Qırmızı vedrə
Hekayə
Arvadım rəfiqəsigilin bağına
gedib: Bilgəhə gedib. Bazar günü
gedib. Səhərin ala-qaranlığından gedib.
Gedərkən yuxumu barmaqlarıyla aralayıb başını
soxdu içəri, dedi ki, “axşam
saat doqquz tamamda gələrsən metronun Koroğlu stansiyasına, girəcəkdə
dayanıb gözlərsən
məni: əlim ağır olacaq, bağdan əncir gətirəcəyəm mürəbbə
bişirməyə”.
Tiflisdə hoteli olan, qadın
məclislərində oxuyan
xanəndəmiz - Cəlil
Məmmədquluzadə ondan
nə kömək istəmişdi?Rusiyalı aktrisa
Bakıda
Əlvida,
Rauf... - Əlibala Əhmədov
Dedi və xırp səsini kəsdi.
Sonra dırnaqları ilə yuxumun üz-gözünü
cırmaqlayıb qanatdı:
sonra tələsdi, yel olub əsdi,
sonra da arxasıyca qapını bərkdən çırpdı.
Elə çırpdı ki, bina səksənib bir anlığa silkələndi, heç nə mənsimədi, təəccübləndi və
qulaqlarını sükuta
sallayıb təkrar yatdı.
Dünya batdı.
Mənsə ayıldım, amma yatağımdan bir müddət qalxmadım, divarlarda, tavanda qaçmış yuxumun ləpirlərini axtardım;
tapmadım.
Səhər ötüşdü, günorta
sürüşdü, axşam
göydən düşdü.
Saat səkkizin yarısıdır,
arvadımı qarşılamalıyam:
gərək gecikməyəm.
Ona görə də evi erkən
tərk eləyirəm:
qapını qıfıllayıram,
açarları atıram
cibimə, yol alıram düz metroya. Rahatam. Belə yavaş-yavaş, heç nə fikirləşmədən, bir
ayaq-bir ayaq, nəzərlərimi ora-bura
fırlada-fırlada addımlayıram.
Şər qarışır. Şəhər
ağır-ağır nəfəs
alır, qaranlığa,
siqaret tüstülərinə
alışır, açıq
səma altında yorğansız-filansız yatmağa
hazırlaşır, bazar
günü ilə vidalaşır.
Mənsə pambıq kimiyəm, içiboş bambuk kimiyəm: heç nə vecimə deyil; hərdən xəfif bir meh yanaqlarımı, əllərimin üstünü
tula kimi yalayıb ötüşür.
Yay hələ getməyib, payız hələ gəlməyib:
nə istidir, nə soyuq; mülayim, küləksiz hava var, bir
az da nəmişlik.
Küçələri şərf
kimi boğazımdan aça-aça bir də görürəm ki, metro mənə
gülümsəyir. İşıqlar
uzun-uzun caynaqlarını
saçlarıma sancıb
onları ehmalca darayır. Uşaq kimi sevinirəm.
Şükür,
çatdım.
Metro
şəhərin lay şüşəli nağıllar
mağarasıdır: haradasa
böyüklər üçün
Disneylənd variantıdır;
ağzını geniş
açıb insanları
nəhəng kukla əjdaha kimi diri-diri udur, bir az gəzdirir,
qarnında çalxalayır,
axırda da təzədən qusur bayıra: asfaltı adamlarla kirləndirir.
Eskalatorla yeraltı dünyaya enirəm. Perronda sərnişinlər təkəm-seyrəkdir:
əksəriyyət üzü
divara dayanıb öz marşrutunu bir də yadına
salır. Məktəbli
vaxtımdan mənim bir nömrəli əyləncəm olub metro: orada həmişə
kayf tutmuşam.
Dərsdən qaçardım, metroda sığınacaq bulardım:
xoşuma gələn
gözəl qızların
arxasınca düşüb
onların getdiyi stansiyalara qədər elə-belə, marağa gedərdim, qayıdardım:
heç birinə sataşmazdım, söz atmazdım. İndi metro mənim muzeyim olub: o zamanlar gözaltı elədiyim qızların şəkillərini hərdən
görə bilirəm
vaqonların pəncərələrində
və təəccüblənirəm
ki, niyə onlar hələ də gənc qalıblar.
Çox çəkmir ki, qatar gəlir, tələsmədən vaqona
minib əyləşirəm.
Təptəzə vaqonlar
işım-işım işıldayır:
təchizat əladır;
dəniz dalğası
rəngində oturacaqlar
tərtəmizdir, nikel
tutacaqlarsa güzgü
səthi kimi cilalıdır. Elə bu dəm incə,
parıltılı, laklanmış
bir qadın səsi vaqona əlvan, şən sabun köpükləri kimi dağılır:
-
Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti stansiya 28 may.
Qatar yavaşca tərpənir, relslərə dirəşə-dirəşə
sürət yığır,
yırğalanır, coşur,
irəliyə şığıyır.
Nə yaxşı ki, evdən çıxdım,
yoxsa ürəyim lap qubar bağlamışdı,
Allah arvadımdan razı olsun... Allah onun rəfiqəsindən
də razı olsun... Allah əncirdən də razı olsun...
Ətrafda dinib-danışan gözümə
dəymir: hamı elə bil ilbizə
dönüb, qınına
çəkilib, özünə
qapılıb. Amma inanmıram ki, kimsə nəsə düşünə. Metro fikirləri
toparlamağa imkan vermir: vaqonlarda izafi insan enerjisi
yığılır deyə,
orada həmişə
bir gərginlik yaranır; hamı elə bil içinə
bir yumruq qoyur metroya enəndə.
Çünki hər bir adam altşüur
səviyyəsində metrodan
qorxur, ehtiyatlanır, bunu boynuna almasa
da. Axı, metro da, zirzəmi
də haradasa potensial qəbir variantlarıdır: yerin altı isə hər zaman soyuqdur, yaşdır, qaranlıqdır. Bəlkə
də ona görə metroda heç kim heç vaxt dalaşmır bir-birilə.
Şəxsən, mən
bir dəfə də rast olmadım
bu sayaq davranışlara. Hm, doğrudan, qəribədir.
Qəfildən gözüm
sataşır iki sevgiliyə: yanaqlarını
bir-birinə toxundurub sanki quruyublar vaqonun künc oturacağında: elə bilirlər qatar onları cənnətə
aparır.
Bir də eşidirəm ki, 28 maya varid
olmuşuq. Bu stansiyanın
perronunda adam daha çoxdur: qapılar açılan kimi camaat tələsik
doluşur içəri.
Əlində boş vedrələr tutmuş orta yaşlı, arıq, çevik davranışlı, qarasaqqal
bir kişi qarşı tərəfdə
mənimlə üzbəüz
mürgü döyən
birisinin yanında özünə yer eləyir: iri alüminium vedrələri
qoyur vaqonun döşəməsinə ayaqları
arasına, qırmızı
kapron vedrənisə dizləri üstündə
rahatlayıb qucaqlayır.
O dəqiqə anlayıram
ki, bu Allah bəndəsi
kənd avtobuslarına
minmək üçün
“Koroğlu” stansiyasına
gedir. Amma hansı kəndə? Bunu təxmin etməyə bəsirətim çatmır
təbii...
- Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti
stansiya Gənclik.
Elə ki qatar perronu tərk edir, kişi həməncə qırmızı
kapron vedrəni götürüb keçirir
başına, qollarını
sinəsində çarpazlayıb
daş heykələ dönür. Dəlidir, yoxsa bizimlə məzələnir? Bilmirəm.
Hamı məəttəl-məəttəl
çönüb baxır
ona sarı. Bu nə hoqqadır? Heç kəs qımıldanmır. Qatar getdikcə
gedir, sürət yığır, cüyüldəyə-cüyüldəyə
yetişir Gəncliyə,
dayanır: dayanan kimi də kişi
kapron vedrəni başından çıxarır,
salavat çevirirmiş
kimi üç dəfə şəvə
saqqalını barmaqları
ilə tumarlayır və matdım-matdım, qəribə bir gicbəsər mimika ilə, sarsaq təbəssümlə, Aydan gəlmiş
yadplanetli qismində tamaşa eləyir vaqona minənlərin sifətinə.
- Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti
stansiya Nəriman Nərimanov.
Bunu eşitcək kişi təzədən qırmızı vedrəni
papaq kimi qafasına geyinib şoqquyur. Zəif fıştırıq səsi
eşidirəm. Kimlərsə
bir-birini dümsükləyib
tanışlarının diqqətini
kişiyə yönəldirlər.
Qapıya söykənmiş
cavan oğlanlar yüngülcə, yəqin
ki, rişxəndlə qımışırlar.
Böyrümdə əyləşmiş
şıq geyimli xanım qəfildən acıq, hikkə, etiraz püskürür vaqonun atmosferinə:
- Gərək bundan sonra metroya
minmək üçün
də sağlamlıq
haqqında arayış
tələb eləyələr.
Bu qədər camaatın
içində hər
cür xəstələr
gəzir. Pandemiya elə burdan əmələ gəlir də... metrodan... Buna baxın bir, – əlini saqqallıya sarı uzadaraq, – bu kimdi belə,
cındırından cin
hürkür, hələ
bir meymunluq da eləyir, cavanlara tərz öyrədir. Onun həddi nədir ki, ictimai yerdə fit çalsın?
Bu nə saymazyanalıqdır?
Birdən ucaboy çəlimsiz
gənc bir qız şıq geyimli xanıma sarı çevrilib sözləri maqqaşlaya-maqqaşlaya,
təmiz, aydın tələffüzlə, aşırı
təmkinlə, bir natiq ədası ilə aram-aram danışır:
- Xala, salam!
– Bir anlığa susur:
şıq geyimli xanımın ona reaksiya verməyəcəyini
yəqinləşdirib lütfkarlıqla
əlavə edir: – Axşamınız xeyir! –
Sözün saçını
dartıb uzadır. – Necəsiniz? – Cavab gözləyirmiş kimi yenə pauza götürür. – Hər
şey qaydasındamı?
Əsəbiləşməyin. Nə üçün narahat olursunuz? Bəlkə o filosofdur, bəlkə üç meymunu bir vedrə
altında tutub dünya tamaşasından
imtina edir. Aman verin, ömrünü yaşasın: görün,
– ovcunu açıb barmaqlarını kişiyə
sarı aşırı
bir nəvazişlə
tuşlayaraq, – o necə
sadə bir yolla hamının diqqətini özündə
fokuslayır, bizə xoş bir təbəssüm
bağışlayır, fərqli
görünməkdən qorxmur,
– vaqondakılara müraciətən,
– ay camaat, hətta bu insan alqışlanmağa
belə layiqdir.
Qız üzünə yalançı bir təbəssüm qondurub əl çaldı. Bir neçə cavan adam da ona qoşuldu.
Alqış alınmadı:
ritmsiz şap-şuplar
palçıq kimi vaqonun divarlarına sıçradı. Sərnişinlərin
əksəriyyəti bir-birilərinə
şübhəli-şübhəli baxmağa başladılar:
bir anlığa elə güman etdilər ki, ya onları Bakı metropolitenində qara basır, ya da şeytan balaları tamaşa oynayırlar.
Bu dəm şıq geyimli qadın xalis nəzakətdən yoğrulmuş
qəfil etirazın, “xala” kəlməsilə onun yaşına edilən ironik eyhamın şokundan ayılıb qurcalandı:
ağzını açıb
qıza təpinmək
istəyirdi ki, qatar Nərimanov stansiyasının
nuruna qərq oldu. Kişi vedrəni qafasından götürüb qucağına
aldı. Ucaboy çəlimsiz gənc qız da perron əhlinə
qarışıb “əridi”
və bir daha görünmədi. Nədənsə şıq
geyimli qadın da dilinin ucuna yığılmış
sözləri daha demədi: qaytarıb uddu; güman ki, qarasaqqal vedrə sahibinin üzünə naqolay nəsə söyləməyə cəsarəti
çatmadı. Bu ara
bizim vaqona vur-tut beş-on nəfər ya minmişdi, ya minməmişdi...
- Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti
stansiya Ulduz.
Diktor xanım cümləsini bitirən andaca kişi qırmızı kapron vedrəni yenidən qafasına keçirib donur. Bu dəfə mən onu gürcü
rəssamı Niko Pirosmaninin
qəhrəmanlarına oxşadıram.
Qatar perrondan sivişib
fitilləyir üzü
“Ulduz”a sarı. Vaqona təzəcə daxil olmuş cavan sərnişinlərdən
biri telefonunu yandırıb bu tipin həm şəklini çəkir,
həm də görüntüsünü videoya
alır. Sonra digər
sərnişinlər də
ürəklənib qafasını
vedrə içində
gizlətmiş kişinin
fotosessiyasını düzəldirlər.
Vaqon şənlənmişdi
elə bil: gərginliyi, ciddiliyi azalmışdı; kimlərsə
gülümsünürdü, kimlərsə yavaşdan zarafatlaşıb məzələnirdi.
Hamı bir-birilə mehribanlaşmışdı sanki:
doğma olmuşdu.
Amma bu, şıq
geyimli qadının heç xoşuna gəlmədi: o, qalxdı
ayağa, yaxınlaşıb
az qala sifətini
dirədi vaqonun şüşəli qapısına,
küskün, incik, peşman bir şəkildə durub baxışlarını dikdi
tunelin qaranlığına.
Qatar “Ulduz”da dayanan kimi şıq
geyimli qadın ikrah dolu ədalarla
özünü atır
bayıra. Sərnişinlərin
bir qismi də çöhrələrində
xəfif oynaq təbəssüm vaqonu tərk edir. Kimsə vaqonun içindən qışqırıb
dostuna deyir ki, görüntünü Tik-tok-da
paylaş, bolluca layk alacaq.
Kişi vedrəni başından çıxarıb
yenidən qucağında
tutur, heç kimə reaksiya vermir və mən onun baxışlarından
sezirəm ki, deyəsən,
artıq darıxır,
laklanmış qadın
səsinin qatarı yola salmasını gözləyir. Mən bunu fikirləşərkən
diktor alışdığımız
sözləri salona üfürür:
- Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti
stansiya Koroğlu.
Kişi anındaca qırmızı kapron vedrəni qaldırıb keçirdir qafasına.
Qatar işıqlı perronla
xudafisləşib soxulcan
kimi girir qaranlığa. Vaqonda bir sükut bərqərar olur. Saata baxıram: hələ doqquza iyirmi beş dəqiqə işləyib.
Arvadımı qarşılamağa
çox qalır. Tələsmirəm. Vaxtım
boydandır: hətta haradasa əyləşib kofe də içə
bilərəm. Sərnişinlər
asta-asta qapılara yaxınlaşırlar.
“Koroğlu” stansiyası həmişə
qələbəlikdir, modern Çənlibeldir. Uzun illərin təcrübəsi
artıq mənə stansiyaların xarakterini öyrədib. “İçəri
şəhər” ovdandır
mənim aləmimdə.
“Sahil”i ağır cinayətkarların atıldığı
zindan kimi qavrayıram. “28 may” mənə
Şərq bazarını
xatırladır. “Elmlər
akademiyası” dəli
qarışqalar yuvasıdır
mənim üçün.
“Nizami”yə enəndə
təsəvvür edirəm
ki, qırx otaqlı bir saraya daxil
oluram və hər otaqda mənə bir nağıl danışacaqlar...
Maşinist qəfil əyləci basır və vaqonlar reslərlə sürüşüb
fikirlərimi təkərlərinin
altında xurd-xəşil
eləyirlər, bir-birini
itələyə-itələyə daxil olurlar “Koroğlu” stansiyasına. Üzeyir Hacıbəylinin
eyniadlı operasının
üverturasından bir
neçə not perrona
düşüb aşıqsayağı
rəqs eləyir. Gözüm kişidədir:
o, qapılar açılan
andaca başından qırmızı kapron vedrəni götürüb
keçirdir yol boyu böyründə mürgü döyən şəxsin qafasına və alüminium vedrələri qolundan salladıb üz qoyur qaçmağa.
Yuxulu adam ayılmır:
heç tükü də tərpənmir; elə bil ki, əsəb deyilən bir şey yoxdur
bunda. Anlaya bilmirəm ki, nə yaşanır. Yubanıram.
Fikirləşirəm ki, bəlkə
ölüb: qımıldanmır,
cınqırı da çıxmır,
nəfəs də almır. Yox, ola bilməz. Şaşırıram.
Yəni doğurdanmı
canını tapşırıb?
Təpədən dırnağa
süzürəm zavallını:
birdən fərqinə
varıram ki, qarnı
yavaş-yavaş qalxıb
enir. Yaşayır hələ... Məntiqlə
düşüb getməliyəm.
Çatmışam. Amma getmirəm...
- Ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır. Növbəti
stansiya Qara Qarayev.
Eybi yox, qayıdaram.
Maraqlıdır, necə
mümkündür ki, sənin
başına bu boyda vedrə geyindirələr və sən də heç nə duymayasan. Bu qədərmi gönü qalın olmaq olar? İçəridə
adamlar əməllicə
seyrəlib. Ancaq hələ də kimlərsə qafası qırmızı vedrəli
yatmış vətəndaşın
şəklini çəkməkdən
və tanışlarına
yollamaqdan bezmirlər.
Fikirləşirəm ki, insanlara
hər yerdə oynatmağa bir kukla lazımdır.
Qatar “Neftçilər”ə
çatarkən yerimi
dəyişirəm, keçib
yuxusuna haram qatmayan bu zavallı adamın yanında əyləşirəm. “Xalqlar
dostluğu” da, “Əhmədli”
də arxada qalır. Bu stansiyalar mənə qəti tanış deyil: məndə heç bir assosiasiya oyatmır. “Həzi Aslanov”da vaqon boşalır: bir o qalır, bir də mən. Məəttələm, bilmirəm
nə eləyim. Vedrəyə bir çırtma vurub onu barmaqlarımın ucu ilə döyəcləyirəm.
Səs-səmir yoxdur.
Azacıq hövllənirəm.
Şərə bulaşmağımdan
ehtiyatlanıram. Heç
kim də bu bədbəxtin halı ilə maraqlanmadı. Birdən pəncərədən görürəm
ki, maşinist perronla tələsmədən ön
vaqona doğru addımlayır. Ona müraciət
eləyirəm, vəziyyəti
qısaca anladıram:
deyir “burda gözlə, indicə
polis çağıraram”. Az çəkmir ki, iki şaqqalı, hündürboy
cavan polis içəri
girir və onlardan biri, yəqin ki, artıq məsələdən hali
olduğu üçün,
həməncə kapron
vedrəni kişinin qafasından çıxardır.
Ətrafı araq iyi bürüyür. 45-50
yaşlarında kök
bir kişi domba gözlərini hövlnak açan kimi yerindən dik atılır və başlayır qışqıra-qışqıra vaqonun o biri başına qaçmağa:
- Soruşmayın, yox, yox, məndən
heç nə soruşmayın, – əllərini
başının üstündə
silkələyir, – yox,
yox, heç nə deməyəcəyəm,
incitməyin məni, aparmayın məni, yox, yox, heç
nə deməyəcəyəm.
Polislər onun ardınca
daban əlli altı cumurlar, üç-dörd addıma
kişini yaxalayırlar,
gözləri hədəqəsindən
çıxmış biçarəni
vaqonun qapısına doğru sıxışdırırlar.
Osa çığıra-çığıra,
sözləri sanki isti maşa ilə qırtlağından
qopararaq elə hey bayıra tullayır:
- And olsun Allaha ki, heç bir günahım yoxdur. Heç kimi öldürməmişəm,
oğurluq eləməmişəm,
bir nəfərin toyuğuna da daş atmamışam. – Onlara yetişirəm: maşinist
yanımdadır. – Vurmayın
məni, özüm danışacağam hər
şeyi. Hə, hə, aldadıb borc götürmüşəm
adamlardan. Sonra da qaytarmamışam.
Başqa heç nə. Vəssalam. Neynim, heç kim kasıb olmaq istəmirdi, heç kim acından ölmək istəmirdi. Mənsə bir həsirdim, bir məmmədnəsir. –
Danışa-danışa emosionallığı
daha da artır, gərginləşir. – Mən
ac idim, arvadım yalavac. Bizdən törənənlər oldu
naəlac. Tifillər dözmədilər, xəstələnib
öldülər. Azı
bir otuz-qırx nəfərə pul atmışam. Bacarmamışam,
zəifim olub, aldığım pulları
arağa vermişəm,
arvad-uşağa əməllicə
pul xərcləməmişəm.
İçmişəm, küpünə
girmişəm, o ki var çəkmişəm.
Kimə nə? Əcəb eləmişəm.
Vurmayın məni, döyməyin məni. Nə cənnəti istəyirəm, nə cəhənnəmi.
Polislərdən biri kişini
amiranə səsilə
sakitləşdirməyə çalışır:
- Noolub, a kişi, nə çərənləyirsən, nə cənnət, nə cəhənnəm? Ayıl, özünə gəl. Sən metrodasan. Özünü uşaq kimi aparma.
- Nə? Nə dedin? Mən ölməmişəm?
Mən qəbirdə deyiləm? Siz İnkir-Minkir deyilsiniz? Bəs o qaranlıq nəydi elə? – Kişi bunları söyləyib sanki nəyisə anlamağa başlayır və çöməlib ikiəlli
qafasını tutur.
Polislər zavallının qoluna girib gülümsəyə-gülümsəyə
onu ayağa qaldırırlar.
- Dur, görək, dur,
utanma daha: sənin başına vedrə keçirmişdilər.
– Bizə sarı çevrilərək: – Bu adamı
həkimə göstərmək
lazımdır. Gedək,
ambulans çağıraq,
– deyir polislərdən
ifallısı.
O birisi, hansını ki, mən qəddar polis sanmışam,
öz polis həmkarına
acıqlanıb söylənir:
- İşin-gücün
qurtarıb, nə ambulans, nə həkim? Buna nə əlac eləyəcəklər
ki? Şöbədə atarıq
kameraya, yatıb özü üçün
şellənər. Səhər
ayılanda sənin əllərindən öpəcək.
Yapış qolundan getdik.
Polislər vaqondan çıxıb kişini
özlərilə aparırlar,
maşinist ön vaqona tələsir, mən keçib boş oturacaqlardan birində əyləşirəm.
Laklanmış qadın
səsi yenidən axıb salonda cilvələnir:
- Qatar depoya gedir, ehtiyatlı olun, qapılar bağlanır, növbəti
stan...
Mən özümü hövlnak perrona tullayıram. Deyirəm axı, sərnişinlər
niyə bu qatara minmədilər.
Qatar yerindən tərpənincə,
peşmanlayıram. Yadıma
düşür ki, metronun
deposu Bakmil stansiyasındadır, o da “Koroğlu”dan
sonra gəlir. Dilxor oluram. Saata baxıram, artıq gecikirəm, saat doqquzu keçir.
Nəhayət ki, “Həzi
Aslanov”da perrona yenicə daxil olmuş növbəti qatara əyləşirəm
və gəlib çatıram “Koroğlu”ya.
Vaqondan düşüb
çaparaq qalxıram
eskalatorla yuxarı, yönəlirəm metronun
girəcəyinə.
Nə görsəm, yaxşıdır. Görürəm
ki, göbəyindən şirə
axan yepyekə əncirlər dağılıb
metronun qarşısına,
bir xeylisi də ayaqlar altında qalıb tapdalanıb: iki dəmir vedrə isə yanpörtü düşüb o yan-bu yana yumalanır. Arvadımın hikkədən
pörtmüş əsəbi
üzünü gətirirəm
təsəvvürümə. Xəcalətimdən balacalaşıram,
tər basır məni: yenə də bacarmadım. Qaçıb vedrələri
düzəldirəm. Turniketdən
sivişib perronda
it-bat oluram və heç kimə gözümün ucu ilə də baxmadan günahkar birisi kimi birbaşa
dönürəm mənzilimə.
Arvadım yuxulayır yəqin: işıqları
söndürüb, yataq
otağının qapısını
da bağlayıb. Vanna otağında
əl-üzümü yuyub
girirəm mətbəxə.
Çaydanı oda qoyuram, televizoru yandırıram, bir qədər kanallarda oynayıram: fərli bir şey tapa bilmirəm baxmağa. Televizoru söndürürəm.
Çay süzüb divanda rahatlanmağa çalışıram: küçə
fənərləri pərdələrin
arasından işıqla
divarlara güllə atırlar; özünə
nifrətin ağırlığından
sinirlərim gərilir.
Balışa dirsəklənib
çayımı qurtum-qurtum
iki Mədinə xurması ilə içirəm və sonra elə divandaca adyalı üstümə çəkib
bu axşamı birdəfəlik unutmaq istəyirəm.
Səhər duranda görürəm
ki, oba köçüb,
yurdu qalıb: arvadım məni tək qoyub xəlvətcə əkilib
öz poliklinikasına.
Kefsiz qalxıram yerimdən. Yuxuya qalmışam. Çay dəmlənməyib: tosterdə
çörək isidilməyib.
Birtəhər yuyunub,
tələsik geyinib evdən çıxıram,
qaçıram metroya
tərəf: qaçıram
ki, işə gecikməyim.
Eskalatorla aşağı
enəndə perrona daxil olan qatarın
səsini eşidirəm.
Yüyürüb özümü
salıram vaqona. Azacıq tövşüyürəm.
Qapılar bağlanır,
qatar yerindən tərpənir və birdən ona diqqət kəsilirəm
ki, vaqonda əyləşənlərin
də, ayaq üstə dayananların
da hamısının başına
qırmızı kapron
vedrə keçirdilib.
Bir anlığa çaşıram,
tutuluram: görüntü
mənə dəlixana
effekti verir. Nədənsə xoflanıram:
pis oluram, haradasa bir balaca
reallıq duyğusunu
itirirəm, hövllənirəm.
Yanımda dayanan gənc oğlana sual dolu nəzərlərlə
baxdığım andaca
o, telefonun kamerasını
üzümə tuşlayır
və qırmızı
kapron vedrəni mənə uzadıb deyir:
- Biz Bakıda fləşmob keçiririk.
Məqsədimiz iqlim dəyişmələrinin və
müharibələrin yer
üzündə törədəcəyi
fəsadlara beynəlxalq
ictimaiyyətin diqqətini
yönəltməkdir.
Sözünü tamamlayan kimi telefonu şalvarının
arxa cibinə qoyur, bardaş qurub vaqonun döşəməsində
əyləşir, vedrəni
geyindirir qafasına.
Xəfifcə gülümsünürəm
və mən də hamı kimi qırmızı kapron vedrəni başıma keçirirəm.
Dünya sönür;
fikirlərim daraşır
qaranlığa:
o mənə ənciri bağışlamayacaq
təqsirini boynuna al
sən özünçün
yaşayırsannə işinə
qalmışdı sənin
kim kimin başına vedrə geyindirir
olmazdı ki adam kimi
gedib arvadını qarşılayaydın
eh
heç nəyə biganə qala bilmirəm
onsuz da hər zaman incikdi məndən
bəhanələri azalmır
nə eləyirəm gəlmir xoşuna
deyinməyə hazırdı
niyə gecikirdin ki
hər işim qıcıqlandırır onu
zalım olma
o mürəbbəni sənə bişirir
tamah dişimi çəkmişəm
axır vaxtlar anlamıram
bu qadını
bəlkə də anlamağa
qorxuram
əslində heç qorxmuram
hər şeyi də gözəl anlayıram
arvadlar ömür boyu ərlərində onlara aşiq birisini axtarırlar
həmişə aşiq-qəhrəman
axtarırlar
ki eşq əlindən ya divanə olsun ya da qul
görəndə ki ərlərində
belə bir halət yoxdur özlərindən şübhələnirlər
xəstələnirlər
min bir yolla
gözəlləşməyə çalışırlar
əsəbiləşirlər
həyatı sənə haram eləyirlər
yediyini burnundan gətirirlər
Daha demirlər ki,
bütün günü sevmək olmur
bütün günü eşq dahisi olmaq olmur
- Qatar depoya gedir. Zəhmət olmasa, vaqonları tərk edin.
Fikirlərim qarışqalar kimi vedrənin içindən vaqonun döşəməsinə tökülür.
Ayaq səslərindən
duyuram ki, sərnişinlər
vaqondan düşüb
gedirlər.
Mənsə yerimdən tərpənmirəm, nədənsə
dəli kimi əllərimi ovuşdurmağa
başlayıram.
Aydın Talıbzadə
Ədəbiyyat qəzeti. - 2024.- 13 dekabr (¹49).- S.24-25.