarı əsibdir burda...
Yerləri, yurdları yalayıb keçib.
Arxalı
köpəklər quduz
it kimi
Otu, alafı
da dalayıb
keçib.
Bu da Zəfər
yolu... Baş əyirəm mən.
Ağrımı, acımı udub gedirəm.
Yanar ürəyimi çəkib
sinəmdən
Əlimdə bayraqtək tutub gedirəm.
Qalxır
Zəfər yolu arandan dağa...
Bu yol sarma-sarma, dolay-dolaydır.
Dağlarsa bənzəyir yamyaşıl
tağa...
Qalxırıq,.. enirik... Hələ ki yaydır.
Burda aşılası dağlar birmidir?
Beşmidir, onmudur? - Bilənlər bilir.
Torpaq ziyarətgah,
torpaq pirmidir?
Durub səcdəsinə
gələnlər bilir.
Qəlbi
bu yerlərdə vuran analar!
Nələr var qarşıda,
nələr var, nələr!
Papağı başından uçan
binalar...
Gözləri oyulmuş kor pəncərələr.
Xocavənd
uzaqdan görünür, baxın!
Hələ Zəfər yolu
eləyir davam...
Nə var ki, insana torpaqdan yaxın?
Salam, doğma suyum, torpağım, havam!
Şuşam
bir şəhərdir dağlar başında...
Özü şüşədəndir, səngəri
- daşdan.
Qartaldır dayanıb qaya qaşında...
O, qalib çıxıbdır
qanlı savaşdan...
Heyrətə
gələcək desəm hər kimə...
Səksənməsin deyə güllə səsindən.
İgid
əsgərimə, mərd
əsgərimə
Qayalar yol verib daş sinəsindən.
Qızılı
bir payız günü Şuşada
Açılıb qızılı bir
səhər, Allah!
Baxıb,
gözlərinə inanmasa
da,
Mat qalıb, key keçib bu
şəhər, Allah!
Göydə
başı üstə şəhid ruhları...
Yerdə
sinəsinə sarılan
qollar...
Gülündən qan daman güllər, çiçəklər...
Gün vurub buğlanan qan gölü yollar..
Nə
deyim taleyin biçdiyi dona?
Bəşərə yaraşmır bəşər
tarixi.
Bir gün Xankəndidə yetəcək sona
Bu fitnə tarixi,
bu şər tarixi.
Çatdıq...
Bu da - Şuşa... Dayanır
maşın...
Şuşam, gözün aydın,
var olsun başın!
"Mənim əziz
Şuşam, azadsan
daha!"
Şükür Allaha!
Şükür Allaha!
04.09.2021
Ziyarətin qəbul olsun,
Məhərrəm!
II
(Şuşaya
daxil olarkən Tehran
Əlişanoğlunun, Vaqif Yusiflinin,
Sərvaz
Hüseynoğlunun və
mənim
şahidliyimlə Şuşaya
səcdə edib
daşını öpən
Məhərrəm Qasımlıya)
Qismət
oldu, əhdə vəfa eylədin!
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
Yaman yerdə dərdə dəva eylədin!
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
Daşa əydin sevda dolu başını.
Daş da içdi gözlərinin
yaşını.
Öpdün əziz Şuşamızın
daşını
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
İçimizdə əsdi sərin-sərin meh.
Bu yanğılar çətin
sönər, çətin, eh!
Bəzən gözəl görünürmüş
gözdə şeh...
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
Zəfər
yolu başdan-başa zəfərdi...
Bu nə gözəl yolçuluqdu, səfərdi!
Bizim Şuşa şüşə
kimi şəhərdi...
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
Şöhrətimiz yaman gözə şiş idi.
Bu olanlar yağıların işidi...
Vaqif Aslan köhnə, qədim kişidi...
Ziyarətin qəbul olsun, Məhərrəm!
05.09.2021
Şuşada əsən külək
III
Necə də
şəfalıdır...
Şuşada əsən külək.
Sinəmdə, kürəyimdə,
üzümdə gəzən
külək.
Könlümə sığal çəkir
Anamın əlləritək.
Məni
fikir götürmüş....
Məni
xəyal aparmış...
Şuşada Şəki varmış ...
Şəkidə Şuşa varmış...
Bəlkə,
bu Şuşa deyil,
Şəkidir, Kiş kəndidir.
Bu - müdrik Həsən əmi,
O - Kamran əfəndidir.
Yolu yoluma
bənzər,
gah yoxuş, gah enişdir.
Başının üstündə göy
geniş, geniş,
genişdir.
Külək
əsir, yel vurur...
Yel mülayim, meh sərin...
Bitmir, bitmir ki bitmir
fikrim, düşüncələrim.
Əsir, əsir
Şuşada
yel də, meh də, külək də.
Tanrım,
yer yaratmısan
bu qəlbdə, bu ürəkdə!
Mənim
də bağımda var,
and olsun, xarıbülbül.
"Yarı gül,
yarı bülbül".
Gülə, çiçəyə demə
dərdimi, barı,
bülbül.
Şuşada
əsən külək
zəngulədir, muğamdır.
Oxu, sevdalı könlüm,
oxumalı məqamdır!
06.09.2021
Əzizə xanım
IV
(Vaqif Poeziya Günlərindən
qayıdacağımız gün Vaqif Yusiflinin əlində
isti çörək və qoğal gördüm. Dedi ki, ev
üçün götürmüşəm, qoy bizim süfrəmiz
Şuşa süfrəsi kimi bərəkətli olsun. Mən də digər yoldaşlara qoşulub
çörək almağa getdim. Yolda bir qadın otuz il əvvəl qoyub gəldiyi evini
tanıdı. Maşından düşdü.
Biz də onun evini ziyarət etdik)
Boynundan
asılan bəlgədən
adını bildim:
- Əzizə xanım.
- Bağımda bal armudum
var, - dedin...
Yeməmişdən dadını bildim,
Əzizə xanım.
Sürücüyə
üz tutub
Dedin: - Saxla maşını.
Otuz ildir görmürəm
eyvanımı, divarımı,
daşımı.
Dayandı maşın, Əzizə xanım.
Dayanmadı göz yaşın, Əzizə xanım.
Günün
günortasında...
Şuşanın ortasında
Bünövrəsi salamat
evini gördün!..
Gözün aydın!
Dünyanın dərdqarışıq
kefini gördün!..
Gözün aydın!
Dedin ki,
otuz ildir
dərilməyən gavalın
var.
Qəribə günahın var!
Qəribə babalın var!
Şuşan
o Şuşan kimi
Əhsən, qalıb yadında.
Varmı
elə bir armud
bal armudun dadında?
Zəfər
yoluyla gəldin,
evini tapdın.
Əzizə xanım!
Fikrində, xəyalında
təndirinə od salıb
çörək də yapdın.
Əzizə xanım!
Mən də
bir pay götürdüm
yapdığın o çörəkdən,
Əzizə xanım!
Halallıq ver ürəkdən!
Əzizə xanım!
06.09.2021
- Onlar kimlər idilər?
- Ermənilər
idilər!
V
(Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində Şuşaya
səfər edən Əli müəllim adlı bir
ziyalımız orada atasının məzarını tapa bilməməsindən
gileyləndi)
- Onlar
kimlər idilər?
- Ermənilər idilər!
Məzarları yedilər
başdaşları qarışıq.
Üstündən qan içdilər
göz yaşları qarışıq.
Bizi kənd-kənd tutdular...
Şəhər-şəhər uddular...
Analar bətnindəki
körpələri yedilər.
Ləzzətlidir, dedilər.
- Onlar kimlər idilər?
- Ermənilər idilər!
- Dayan,
Əli müəllim,
məzar axtarma burda!
Atan, baban məzarı
daha qarışdı
yurda.
Qarabağ baban oldu
Qarabağ atan oldu.
Torpağın torpaq oldu,
vətənin vətən
oldu.
- Onlar kimlər idilər?
- Ermənilər idilər!..
Ermənilər idilər!..
08.09.2021
Vaqif ASLAN
Ədəbiyyat qəzeti.- 2021.- 11
sentyabr.- S.19.