Arvad qatilinin cəzası

hekayə

İspaniyalı yazıçı Albert Sançes Pinyol

1965-ci ildə İspaniyanın Barselona şəhərində doğulub.

Doğma şəhərindəki universitetdə antropoloq diplomu qazanıb. 2000-ci ildən etibarən ciddi şəkildə ədəbi yaradıcılıqla məşğuldur. Son iki romanını ispanca yazsa da, kitablarının böyük əksəriyyətini Katalan dilində yazır.

Onun fantastika ilə mədəni antropologiyanın qəribə qarışımını xatırladan əsərlərində Robert Stivensonun, Cozef Konradın və Hovard Lavkraftın təsirini sezmək çətin deyildir.

2002-ci ildə işıq üzü görən "Soyuq dəri" romanı ona görünməmiş şöhrət qazandırıb və əsər iki il ard-arda ən çox satılan kitablar siyahısına girib.

Dünyanın 37 dilinə çevrilən əsər hələ ekran həyatı da qazanıb.

Bu uğurlu debütün ardınca yazarın 7 romanı, o cümlədən "Pandora Konqoda" (2005), "Victus" (2012) və "Vae Victus" (2015) romanları nəşr olunub.

Bunlarla yanaşı, yazar 3 hekayə və 1 esselər kitabını da oxucuların ixtiyarına verib.

Cəngəllikdə gözlərimi açdığım vaxt fərqinə vardım ki, tam şəkildə yanlara açılan qollarım ensiz bir taxtaya, arvadım isə mənim kürəyimə sarınıb. Başımıza bunun niyə gəldiyini əvvəl-əvvəl heç cür xatırlaya bilmədim.

Əgər başqa bir adamı arxana sarıyıblarsa, ayağa qalxman asan məsələ deyil. Arvadımın da qolları tam şəkildə yanlara açılmaqla, elə həmin taxtaya bağlanmışdı, gövdələrimizə dolanan saysız-hesabsız kəndirlər ucbatından isə mənim bel sütunum onunkuna tamam yapışmışdı. Topuqlarımıza sarınan qayış və lentlərə bir xeyli düyün vurulduğundan mənim dabanlarım onunkulara bitişik durmaqdaydı. Elə bütün bu səbəblər üzündən mən düz-əməlli yeriyə bilmir, elə hey tropik bitkilərin tikanlı budaqlarına ilişirdim.

Belə vəziyyətdə kəndə çatdığım vaxt məni balaca bir oğlan uşağı gördü. Qarşısındakı qəribə və ikili məxluqu hər halda qorxunc cəngəlliyin doğurduğunu düşündüyü üçün uşaq gözüyaşlı halda qaçıb, aradan sivişdi.

Az sonra onun böyükləri peyda oldu. İnildəyərək onlara yalvardım:

- Kömək edin mənə.

Ancaq bu cavabı aldım:

- Sən öz arvadının canına qıyıbmışsan. Adətimizə görə, belə hallarda biz cəsədi qatilin bədəninə sarımaqla, onları cəngəllikdə qoyub, gedirik. Bu adət hamıya yaxşı bəllidir deyə, günahı danılmaz qadın qatilinə heç kəs kömək etməyə tələsmir. Dön, get buralardan! Qansız!

O ilk gün üz tutduğum bütün qəsəbələrdə mən aşağı-yuxarı eyni qınağı eşitdim. İkinci günün sonuna doğru arvadımın cəsədi artıq iylənməyə başladı. Uçuşub üstümə gələn həşərat yığınları mənim öz üz-gözümü qorumaqda aciz olduğumu elə ilk dəqiqədən anladıqları üçün alnımda puçurlanan tər damlalarına və gözlərimə daraşdılar. Bu yaramazlar gördükləri hər dəliyə dürtülürdülər, qırmızı rəngli, xırdahal eşşəkarıları isə burnumun düz pərələrində özlərinə yuva qurmuşdular.

Yardım diləməkdən ötrü mən fərqli yönə, cənubdakı qəsəbələrə üz tutdum. Amma onlar da üstümə çımxırırdılar:

- Rədd ol, ə, buradan! Övlad sahibi olasan deyə, o qadın ağuşunu sənə açıbmış, sən naşükür isə öz soyuq xəncərini onun qarnına yortubsan. Elə bu səbəbdən də sən o cəsədi öz kürəyində daşımağa məhkumsan.

Acından gəbərməyim deyə, rastıma çıxan və məhz ağzım yetəcək səviyyədəki budaqlarda bitən, hələ dəyməyən tək-tük meyvələrlə qidalanmağa məcbur idim. Onların ləziz şirəsi ucbatından isə mən qanadlı-qanadsız hər cür həşərata sanki "gəl-gəl" deyirdim. Necə çarəsiz hala düşmüşdümsə, hər hansı çay, nohur görən kimi bu cılız düşmən sürülərindən bir an əvvəl qurtulmaqdan ötrü özümü suların qoynuna atırdım.

Ancaq bu qurtuluşum da uzun sürmürdü, həm də bədbəxtlikdən ilıq su cəsəddə başlanan çürüməni bir az da yeyinlədirdi. Günəş lap təpədə olduğu vaxt arvadımın meyitinə qonan çibin-milçəyin sayı necə artırdısa, belimdə daşıdığım yük haradasa ikiqat ağırlaşırdı.

Şərq qəsəbələrində yaşayan sakinlərin mənə münasibəti də şimallı və cənublularınkından heç fərqlənmirdi. İnsanları nisbətən mərhəmətli olan qəsəbələrdə məni qovarkən başıma çürük tərəvəzlər çırpırdılar, adət-ənənələrin hələ də sərt şəkildə qorunduğu məhəllələrdə isə mənə daş yağdıran adamlar bağıraraq deyirdilər:

- Qadın qatili! Ayağın bir də buralara dəyməsin sənin! Çünki hansı yuvanın quşu olduğuna biz yaxşı bələdik.

Ancaq bundan daha betər bir cəzanın olmayacağı qənaətinə gəldiyim ərəfədə dərindən yanıldığım ortaya çıxdı: çünki gecə vaxtı qatlaşdığım işgəncələr gündüz saatlarındakından qat-qat ağır olurdu. Həmin vaxta mərhumənin cəsədi nə dərəcədə çürüyüb-tökülmüşdüsə, artıq biz ən xırdasından tutmuş ən irisinə qədər hər cür heyvanın hədəfinə çevrilmişdik.

Əgər mən yatmaqdan ötrü yalın torpağın səthində üzüüstə uzanırdımsa, cəsəd üst tərəfimdə qalırdı: belədə onun qalıqlarından yararlanmağa can atan böcəklərdən, qarışqalardan və ətyeyən hörümçəklərdən ibarət sürülər böyür-başımı bürüməklə, məni hər tərəfdən mühasirəyə alırdılar. Elə ki kürəyiüstə uzanıb, gözlərimi Aya zilləyirdim, onda vəziyyət daha da acınacaqlı olurdu. Nəhəng yarasalar və gecə marabuları (Hindistan leyləkləri - A.Y.) hər ikimizə amansız qənim kəsilirdilər: axı onlardan ötrü isti və ya donuq qanı sümürmək ilə diri, yoxsa ölü məxluqun gözünü dimdikləyib-yemək arasında ciddi bir fərqi yox idi.

Yeganə ümid yerim - qərb bölgələrinə üz tutmaqla, bəxtimi bir daha sınamaq idi. Oraların hədsiz qürurlu sakinləri mənimlə bağlı öz qənaətlərini bu cür dilə gətirirdilər:

- Döyüş meydanında düşməni cəhənnəmə vasil edən igid hər cür xətir-hörmətə layiqdir, dinc dövrdə bir qadının canına qıyan qatilə isə biz ancaq nifrət bəsləyə bilərik. Rədd ol buralardan, kabus! Bundan belə səni bu yerlərdə nə gecələr görmək istəyirik, nə də gündüzlər. Əminik ki, nə dediyimizi anladın.

Bütün insanlar məndən üz döndərdiyi üçün bir kabus misalı cəngəllikdə dolaşmağa məcbur idim. Görünür, nağıllarda təsvir olunan və ara-sıra yuxularımıza haram qatan o qorxunc həyyulaların da hamısı məhz buna görə meşələrin ən zülmət, kimsəsiz guşələrində məskunlaşır, insanların ocaq və məskənlərinə əsla yaxın düşmürmüşlər. Hər hansı canlı məxluqun yaşamadığı meşənin o sıx yerlərində, həm də heç aram bilmədən, hər hansı məqsəd-filan güdmədən veyl-veyl dolaşmaqdan, başqa insanlarla bircə kəlmə də kəsmədən, onlarla baş-başa oturmaq fürsətindən məhrum qalmaqdan daha betər bir cəza tapılmaz yəqin. Durum belə ikən mənim artıq diri, yoxsa ölü biri olmamın da hər hansı fərqi yox idi.

Bizim bir-birinə söykənən kürəklərimiz arasında cəmlənən qurdlar artıq qalın bir təbəqə yaratmışdılar. Tezliklə onların bizim hər ikimizi gəmirib-bitirəcəyini dərk edincə, necə ruhdan düşdümsə, öz əcəlimi gözləməkdən ötrü mən geniş çətirli bir ağacın altında uzandım. Həmin an gözlərim əllərində qısa və enli bıçaqlar tutan bir dəstə kişiyə sataşdı. Elə ilk baxışdan onları tanıdım. Bunlar haqqımda ittiham hökmü çıxaran və bunu gerçəkləşdirən həmin o adamlar idi. Görünür, izimə düşmələri elə də müşkül olmamışdı. Çünki məni həm cəngəllikdə yerləşən qəsəbələrdə yaxşı tanıyırdılar, həm də çürüyən cəsədin arxamızca yayılan o üfunətini başqa heç bir qoxu ilə əsla səhv salmaq olmazdı. Onların kəskin bıçaqlarını özüm üçün bir qurtuluş müjdəsi sayırdım artıq. Odur ki, boynumu irəli uzadaraq, eləcə: "Buna da şükür" - deyə bildim.

Ancaq onların cavabı gözlənilməz oldu:

- Biz səni artıq hamının tanıdığından əmin olaq deyə, buraya gəlmişdik.

Boğazımı üzmək əvəzinə, onlar bədənimə sarınan kəndirləri kəsərək bildirdilər:

Haydı, indi gedə bilərsən. Çünki sənin əsl cəzan hələ bundan sonra başlanacaq.

Albert Sançes PİNYOL

Tərcümə: Azad Yaşar

Ədəbiyyat qəzeti.- 2023.- 8 iyul.- S.31.