Yaddaş pozulan yerdən
başlayır əski
bir film,
əski
bir musiqiylə yayılır çərən-pərən.
Parkda yağış dayanıb,
söz aciz, necə deyim,
nə gözəl ətir saçır bu yaz günü yasəmən.
10 saylı tramvaya min, düş tağlı küçədə -
Stalin zamanından qalıb necə var elə.
Gəzdiriblər əl üstə,
gəzmişəm tutub
əldən,
burda yay
kinosunda filmə baxmışam hələ.
Həmin
hisslər barədə
o film bəhs eləyirdi,
həmin
o park barədə, qucaqdakı
oğlandan.
Sonsuz keçmişin tutqun əksi bəs eləyirdi
gələcəyi vurmaqçün umudlu
qanadından.
Xiffətdən ya sərxoşluq,
ya sefehlik eləyib
şamlığın üzərindən
qalxasan düz səmaya,
fələklərdən aşağı
baxasan, heç bilməyib,
soruşasan bitibmi, bəlkə,
olmayıb dava?!
Hər şey ağ-qara rəngdə - uşaqlar və analar,
qələbə ədasıyla sözlər,
nasaz radio.
Necə
uzandı ömür...
gözyaşları, anılar,
təlaşlar xatırlansın, bir
də hisslər...adı yox...
***
Şəhərcik ki, uydurdum, adamlarla
doldurdum,
şəhərcik ki, göyündən asdım mən buludları,
batıb
gedir, nədən ki, sakinləri qudurdu,
çünki hesab etdilər ömür yaman qısadır.
Ha çalışır ifaçı,
yenə kəsilir nəğmə.
İşıqçı qaqaş söyür, fənər yanmır ki, yanmır.
Aynada göz görəsi solur o qız, gözəlçə.
şəhərcik batır, batır.
Bağışlayın cənablar, gözləmirdim, nə bilək,
gorbagor oldu hər şey,
o ki qaldı özümə,
xəzanlı bağçadayam, əsir,
fit çalır külək,
yarpaqlar
da burulub toxunur kürəyimə.
***
Həmin
oğlan olasan, bozumtul kepka başda,
uzun sözün qısası,
öz-özünlə qalasan.
Gerçəklə xəyalların
arasında çaş-başda
-
uçsun sarı yarpaqlar,
payıza boylanasan.
Oturacaq seçəsən gəzdiyin
xiyabanda,
vurnuxub seçəsən sən
həmin o bircəciyi.
O yeri seçəsən ki,
dönəndə, qayıdanda
görüşəcək o yerdə keçmişlə gələcəyin.
Necə
də çox sevirdim hüzünlüykən
təsvirlər,
can üstə son baharın cizgisi qızılıydı.
Moruq parıltısıyla doluydu
gölməçələr,
şeirlər də o vaxtlar yarıdan yazılırdı.
Çünki şeirin əvvəli
səslənmişdi, olmuşdu,
amma əzbərə bir şey qoymamışdı
yadigar...
Sanki navalçaları səs ilə doldurmuşdu,
amma yerə enməyib yağmamışdı yağışlar...
Oğlan
varıydı amma, qoy danışım əvvəldən,
ovcuyla yanağını dirsəklənib
tuturdu,
şeiri
dəftərçəyə yazırdı o dinmədən,
sətirlər öz sonuna qatar-qatar uçurdu.
***
İyirmi
idi bir zamanlar
yaş onda,
cavanlığın vədi yaman çox idi.
Deməzdilər gözün üstə
qaşın var,
ağılsızdım, amma bu sirr deyildi.
İstəyirdim şair olum mən ağa,
hərçənd, düzü, ürəyimcə
deyildi,
pulum çatmaz bilirdim gül almağa,
gün-güzəran çətin olar, bilirdim.
Bax, beləcə oldum dağ mühəndisi,
diplomu
da qıpqırmızı qazandım.
Bölüşmədim nə şeiri, nə hissi,
nə payızda veyilləndim, dolandım.
Mavi tüstü dolu bir restoranda
mavi kaman ustasını dinlədim,
pul da bitməz ha saysan o toranda,
çiyin çəkib paraları
çinlədim.
Bundan sonra çətin bir şey alına,
şair
kimi məndən yarımadılar.
Hə, cənablar nə sözünüz var buna?
Cənablar da içirlər, ağlayırlar.
Ağlayırlar içib, qucub qızları,
yenə
içib sükuta daraşırlar.
Sərbəst isə açılır
ağızları,
heca ilə yellənirlər, aşırlar.
Boris Rıji
(1974-2001)
Tərcümə etdi:
Səlim Babullaoğlu
Ədəbiyyat
qəzeti.- 2023.- 21 oktyabr, №40.- S.8-9.