Şəmsəddin Kuzəçi dünyası
"İraq
Türkman folkloru"
kitabım İstanbulda
"Kərkük Vəkfi"
tərəfindən çap
olunanda (1998) əsərə
Prof.Dr.Mahir Naqib "Abidə bir əsər" adlı Ön söz yazmış və yaradıcılığımı
yüksək qiymətləndirmişdi.
Əslən Kərkükdən
olan Mahir bəyin məqaləsi aşağıdakı cümlələrlə
bitir: "Bir zamanlar tək torpaq parçası halında olan Kərkük və Azərbaycan XX yüzilin başlarında
iki ayrı ada halına gəlmişdi. Bu gün bu iki adanı
bir-birinə bağlayan
körpünün memarı
Qəzənfər Paşayevdir".
O vaxtdan bir qərinə
(25 il) keçib.
Prof.Dr. Mahir Naqibin haqqımda
dediklərini tərəddüd
etmədən kərküklü
şair, tədqiqatçı,
musiqişünas, ədəbiyyatşünas,
ictimai xadim Dr.Şəmsəddin Kuzəçiyə aid etmək
olar. Ş.Kuzəçi
günümüzdə Azərbaycan-Kərkük
dünyasını bir-birinə
bağlayan ədəbi-mədəni,
elmi körpünün
ağırlığını çiyinlərində daşıyan
iki-üç nəfərdən
biridir. O, İraq-Türkman
ellərində, Türkiyə
və Azərbaycanda sayılıb-seçilən tədqiqatçılardandır.
Türk aləmində
də yaxşı tanınan şair və ədəbiyyatşünasdır.
Onun
İraq-Türkman musiqisinin
tədqiqi və təbliğində də
xidmətləri böyükdür.
Dr.Şəmsəddin Kuzəçinin
ikicildlik möhtəşəm
"Çağdaş İraq Türkman şairləri"
kitabı Türkiyə,
Azərbaycan, İraq və
başqa Türk ellərində çap olunub və oxucuların rəğbətini
qazanıb.
Azərbaycan-İraq-Türkman əlaqələrində
böyük xidmətləri
vardır. Ədəbi
əlaqələrimizdə əsas simalardan biridir. Bu sətirlərin müəllifinin 2016-cı ildə
Bakıda çap olunan "Əta Tərzibaşının folklorşünaslıq
fəaliyyəti" monoqrafiyasını
2017-ci ildə Dr.Mustafa Ziyanın Ön sözü ilə Ankarada çap etdirdi. Azərbaycanla bağlı
"Kərkükdən səsləniş"
(Bakı, 2018) və çox böyük həcmli "Kərkükdən
Azərbaycana" (Ankara, 2019) kitabları işıq üzü gördü. Azərbaycan-Kərkük ədəbi-elmi
fəaliyyətimi yüksək
qiymətləndirərək Dr. Mustafa Ziya ilə birgə
"Kərkük sevdalısı
Qəzənfər Paşayev"
(Kərkük, 2017, 152 səh.,
təkmilləşdirilmiş nəşri - Ankara, 2019, 212 səh.)
kitabını yazıb.
Filologiya
üzrə elmlər doktoru Gülxanı Pənahın mənə həsr etdiyi "Şəxsiyyətlə yaradıcılığın
vəhdəti" (Bakı,
2018) monoqrafiyasına Dr.Şəmsəddin Kuzəçi
müsbət rəy yazıb və həmin rəy "Qəzənfər Paşayevi
anlamaq" adı ilə monoqrafiyada çap olunub.
Dr. Şəmsəddin Kuzəçi
məhsuldar tədqiqatçıdır.
Onun 60-dan artıq nəşr olunan kitabları İraq-Türkman
mədəniyyətinə və
ədəbiyyatına güzgü
tutur. Alimin "Kərkük şairləri"
- Poets of Kerkuk" (Ankara, 2014),
"İraq Basim tarixi" - "İraki Press history" (Ankara, 2023) kitabları ingiliscə çıxıb. Bu, o deməkdir
ki, Dr. Şəmsəddin Kuzəçi
Beynəlxalq aləmə
çıxan və
buna haqqı olan tədqiqatçıdır. Yaradıcılığını
yüksək qiymətləndirdiyim
Dr. Şəmsəddin Kuzəçiyə
yeni-yeni uğurlar diləyirəm.
***
Şimali
Azərbaycan, Cənubi
Azərbaycan və
İraq Türkmanları bir
bütövün hissələridir.
Bu bütövün hissələrindən
biri də burada Şəmsəddin Kuzəçidir. Şəmsəddin
bəy çox böyük bir ailədən, çox məşhur bir nəsildəndir. O böyük
ifaçı Əbdülvahid
Kuzəçinin əmisi
oğludur. O hətta Səməd Vurğun və Rəsul Rzanın şeirlərinə
musiqi bəstələyib
və kitabına daxil edib. Yəni
burada Şəmsəddin
Kuzəçi haqqında
deyilən sözlər
elə-belə göydəndüşmə
deyil. Bunun ənənəsi
var.
Bax belə, bizim gənc qardaşımız
Şəmsəddin Bəy
o xalqın gözəl,
çalışıb-vuruşan, vətənpərvər, vətən
sevgisiylə yaşayan
adamıdır ki, qarşımızda
durub. Nəşr etdirdiyi kitabları ilə də Türkman mədəniyyətinə
böyük xidmət
etmişdir. Mən qardaşım Şəmsəddin
bəyin zəhmətini,
əziyyətini çox
təqdir edirəm. Xoş gəlmisən deyirəm.
***
Və nəhayət, Şəmsəddin
Kuzəçi, elə
bir insandır ki, bütün qapıları
aça bilir. Ona mənəvi hüququ, haqqı var. Həmişə
çalışıb işləmiş,
xidmət göstərmişdir.
Vaxtilə "Ədəbiyyat
qəzeti"nin redaksiyasında,
baş redaktorun otağında Bəndəroğlu
ilə görüşmüşdük.
O zaman Bəndəroğlu dedi
ki, biz Qəzənfər müəllimlə
qapıları açdıq,
istəməzdim o qapılar
qapansın. Yəni o əlaqələri nəzərdə
tutur, kəsilməsini
istəmirdi. Bax bu qapıların qapanmamasında rolu olan insanlar bunlardır.
Mən də çox sevinirəm ki, onlar buradadır. Nicat Köksal bir kitab buraxıb və hər səhifəsində mənim
adım çəkilir.
Çünki Əta Tərzibaşının kitablarını
çap edir və onlardan bəhs edərkən qeyd olunur ki, Bakıda bu kitabı Qəzənfər
Paşayev buraxıb. Digər kitabda da görürsüz ki, bu məsələlər göstərilib.
Xidmət heç vaxt itmir, həmişə
nəzərə alınır.
Bakı,
2023
Qəzənfər PAŞAYEV
Ədəbiyyat qəzeti.- 2023.- 2 sentyabr.- S.20.