Tənha qadın

Kədər solğun divardan

Baxıb ona irişər,

İşığı da söndürməz ki,

Qaranlığa ilişər.

...Kim gəlib götürəcək

Bəs bu qəmi üzündən?

Elə təkdi - diksinir

Ürək döyüntüsündən...

Yada düşər o sevgi

Köhnə bayatı kimi.

Əlindən saldığı qab

Sınar həyatı kimi.

...Qəfil bir zəng istəyir, -

Bir əli telefonda,

Biri göz yaşındadı.

Bəlkə elə xoşbəxtlik

Xəttin o başındadı?!

Qonşular da eşitməz, -

Kəsib hasar səsini.

Hər səhər sinəsinə

Çəkər azan səsini...

...Pəncərə arxasından

Onu çağıran yağış

Bəlkə tanrı səsidi?

Yoxsa, yoxsa o yağış

Sevgi şikəstəsidi?!.

Bir gün

Bir gün yaxamızdan yapışıb

Allahı istəyəcək uşaqlar

Deyəcəklər: "Neynədiniz Onu?"

Bir gün biləcəksən ki,

Dənizin üstündəki duman

Suyu qorumaq üçünmüş...

Bir gün məzarımı qorumaqçün

Başdaşım əsgər gedəcək...

Bir gün

su kimi

ayrılıqlar basacaq dünyanı...

Bir gün hamı atıb gedəcək

bu dənizi,

təkcə bu liman qalacaq.

Bir gün bütün günlər sona yığılacaq,

Əllərim bədənimdən yıxılacaq...

Bir gün dərk edəcəksən ki,

dünyadakı bütün cütlər

əslində təkdi.

Ən ağır ayrılıq

Allahdan ayrı düşməkdi.

...Bir gün

Üstünə duz səpsən də

Dadı qaçacaq ümidlərin də...

Coğrafiya müəllimi

Gənc coğrafiya müəlliminin

əlində tutduğu çubuq

elə dartınırdı ki,

sevdiyi qızın yaşadığı şəhərə tərəf.

Elə bil çubuq o qızı axtarırdı...

Sevinc axşam gələcəkdi

Çıraq oldum, işığımı

Salmağa bir adam olmadı.

Çoxu mənə "oğul" dedi,

Heç biri anam olmadı.

Bir düz üçün dağ çıxardı,

Dağı lap axsaq çıxardı.

Bu gecədən sağ çıxardım

Yanımda bir şam olmadı.

Bu əldi, ya boş əlcəkdi?

Bu ömür nə uzun çəkdi?

...Sevinc axşam gələcəkdi,

Gözlədim, axşam olmadı.

A zərgər, bu dünya

yaxşı zər deyil...

Sevdadı - gəldisə, boşuna gəlməz,

Dünyada hər kəsin başına gəlməz.

O ac sərçələrin xoşuna gəlməz

Gedib öz balama dən axtarmağım.

A zərgər, bu dünya yaxşı zər deyil,

Bu ki, şər evidi, bu, bəşər deyil.

Gecəylə gündüz də bərabər deyil, -

Nədir bu dünyada tən axtarmağım?

Payız soyunmuşdu... girmədim bağa,

Mən baxa bilmirəm solan yarpağa.

...Bənzəyir səhrada su axtarmağa,

Səndən uzaqlarda sən axtarmağım...

Bir azdan gecəni əridər bu şam

Mən dedim bu dünya sığsın canıma,

Amma demədim ki, dünya dar olsan.

Mən sənin üzünə sevdim dünyanı, -

Qoy dunya üzünə minnətdar olsun.

Dağda lalələri bəlkə qan çəkir?

Damlanın dərdini bir ümman çəkir...

Şirəni güldən yox, tikandan çəkir,

Belə "arı"lara bəlkə ar olsun?!

Bu gün göy üzündən qovulmuş quşam,

Bir azdan gecəni əridər bu şam.

Bu ölüm yolunda bir can qoymuşam,

Qoydum ki, məndən də yadigar olsun.

O yel nəğməsini çölə oxuyur,

Ocaq son duanı külə oxuyur.

İlahi, bu quş ki, belə oxuyur,

İndi insafdımı adam kar olsun?!

Mən sənin adını sulara verdim...

O qumun üstündə o iz mənimdi...

O yan Allahındı, bu üz mənimdi.

Sən sahil olanda dəniz mənimdi, -

Verdim dənizi də qağayılara.

Bu ömrü bir neçə suala verdim...

Çaylar da axmadı... su ara verdi.

Mən sənin adını sulara verdim,

Verdim dənizi də qağayılara...

Səni yermi aldı, göylərmi çəkdi? -

Günəş neynəsin ki, günəş də təkdi.

Qalsaydım, dənizi mən içəcəkdim, -

Verdim bu dənizi qağayılara.

Nə olsun, qoruna-qoruna qaldım? -

Mən də bu taleyin zoruna yaldım.

Gördüm su pərisi soruşur səni,

İlişib balıqçı toruna qaldım...

Verdim bu dənizi qağayılara.

Ömür - yanmış zəmi kimi

Su çəkən kağız kimiyəm,

Gəzdirirəm can yerinə.

Günəş deyil, bəlkə qandı,

Yığılıbdı dan yerinə?!

Bizi sevgi səsi çəkir,

Bir ilahi səsdi, çəkir...

O kimdi eşq rəsmi çəkir

Sinəmin kətan yerinə?

Ömür-yanmış zəmi kimi,

Su baçmış zirzəmi kimi.

...O qız batan gəmi kimi

Dönmədi liman yerinə.

Düşüncə

Dənizə baxanda düşünürsən ki,

görəsən,

Torpağın üstünə suyu kim sərib?!

Dağların başında düşünürsən ki,

bəlkə çiçəklərin davası düşüb -

lalələr hamısı qan içindədi?!

Baxçaya çıxanda düşünürsən ki,

bəlkə külək

nəğmə dərsi keçir

sırayla düzülən ağaclara?

Səmaya baxanda düşünürsən ki,

bəlkə günəş

göyə çəkilmiş portağal rəsmidir?!

...Bu gülə baxanda düşünürsən ki,

bəlkə bu gül bir gülüşdü, -

O qızın dodağından düşüb?!

Kül

Kağızın içində yandı bu ömür, -

Mən adam külüyəm, ya kağız külü?

Yanan ürəyimdə o qız da yandı, -

Bir az öz külüməm, bir az qız külü...

İndi gecələr ömürdən uzun,

Ölümlə oyunda ölüm uduzur.

Hər axşam yandırır ayı-ulduzu,

Tanrı səhər yığır ay-ulduz kimi.

Dərd çaxmaq daşıdı, - daşdan yanmışam,

Ayaqdan od alıb, başdan yanmışam...

İlahi, nə yaxşı, eşqdən yanmışam, -

Baha eləmişəm bu ucuz külü...

Yaşıl köynəkli oğlan

Vaqif Bayatlıya

Dərdinin şairidi,

Bu dilin şairidi.

Yaşını soruşmayın,

Min ilin şairidi.

Bəlkə də bu dünyanın,

Ən diri şairidi

Yaşıl köynəkli oğlan.

...Dünya ovcunda ikən

Niyə yerə salmısan?

Əynindəki köynəyi

Çəməndənmi almısan

Yaşıl köynəkli oğlan?

Yaşıl-yaşıl şeir yazıb

Əyninə geyən oğlan.

Heç utanma yaşından,

Çıxma, çıxma yaşıldan...

...Yaşıl sevmədilər,

Yaşıl yaddaşın olsun.

Yaşılköynək ağaclar

Sənin adaşın olsun,

Yaşıl köynəkli oğlan.

...Xəbəri yox, bu dünya

Yanır yanar dağ kimi.

Çıxar o köynəyini

Qoy dünyanın üstünə

Yaşıl bir budaq kimi...

Yaşıl köynəkli oğlan,

Orda nə axtarırsan?

Sən sevdiyim ağacı

Kəsdilər apardılar

Oynadığın yarpaqları

Yellər aldı qoynuna...

...Çoxu "dəli" deyib keçir

Sataşır sevincinə.

Çağır adamları,

Yaşıl köynək içinə...

... O kəsilən ağacın

Yeri indi göydələn.

Dən səpdiyin o quşlar

Çəkir səni göylərə...

Çəkil-çəkil göylərə

Öləndə də qayıtma

Bulud buludun olsun.

O yaşıl köynəyində

Yaşıl tabutun olsun.

Qayıtma, gəlmə bura

Girmə bütün altına

...Orda ulduzlar girər,

Tabutunun altına...

Göyə çöp daşıyan

bir quşam, ana

Bu qəmlə bəlkə də tanış olumşuq -

Mən elə bu qəmlə tay-tuşam, ana.

Yerdə yer tapmadım yuva qurmağa,

Göyə çöp daşıyan bir quşam, ana.

Bu sel quruyarmı günəşə sərsəm?

Sən qədim mövzusan, təzə əsərsən.

Dünyanın ən qoca ağacı sənsən,

Mən də o ağacda koğuşam, ana.

Qanadım var idi, qırıldı bu gün,

Sonuncu ümid də vuruldu bu gün.

Dərd mənə qalxınca yoruldu bu gün.

Mən tanrı dağına yoxuşam, ana.

O dağlar uludan uludu, sənsən?!

Bəlkə danışdıran bu udu, sənsən?

Bəlkə göy üzünün buludu sənsən -

Mən səndən tökülən yağışam, ana?

Sənin haqq bildiyin haqq-hesab imiş...

Ölüm - iynə imiş, ömür - sap imiş.

İçdiyim süd imiş, ya şərab imiş -

Dünyaya gələndən sərxoşam, ana?!.

Əlizadə NURİ

Ədəbiyyat qəzeti.- 2022.- 16 aprel.- S.4.