Azərbaycan -

dünyam mənim

Zəmi gördüm, oraqlandı əllərim,

Bir də baxdım yad zəmidir, biçmədim.

Çaylar gördüm, xan Arazım deyildi,

Təşnəlikdən yansam belə, içmədim.

Körpü gördüm, iki hicran arası,

Xudafərin deyildi o, keçmədim.

Bəm dünyada nə namus var, nə qeyrət,

Demək, yoxam, zilim məndən küsübsə.

Məni Zərdüşt ocağında yandırın,

Qarabağım, Milim məndən küsübsə.

Bamsı Beyrək qılıncıyla doğrayın,

Siz dilimi, dilim məndən küsübsə.

Sinən üstə quş nəğməsi eşitsən,

Bil ki, mənim vətən deyən səsimdir.

Bürkü vaxtı hiss etdiyin sərin meh,

Nəfəsimdən axıb gələn nəsimdir.

Demirəm ki, Şah dağına çevrilim,

Zərrə boyda qumun olsam, bəsimdir.

Ömrü boyu məsləkimdən dönmərəm,

Yeddi milyard qılınc ensə təpəmə.

Min Everest bağışlasa yadelli,

Dəyişmərəm bir xırdaca təpəmə.

Rədd edərəm yüz okean versələr,

Xəzərdəki bir mazutlu ləpəmə.

De hardasan, ay Qaraca çobanım,

Qoy sapanda, vətən səmtə at məni.

Ən qiymətli qızıl olsam belə mən,

Mis yerinə doğmalara sat məni.

Suya dönüm, torpağına qarışdır,

Duza dönüm, xəmirinə qat məni.

Ağac olsam - büllur sular içində,

Yenə sənsiz yarpaqların solacaq.

Olsam belə qəhqəhələr allahı,

Yenə gözüm sənsiz yaşla dolacaq.

Tək mən olsam bu dünyanın sahibi,

Yenə evim Azərbaycan olacaq.

Sevdiyindən qaçan qız

- Durmadan yağışlayan,

Ana torpağımıza

Bərəkət bağışlayan

Buludu sevirmisən?

- Bəli, sevirəm - dedin.

...Ancaq yağış yağantək,

Nöqtələyib sözünü,

Girdin çətir altına,

Sən şıdırğı yağışdan

Qorumaqçün özünü.

- Bəs bürkülü havada

Ən çox sevdiyin nədir?

- Külək... sərin bir külək.

Ancaq külək əsəntək

Qəzəbindən çağladın.

Pəncərələrlə birgə,

Hətta nəfəsinin də

Qapısını bağladın,

Tozdan qorunmaq üçün.

- Söylə, qızıl örpəkli

Nurlu günəşi necə?

- Onun da vurğunuyam...

Ancaq gün yandırantək,

Dərhal qol-qanad açdın.

Sən qarşı ormandakı

Kölgəyə doğru qaçdın.

Sən öz arzularınla

Söylə, haçan həmfikir

Olacaqsan, haçan, qız?

Ay sevdiyi yağışdan,

Ay sevdiyi küləkdən,

Ay sevdiyi günəşdən,

Pərvazlanıb qaçan qız.

Bilməm necə törəsən?

Bir gün öz sevdiyinə

"Səni sevirəm" desən,

İnanarmı, görəsən?

Bu şeir yox, həqiqətdir,

İnanmayan inanmasın

Mənim ad günüm

Bu gün ad günümdü,

çeşməyi taxdım,

Qanrılıb güzgüdə özümə baxdım.

Saçım ağappaqdı, dümağdı qaşım.

Qocalmış damarlı əllərim ilə,

Məni qucaqladı həştad beş yaşım.

Oğlum zəng elədi, ata, gəl dedi,

Gəlinin gözəl bir süfrə açıbdır,

Gəl ki, ad gününü birgə qeyd edək.

Dedim, qurban olum, hava soyuqdur,

Sınama sən qarla, yağışla məni.

Artıq ayağımda taqət qalmayıb,

Qalsın başqa vaxta, bağışla məni.

Sanmayın ürəyim o an dinc idi,

Bəlkə oğlum kimi, gəlinim kimi,

Həştad beş yaşım da məndən incidi.

De, kim innən belə tapardı məni,

Qalxıb yorğun-arğın girdim yerimə,

Yuxu bircə anda apardı məni.

...Qəfil səs eşitdim, ilahi bir səs.

Ayağım altına qoyub dözümü,

Bir anda bayıra atdım özümü.

Hər yer qaranlıqdı,

ancaq qarşıda,

Bir işıq yanırdı,

işıq içində,

Bir qadın durmuşdu ağ bir libasda,

Ona yaxınlaşdım mən asta-asta.

Baxdım, tanımadım, baxdım, tanıdım.

Mən adi ağacdım, osa barımdı.

Beş il bundan öncə ölmüş yarımdı.

- Ema, bu sənmisən, - deyə bağırıb,

Ağlaya-ağlaya cumdum irəli.

Qondu saçlarıma onun bir əli.

Dedi: - Qurban olum, mənsiz ağrına,

Ad günün mübarək - deyib bir anda,

Məni məhəbbətlə basdı bağrına.

Əlindən tutaraq çəkdim otağa,

İşıq da bizimlə addımlayırdı.

Sevinclə, fərəhlə biz coşa-coşa,

Bir süfrə başında oturduq qoşa.

- Ömrüm havayıdır, vallah, havayı,

Mən kimə gərəyəm səndən savayı.

Axşamı bilirəm - o, günbatandır,

Ancaq mənim üçün sənsiz əzizim,

Hətta dan yeri də bir günbatandır.

Qadınsız ən dadlı təamlar belə,

Dilənçi əldəki yaxma kimidir.

Qızıldan hörülmüş saraylar belə,

Qadınsız qamış bir daxma kimidir.

Ömr edə bilmirəm adınsız evdə,

Özün de, mən necə yaşayım axı,

Sənintək sevgili qadınsız evdə?

- Mənsiz varlığından artıq halıyam,

Məni bağışla ki, artıq bir azdan

Gəldiyim məkana qayıtmalıyam.

- Getmə, qurban olum, getmə, sən allah,

Sənsizlik nə vaxtdır közləyir məni.

- Başqa yolum yoxdur, rüxsət almışam,

Yeraltı dostlarım gözləyir məni.

- Mən qalan ömrümü bağışlayaram,

Vallah, mənlə keçən bircə anına.

Hətta Əzrailə qurban kəsərəm,

Məni gətirməkçün sənin yanına,

Sənsiz ömr etməyə yoxdur taqətim.

- Yox, yox, qurban olum, bu, mümkün deyil.

Mən daha yer üstə çətin yaşıyam.

Özün ki bilirsən, beş ildir ki, mən,

Yeraltı dünyanın vətəndaşıyam.

...Oyandım yuxudan qan-tər içində,

Yenə dörd divardı, osa yox idi.

Batmış bulaq idim, dərddən çağladım,

O ki, yer altdadır, necə bilib ki,

Bu gün ad günümdür,

durub ağladım.

Mən onu bir daha görməkdən ötrü,

Üzümü yuxuma döndər, Allahım.

Ya da rəhm eləyib, məni o səmtə -

Yarımın yanına göndər, Allahım.

Sədaqət

44 günlük vuruşlarda

Neçə qatil erməninin

Dərisini soyub gəldi.

Səd heyf ki, bədəninin

İki ali əzasını

O Şuşada, Füzulidə,

Kəlbəcərdə qoyub gəldi.

Nişanlısı eşidəntək,

Sevincindən

Damarında qan atlandı,

Qəlb evindən,

Sevdiyinin evinədək

Göyərçin tək qanadlandı...

Sol gözünü, sağ qolunu

Görməyincə,

Düşmənlərə nifrətindən

Dərya kimi çağladı o.

Sevdiyini qucaqlayıb,

Hönkür-hönkür ağladı o.

Oğlan dedi: - Qara gözlüm,

Gəl ayrılaq, iç dünyanı,

Səadətlə naxışla sən.

İndən belə öz ömrünü

Daha sağlam, daha gümrah

Bir oğlana bağışla sən.

Görürsən ki, yarımçığam,

İstəmirəm mən toy günü,

El-obanın qarşısına,

Sənlə birgə yarım çıxam.

Tufan kimi çağlayaraq,

İniltiylə ağlayaraq

Söylədi qız:

- Gözlü vaxtı sevdim səni,

Qollu vaxtı sevdim səni.

Mənin sevgim yetişibdir,

Kal deyiləm.

Hər ötənə

Dəyərinə, dəyməzinə

Satılası mal deyiləm.

Ömrüm duman, çəndə qalıb.

Qıfıllanmış ürəyimi,

Səndən başqa kim açacaq,

Açarı ki, səndə qalıb.

Daim həmdəm olsam belə

Mən sağ aca.

Yaşıl ağac susuz ikən,

Öz suyumu verərmiyəm,

Mən qurumuş bir ağaca?

Ürəyini hər yetənə

Verən kəsdən yar olammaz.

Yad ağacın kölgəsinə,

Sığınan bir ağac üstə

Ömrü boyu bar olammaz.

Mənim bir cüt gözlərimin

Giləsini oğrasalar,

Mənim bir cüt qollarımı

Biləyindən doğrasalar,

Yenə səntək sevdiyimdən

Ayrı düşə bilmərəm mən.

Bu dünyada milyon-milyon

Qəza vardır,

Hər insanın bədənində,

360 əza vardır.

Anlayıram cəbhələrdə

Günlərini dərdlə, qəmlə

Bitirmisən.

Öz əzalar toplumundan

Sən cəmisi ikisini itirmisən,

Qəm eyləmə, qurban olum.

Babam tarix müəllimiydi,

Unutmuşam, o zamanlar,

Yaşı qırx beş, əllimiydi.

Əzablardan doyub gəlmiş,

Bədəninin bir parçasın

Cəbhələrdə qoyub gəlmiş

Bir əsgərlə görüşəndə,

Dərddən libas geyərdi o.

Mənim balam, qəm eyləmə

Deyərdi o.

Bu iztirab de nədəndir?

Bizim ana dediyimiz

Bu müqəddəs məmləkət də

İrəvandan Kərkükədək,

Qarabağdan Təbrizədək,

Zəngəzurdan Dərbəndədək,

Sağda, solda hər bəndədək,

Gör nə qədər əzalardan

Məhrum olmuş bir bədəndir.

Görürsən ki, bu məmləkət

Nə haydadır.

Millət özü yarımçıqdır,

Bir hissəsi o taydadır,

Bir hissəsi bu taydadır.

Düz deyirdi mənim babam...

Siz qəzəbdən

Çatım-çatım çatıldınız.

İtgin düşmüş

O əzalar toplumunu

Qaytarmaqçün

Döyüşlərə atıldınız.

Sanma ömrü

Dərdlə, qəmlə bitirmisən.

Sən cəmisi iki əza itirmisən,

Bəs məmləkət?

Sən millətin yaddaşından

Çıxarmısan?

Bir gözünü itirsən də,

Yüz erməni gözlərini

Çıxarmısan.

Sən alovsan, sönməmisən.

Tanrımıza şükürlər ki,

Cəbhələrdən sən Şuşasız,

Sən Laçınsız, Kəlbəcərsiz,

Qarabağsız, Zəngəzursuz

Dönməmisən.

Heç vaxt demə,

"Yarım qalıb, yarım gedib.

Mənim bədən ağacımdan

Qol adında, göz adında

Barım gedib".

Sən gövdəli bir ağacsan,

Barın mənəm,

Heç vaxt demə yarımçığam,

Yarım yoxdur.

Ölənəcən yarın mənəm.

Zeynal VƏFA

Ədəbiyyat qəzeti.- 2023.- 4 noyabr, №42-43.- S.13.