Apar məni ayağına, ey Vətən!

...Özü ilə bircə dəfə üzbəsurət görüşmüşəm, şeirləri ilə hər gün... Kəlbəcər həsrətli şeirlərini elə şeirlərin özü kimi göynərtisiz oxumaq olmur. İstedadlı şair Valeh Qocanı deyirəm... Təsəvvür edin ki, adam cəmisi səkkiz il Kəlbəcər rayonunun Məmmədsəfi kəndində yaşayıb, 27 il düşmənin soyuq nəzərləri altında sıxılan elinə, obasına hər gün xəyallarında gedib-gəlib:

Mən baharı bahar kimi duymadım,

Sənsiz gələn hər baharın qışı var.

Apar məni ayağına, ey Vətən,

Ayağında ürəyimin başı var.

Ürəyinin başında saxladığı Kəlbəcərə ancaq 44 günlük Zəfər savaşından sonra gedə bildi. İllərin yanğısını öldürmək üçün nə qədər vaxt lazım olacaq - bu, Allahın işidir. Valehin işi Kəlbəcərdən aralı qaldığı illərdə onu təkcə yaddaşında, yaşantılarında yaşatmaq olmayıb. Şeirlərində elə bir ayağı Kəlbəcərdə olub:

Valeh Qoca ha yazsa da, sətrini,

Verə bilməz bircə anlıq ətrini.

Hardan bilsin bu körpələr qədrini?!

Sənsizliyin iyirmi beş yaşı var.

Valeh Qocanın əksər şeirlərində həsrətin çaları bu və ya digər formada özünü göstərir. Çalın-çarpaz yolların çəkib apardığı ömür Valeh Qocanın təbirincə desək, eyni zamanın daşıyıcılarıdır. Elə həmin yollardır ki, bitəndə taleyimizə yazılan ömrün daha getməyə zamanı qalmır:

Ömrümüz qədərdi getdiyimiz yol,

Boyumuz qədərdi girdiyimiz kol.

Biri az qazanır, birisi bol-bol,

Hamının günahı varı boydadı.

Hamının taleyindən nə vaxtsa unutmaq, unudulmaq keçir. Bunu taleyin qisməti kimi qəbul edirik həmişə, unuduruq ki, bu qismətin formalaşmasına bəzən özümüz yardımçı oluruq. Valeh Qocanın lirik qəhrəmanı da taleyinə düşəcək ayrılığı özü yazmaq istəyir. Bəlkə Valehin özünəməxsusluğunun bir tərəfi də bundadır:

Bilirəm, sən də məni

Unutmaq istəyirsən.

Unutmağa dörd divar,

Bir otaq istəyirsən.

...Əslində Valeh Qocanın mənim təqdimatıma o qədər də ehtiyacı yoxdur. Çünki onun şeirləri özü-özünü ictimaiyyətə, oxucuya təqdim edə bilir. Şeirlərindəki həsrətqarışıq doğmalıq artıq çoxdandır ki, özünün oxucuları ilə ürək-ürəyə, baş-başadır:

Həsrətlə boylanır, baxır gül sənə,

Min nəğmə desə də, azdı dil sənə.

Sən elə şirinsən, elə bil sənə,

Nə vaxtsa anamın əlləri dəyib.

Elə bilirəm ki, Valeh Qocanın təqdim etdiyim şeirləri oxucu zövqünün parametrlərinə, "Ədəbiyyat qəzeti"nin adına yaraşan olacaq...

Vasif SÜLEYMAN

Ədəbiyyat qəzeti. – 2024. – 3 fevral, № 4. – S. 20.