"Bu tarixi günün hikmətini tələbələrimiz gələcəkdə şirin yuxu kimi xatırlayacaqlar"

Xalq yazıçısı Anarla "Xəzər"də görüş

2024-cü il martın 15-də Xəzər Universitetinin Mərkəzi Kampusunda Fikrət Əmirov Konfrans-Konsert Mərkəzində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anarla müəllim-tələbə heyətinin görüşü keçirilib. Görüşdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Prezidenti İsa Həbibbəyli, akademiyanın elmi işçiləri, Yazıçılar Birliyinin katibi, Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri və "525-ci qəzet"in baş redaktoru şair-publisist Rəşad Məcid, şair, ədəbiyyatşünaslar, mətbuat nümayəndələri, eləcə də yazıçının müxtəlif sahələri təmsil edən yaxın dostları və ailə üzvləri iştirak ediblər. Tədbiri Xəzər Universitetinin təsisçisi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri, professor Hamlet İsaxanlı açaraq qonaqları və bütün iştirakçıları salamlayaraq dedi:

- Dünya yaranandan bəri onu gözəlləşdirən, zənginləşdirən, inkişafını təmin edən böyük insanlar olublar. Bir qisim adamlar elmi, bir qisim sənayeni, metallurgiyanı, bir qisimsə, tarixi, mədəniyyəti, incəsənəti, musiqini və başqa sahələri inkişaf etdirməklə yer üzündə olan bütün millətləri formalaşdıra-formalaşdıra, əsrləri, qərinələri adlaya-adlaya tarixin bu gününə qovuşdurublar. Elə sahə də var ki, onu inkişaf etdirmək üçün adamda bilik, savad və bacarıqla bərabər, fitri istedad, yüksək yaradıcılıq potensialı, milli qürur hissi, Vətən sevgisi də olmalıdır. Bu, dəryaca dərin ümmanı xatırladan, asiman qədər hüdudsuz görünən, insanın varlığından, canından, damarından, qanından süzülən, məkan həddi bilinməyən ədəbiyyatdır. O ədəbiyyat ki, insanların əsrlər boyu tərəqqiyə qovuşmasında, zamanın axarı boyunca yenilənməsində, şəxsiyyət olaraq formalaşmasında misilsiz rol oynayıb, insanlara həyatı, ulu Tanrının yaratdığı bütün nemətləri sevməyi, əzizləməyi, bir də düşmənə nifrət etməyi öyrədib və bu gün də öz bənzərsiz missiyasını yerinə yetirməkdədir. Yazılı ədəbiyyatımız hələ işıq üzü görməyən tarixi dönəmlərdə belə biz bir xalq olaraq şifahi xalq ədəbiyyatımızdan - folklorumuzdan, bayatılarımızdan bəhrələnərək Koroğlu kimi, Dədə Qorqud kimi milli qəhrəmanlarımızı tanımışıq, onları sevmişik, təbliğ etmişik. Nizami Gəncəvi, Nəsimi, Əfzələddin Xaqani, Məhəmməd Füzuli, Mirzə Fətəli Axundzadə, Mirzə Ələkbər Sabir kimi dahi söz, düha sahibləri yetişdirib Azərbaycan torpağı. Bəli, onların hamısı və adlarını çəkmədiyim başqa düha sahibləri də öz dövrlərində zəmanələrinin böyük adamları olublar. Bu gün biz bu möhtəşəm Fikrət Əmirov Konfrans-Konferensiya Mərkəzimizdə də hədsiz sevgi və coşqu hissi ilə böyük bir adamla, adlarını sadaladığım korifey sənətkarların, söz sultanlarının mənəvi dünyalarından, ilahi düşüncələrindən rişələnən, milli koloritlə zəngin olan əsərlərilə ruhumuzu oxşayan, bu əsərlərlə bizə sevməyi-sevilməyi, bütün məqamlarda Haqqa tapınmağı öyrədən xalqımızın bənzərsiz yazıçısı Anarla canlı ünsiyyətə toplaşmışıq...

Haşiyə: Hamlet İsaxanlı danışdıqca, bir az öncə, yəni tədbir başlamazdan əvvəl Fikrət Əmirov Konfrans-Konsert Mərkəzinin qarşısında görkəmli yazıçı Anarın sərgilənən kitablarını onun yaradıcılığının pərəstişkarları ilə bərabər diqqətdən keçirdiyim gözlərim önündə təkrar canlandı. Kitablara, sadəcə, bir seyrçi kimi baxmaq mümkünsüzdü. Sanki dil açıb qarşısında dayananlarla danışırdı onlar.

Böyük sairimiz Səməd Vurğunun sanballı kitablar haqqında söylədiyi bu misralar yaddaşımda təzələndi:

- Hər sözü bir ulduz, bir şəffaf almaz,

Mənalar dünyası qaranlıq deyil.

Bu böyük kitablar yaranır az-az,

Çünki ömürlükdür, bir anlıq deyil.

...Hamı Universitet rəhbərinin maraqlı söhbətinə diqqət kəsilmişdi: - Bəli, illər keçəcək, zaman yetişəcək, bu gün Xəzər Universitetində təhsil alan tələbələrimiz sabah müxtəlif sahələrdə iş başında olacaqlar və məhz onda, yəni illər sonra onlar ən yaddaqalan bir gün kimi, məhz bu günü xoş və əziz xatirə kimi yad edəcəklər, bir yuxu kimi xatırlayacaqlar. Bu gün həm də onunla əlamətdardır ki, bu böyük adamla bizim görüşümüz onun doğum günü ərəfəsinə təsadüf edir.

Bütün zal ayağa qalxdı və xalq yazıçısı iştirakçılar tərəfindən alqışlarla qarşılandı. Sonra isə Hamlet İsaxanlı böyük adamı səhnəyə dəvət etdi və hər iki yaradıcı insan ənənəvi görüş qaydasından fərqli olaraq üz-üzə kresloda əyləşdilər. Öncə Anarın həyat yoluna işıq salan video-çarx parçaları nümayiş olundu, sonra isə böyük adam mikrofonu əlinə alaraq tədbir iştirakçılarını salamladı və yaradıcılığına verilən dəyərə görə Universitet rəhbərliyinə dərin təşəkkürünü ifadə etdi. Dedi ki, bir neçə gün öncə, əziz dostum Hamlet İsaxanlının təşəbbüsü ilə Xəzər Universitetinin Gəncə Filialında da mərhum şairə anam Nigar Rəfibəyliyə həsr olunan möhtəşəm bir gecə keçirildi. Bunu, şübhəsiz, Rəsul Rza ailəsinə, bütövlükdə Azərbaycan ədəbiyyatına verilən dəyər kimi qiymətləndirirəm və bir daha sizə öz dərin təşəkkürümü bildirirəm.

Olduqca səmimi keçən söhbət prosesində Hamlet İsaxanlı xalq yazıçısının uşaqlıq, yeniyetməlik və gənclik illərini xarakterizə edən maraqlı detalları, əhvalatları iştirakçılar üçün səsləndirdi və bu məzmunda verilən bütün sualları yazıçı tərəddüd etmədən ətraflı cavablandırdı. "İki şair ailəsində dünyaya gələn istedadlı bir gənc niyə bəs şair deyil, yazıçı oldu?" - sualına cavab olaraq yazıçı söylədi ki, o da gənclik illərində yaradıcılığa demək olar ki, şeirlə başlayıb, sonrakı illərdə isə nəsr əsərləri, hekayə və povestlər, romanlar yazmaq həvəsi onu tədricən nəsrə tərəf yönləndirib. Yazıçı çoxlu şeirlərinin və hətta sözlərinə yazılan mahnıların da olduğunu söylədi və qardaş Türkiyədə yaşadığı dövrdə vətən həsrətilə yazdığı bir şeirə mərhum bəstəkar dostu Emin Sabitoğlunun gözəl bir mahnı bəstələdiyi də xatırlandı. Hamlet İsaxanlı cavab olaraq söylədi ki, biz bu mahnının tarixçəsi barədə artıq məlumatlıyıq və buna görə də onun bəstəkarın özündən sonra ən gözəl ifaçısı, xalq artisti İlqar Muradovu tədbirə dəvət etmişik.

Bu sözləri deyəndən sonra o, ifaçını səhnəyə dəvət etdi və kövrək notlara köklənən mahnının sözləri və musiqisi bütün dinləyiciləri, elə yazıçının özünü də təkrar kövrəltdi. Xüsusilə, mahnının nəqarətində təkrarlanan bu misralar Anara qəriblikdə yaşadığı hissləri yenidən yaşatdı:

Gəl, qoşulaq durnalara,

Vətən sarı uçaq, uçaq,

Altımış yaş necə yaxın,

On beş yaşım necə uzaq?!

...Sonra Anarın əsərləri əsasında çəkilən filmlərdən parçalar təqdim olundu və bu kinofilmlərin bəzi məziyyətləri ilə bağlı akademiklə xalq yazıçısı arasında fikir mübadiləsi oldu.

İki böyük adamın şəxsiyyətin diskussiyası şəraitində baş tutan bu tarixi görüşünün sonunda görkəmli Xalq yazıçısının doğum günü şərəfinə hazırlanan tort səhnəyə gətirildi və Xəzər Universitetinin Kamera Orkestrinin bədii rəhbəri, Musiqi və incəsənət departamentinin müdiri, əməkdar müəllim, pianoçu Zülfiyyə Sadıqova alqış sədaları altında Universitet adından Anara gül dəstəsi təqdim etdi.

Siracəddin Hacı

Ədəbiyyat qəzeti. - 2024.- 6 aprel, №11-12.- S. 42.