Dəyyus
Hekayə
Oyunbazlığına
görə hamının "mütrüb" deyə
çağırdığı Rafiqi Universiteti bitirib bu
kollektivdə işlədiyim üç il ərzində
tanıyırdım. Yeyib-içən, deyib-gülən
olduğundan xətrini istəyən çox idi. Məndən
on yaş böyük olsa da, əvvəldən aramızda
xoş münasibət yaranmışdı. Gəlirli vəzifəm olduğundan Rafiq tez-tez
"qəbulumda" olur, deyib-gülüb
zarafatlaşırdıq. Gözəl
xanımlarla tanışlıq, şən söhbətlərlə
dolu yeyib-içmək məclisləri, sonra isə intim həyatın
bəzi incəlikləri barədə
danışdıqları subay oğlan kimi mənim
üçün də maraqlı idi. Rafiq
bunu bildiyindən adətən axşamçağılar
yanıma gəlir, söhbəti başladıqdan sonra bilərəkdən
yarımçıq saxlayır, ardını yeyib-içmək
məclisində davam etdirəcəyini deyib gedirdi. Özü demişkən, "çörəyini"
birtəhər çıxarırdı. Hər
cür üsulla məni yoldan çıxarmağa
çalışan Rafiqlə hər belə profilaktiki söhbətdən
sonra, düzü, ürəyimdən hansısa bir xanımla
görüşüb vaxt keçirmək istəyi
keçirdi. Amma bu fikri, necə deyərlər,
"daşdan keçən əsaslarla" elə beşikdəcə
boğmağa çalışırdım. Fikirləşirdim ki, sonda kiminsə anası,
bacısı, arvadı olan tanımadığın
qadınlarla intim yaxınlıq bir vicdan məsələsidir,
bu həm də sağlamlıq baxımından çox təhlükəlidir.
İş yoldaşlarımla bu mövzuda
söhbətimiz olanda bu cür "gəzəyən"
kişiləri həmişə qınayırdım, hətta
qadınlar bu işi könüllü görərlərsə
belə. Başıma gələn bu hadisə isə
düşüncəmdə bəzi düzəlişlərə
yol açdı...
Növbəti
söhbətimizdə bazar günü tələbə
yoldaşımın toy məclisində iştirak etmək
üçün Bakıya gedəcəyimi bildikdə Rafiq onun
da Bakıda olacağını dedi və rayona bir yerdə
dönəcəyimizə razılaşdıq. Toydan
çıxan kimi ona zəng vurdum. Dedi ki, məşhur
beşmərtəbənin qabağında məni gözləyir.
Taksi ilə ora getməyim on beş dəqiqəyə
kimi çəkdi. Özüm içkili olsam
da, onun da hallı olduğunu gördüm. Rafiq məni
dostugilə qonaq aparacağını dedi, yola düzəldik. Söhbət edə-edə hardasa on dəqiqəlik
yol gəldik. Məhəllə içini
keçəndən sonra pas atmış xırda bir dəmir
qapının qarşısında dayandıq. Dostunun burda yaşadığını deyib
qapını açdı. Evin girişindəki
taxta qapının böyründə olan zəngi basdı.
Mən ehtiyatla, bir az da qorxu ilə ətrafa
boylandım. Bu halımı o dərhal tutdu və astaca
qulağıma pıçıldadı:
- Qorxma, gəlib-getdiyim
yerdir.
Bu ara
qapı cırıltı ilə açıldı və
ucaboylu, sarışın, daz, qulaqlarının dibindəki
sayılı tükləri və bığı
ağarmış, girdə sifəti, çuxura
düşmüş gözləri, uzun burnu, qabaq üst
dişləri qızıldan, təxminən 55-60
yaşında kişi qarşımızda peyda oldu. Əziz
adamını görürmüş kimi Rafiqi qucaqlayıb hər
iki yanağından öpdü, mənimlə də
salamlaşıb görüşdü və gur səsi ilə
bizi yerdən yarım metr hündürlüyündə olan evə
dəvət etdi:
- Evə
gəlmisən, mənə də xəbər vermirsən. Ay xətakar,
belə olmaz axı.
Rafiq də
öz evi imiş kimi şəstlə girdiyimiz otağın
arxa divarının dibində qoyulan divana sərildi və dedi:
- Qurban
müəllim, günahımı könüllü olaraq
boynuma alıram.
Qurbanın
qızıl dişləri parıldadı:
- Onda səni
əfv edirəm. Yaxşı, de görüm,
narahatçılıq olmadı ki?
Rafiq
hırıldayaraq sözünə davam etdi:
- Dünən
bir-iki saat boş vaxtım oldu. Gəldim ki, səni
görəm, sən də evdə yox idin, amma heç bir
narahatçılıq olmadı. Hər
şey əla keçdi. Sağ olsun
Sema xanım!
Qurbanın siması özündən razılıq əlaməti
olaraq təbəssümə qərq oldu. Sonra gözlərini bərəldib
him-cimlə səs gələn ara
qapıya tərəf işarə verəndə Rafiq uca səslə
həmin tərəfə səsləndi:
- Sema can, bizə yaxşı bir çay!
Mən
kresloda oturdum, ev yiyəsi isə divanda
yerini rahladı. Rafiq iş yoldaşı kimi məni təqdim
edəndən sonra ev yiyəsi barədə
bir-iki kəlmə deməyi də unutmadı:
- Qurban
müəllimlə iki il əvvəl təsadüfən
tanış olmuşuq, o vaxtdan möhkəm dostuq. Çox gözəl insandır, əli həmişə
pulla oynayıb. İndi bir az
kasıblasa da, amma yenə həmin Qurban müəllimdir.
Qurbanın
gur səsi otağın pəncərə şüşələrində,
qab-qacaqlarda çilik-çilik olub ətrafa səpələndi:
- Eybi yox,
dostum. Sən ki məni yaxşı
tanıyırsan, həyatın bu sınağından da
üzüağ çıxaram.
Bu vaxt
nazik qara xalatda, dik döşləri və ağappaq sinəsi
uzaqdan gəl-gəl deyən, şabalıdı
saçları xüsusi zövqlə daranmış, girdə
ağ üzü, yaşıl gözləri,
qalın dodaqları olan boylu-buxunlu xanım məcməidə
üç stəkan çay ilə nazlana-nazlana otağa
girdi. Yaşı təxminən 27-28 olardı.
Yeridikcə incə bədəni xalatın
içində sanki üzürdü. Xalatdan
kənarda, açıq qalan qolları, ayaqları neon
lampaları kimi ətrafa işıq saçırdı.
Bu səhnəyə insanın məftun
olmaması mümkün deyildi. Rafiq onu görcək
özündən çıxdı:
- Bəh-bəh,
bu da gözəllər gözəli Sema xanım. Bu evin
yaraşığı, dadı, tamı,
bizim də canımız, ciyərimiz.
Sema
xanım bu sözlərdən xoşhal olub təbəssümlə
gözlərini süzdü və nazlana-nazlana:
"Yaxşı da, az təriflə", - deyib salam verərək mənimlə də
"xoş gəldin" elədi. Əyilib
çay dolu stəkanları masanın üstünə qoyanda
xalat yuxarıdan və aşağıdan aralandı, hər
biri ovuca güclə sığası döşləri və
ətli baldırları minlik lampalar kimi gözlərimi
qamaşdırdı. Bu mənzərədən az qala bihuş olacaqdım, amma özümü
görməzliyə vurub evin tavanına baxmağa
başladım. Rafiqin onun yumşaq yerindən şapalaqla
vurub: "Ay səni öləsən!" - deyərək
qəhqəhə çəkməsinə hər
üçü güldü. Nə baş verdiyini
anlamadığımdan cavabsız suallar içində
çabalayırdım: "Bu qadın görəsən
kimdir? Əgər Qurbanın arvadıdırsa,
onda Rafiq niyə özünü bu qədər sərbəst
aparır? Mən hardayam və ümumiyyətlə,
mənim burda nə itim azıb?"
Sema xanım Qurbanın yanında özünə yer elədi. Təxminən yarım
saatlıq söhbətdən sonra Qurban vacib bir
görüşə gedəcəyini, Rafiq isə bir az işi olduğunu deyib ayağa durdular. Mən
nə edəcəyimi bilmədiyimdən key kimi ətrafa
baxırdım. Qapıdan çıxanda Rafiqin
xəlvətcə mənə göz vurması bəzi mətləbləri
anlatsa da, şübhələr içində azıb
qalmışdım.
Evə gəlişimdən heç yarım saat
keçməmiş artıq Sema xanımla
qarşılıqlı sağlıqlar deyib yeyib-içirdik. Beynim dumanlı olsa da, onun
pambıq kimi ağ və yumşaq bədəninə
toxunduqca elektrik vurmuş adamlar kimi titrəyirdim. Bir azdan həmin
titrəyiş də keçdi və...
Rafiq səhər tezdən məni oyadanda bir neçə
saniyə donuq halda ətrafı seyr elədim. İlk əvvəl
harda olduğumu anlamadım, amma get-gedə huşum
aydınlaşdı. Bura gəlişimi və ev sahiblərini xatırladım. Başımdakı
küt ağrını indi hiss elədim. Gözlərim az qala yerindən çıxacaqdı. Əllərimlə üz-gözümü
ovxaladım, başımı silkələyib gözlərimi
bir-iki dəfə açıb-yumdum. Tez durub
paltarlarımı geyindim, əl-üzümə bir az su vurub kresloda oturdum. Rafiq, deyəsən,
vanna otağından yuyunub çıxırdı. Bu vaxt Sema xanım gecəki xalatda otağa
keçdi, əlində tutduğu məcməidəki
çay dolu stəkanları, şəkəri, yağı,
pendiri, çörəyi stolun üstünə qoyub nazlı-ədalı
yerişlə otaqdan çıxdı. Qurbanın
səsi gəlmirdi, deyəsən, evdə yox idi. Sema xanım mətbəxə keçəndə
Rafiq qabaqcadan razılaşdığımız kimi məndən
əlli manat aldı və cibindən də əlli manat
çıxarıb pulları əlində bürmələyərək
mətbəxə keçdi. Öncə
asta səslə başlayan söhbətləri sonda qəhqəhəyə
çevrilib mən oturan otağa qədər yayıldı.
Düz yarım saatdan sonra Qurban gəlib çıxdı. Biz artıq getməyə hazır idik. Qurban evə keçib salam verdi, Rafiqlə görüşüb-öpüşdükdən sonra sağ əlini mənə tərəf uzatdı. Həyəcanlı olduğumu özüm də hiss edirdim. Başımı yerə dikib üç-dörd saniyə onun qara, kobud əllərinə, iri bilənginə, tüklü qollarına baxdım və könülsüz olsa da, əl verib görüşdüm. Qurban yorğun halda divana çökdü. Sema xanım dərhal büllur stəkanda gətirdiyi çayı konfet qabı ilə onun qarşısındakı masaya qoydu və özü də yanında oturdu. Qurban pencəyini və boynundakı qalstuku çıxartdı, köynəyinin qollarını çırmalayıb enli sinəsini irəli verdi. Biləyindəki ağarıb solmuş tükləri sığallayıb Rafiqə tərəf gözucu baxaraq saxta təbəssümlə soruşdu:
- Hə, gecəniz necə keçdi?
Rafiq qəndqabındakı ağ noğuldan birini ağzına atıb eyni təbəssümlə, amma nisbətən pafosla cavab verdi:
- Şair demişkən - "Gecə xəlvətcə bizə sevgili yar gəlmiş idi. Üzü aydan da gözəl nazlı nigar gəlmiş idi". Hər şey gözəl oldu.
Qurban şaqqanaq çəkib güldü, əlini Rafiqin çiyninə qoyub gülə-gülə dedi:
- Varam da
sənin bu xasiyyətinə. Kişi adamsan, vallah! - deyib üzünü mənə sarı
çevirdi.
Qurbanın ani baxışlarından cinayət
başında yaxalanan cani kimi büzüşüb yumağa
döndüm.
Bədənimə soyuq tər gəldiyini hiss etdim, nə edəcəyimi
qavraya bilmirdim. Rafiqin ayağa durub: "Yaxşı, bizə
icazə verin gedək" - deyərək və
görüşmək üçün Qurbana
yaxınlaşmasından istifadə edib əllərimi yumaq bəhanəsilə
otaqdan dəhlizə atıldım. Evin
girişindəki kranda əllərimi yaxşıca
sabunlayıb yudum, quruladıqdan sonra elə ordanca
sağollaşıb həyət qapısına tərəf
addımlamağa başladım. Biz qapıdan
çölə çıxanda hündür boylu, qara
qıvrım saçları, ensiz uzun bığları olan
orta yaşlı, gözlərindən qan daman
birisi qapıdan içəri keçdi və dərhal da
Qurbanın gur səsi eşidildi:
- Baho,
gör kim gəlib? Dostum-qardaşım
xoş gəlib! A kişi, hardasan, niyə
görünmürsən? Niyə...
Qapının örtülməyi və bizim iti
addımlarla uzaqlaşmağımız səsi eşidilməz
etdi.
Bütün baş verənlər mənim üçün
sanki bir yuxu idi. Həyəcanlı və narahat yerişim
Rafiqin diqqətindən yayınmadı. O, yol boyu siqaretdən
qullab vura-vura məni sakitləşdirirmiş kimi hey
üyüdürdü:
-
Qurbanın arvadı beş il əvvəl
dünyasını dəyişib. Uşaqları
ailə qurub ayrı yaşadıqlarından qulluğunu tutan
olmayıb. Hüzrdən iki ay sonra gedib
Semanı alıb gətirib. Samaradı əsil
adı, deyilənə görə, anası erməni
qızı olub. Qurbanın ondan
uşağı olmayıb. Bir dəfə təsadüfən
işdən evə tez gələndə Samaranı bir kişi ilə tutur. Bu hadisədən
sonra Qurban bir müddət xəstələnir, işdən də
çıxarılır. Samara ilə aralarında
yaş fərqini gördün də özün... Bir tərəfdən pulsuzluq, digər tərəfdən
Samaranın xəyanəti, üstəlik də onun maddi və
intim ehtiyaclarını ödəyə bilməyən Qurban vəziyyətdən
özünə məxsus çıxış yolu tapır.
Samara artıq üç ildir ki, müəyyən
pul müqabilində elə evindəcə Qurbanın
"dost-tanışları" ilə görüşür.
Rafiq danışdıqca özümdən iyrənirdim, elə bil bütün bədənim, əynim-başım üfunət iyi verirdi. Enli sinəsini irəli verib ötkəm-ötkəm danışan Qurbanın siması, mənə tərəf uzanan iri, kobud əlləri gözümün önündən getmirdi. Gizlincə əllərimə baxdım, şişmiş, əyri-üyrü, qaralmış barmaqlarımı, tük basmış əllərimi "görüb" heyrətləndim... Başımı qaldırıb ölüm hökmünə gedən cani kimi ətrafa nəzər saldım. Bir-birinə bənzəməyən insanlar qayğı dolu baxışlarla harasa tələsirdilər. Əllərimi cibimdə gizlədib addımlarımı yeyinlətdim. Arxadan isə Rafiqin səsi hələ də eşidilməkdə idi.
Lənkəran
26 dekabr 2016-cı il
Qafar Cəfərli
Ədəbiyyat qəzeti.- 2023.- 18 mart.- S.28.