Laçının tərifi

Laçına tərifi bir-bir sayaram,

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Sayaram, hamını heyran qoyaram,

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Çayları durudu, meşəsi yaşıl,

Qayası dibində suyu qaynaşır,

Uşaqtək göyündə bulud oynaşır...

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Ucadı dağları, dərəsi gendi,

Təzə büsat alır şəhəri, kəndi.

Hüsnü, gözəlliyi Tanrıdan endi...

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Qoşa çaylarıynan, Qara gölüynən,

Qazları qatarnan, sona bölüynən,

Payızda dağları bəyaz tülüynən...

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Dizini çirmələ, gəl, çaydan keçək,

Turşsu bulağından əyilib içək.

Dərman əvəzidi hər gül, hər çiçək...

Kim desə, çox oldu, sən denən azdı!

Sən öyrənən elm

Gözəl elm öyrənmisən -

səninlə mən mən olur,

Necə ki, Günə baxıb

sünbüldə dən dən olur.

Əlim əl işi görür

əlinə toxunanda,

Gözüm göz işi görür

camalına baxanda.

Canım da cana gəlir

odunu çəkən yerdə,

Ağzımda dil dil olur

adını çəkən yerdə.

Sevgi Tanrı lütfüdür,

ikilikdə bir olur,

Qəbrimin üstə gəlsən,

qəbrim də qəbir olur!

Nəğmə

Tellərin məcnun söyüd,

ya hör, ya çalmalıqdı.

Al yanaqları gördüm,

elə bil almalıqdı.

Ayrılığın həsrəti

canıma daraşdırır.

Əllərinə bir iş tap,

yuxumu qarışdırır?!

Xəstə təbibdən umar -

haçan dərmanı verir.

Gözlərindən, ay haray,

ölüm fərmanı verir.

Çəkdiyim

Qurduğu yuva dağılan

Quş ağrısıdı çəkdiyim,

Qurunun oduna yanan

Yaş ağrısıdı çəkdiyim.

Bezdim xəyala dalmaqdan,

Qəmləri üzdən salmaqdan.

Başsızlara baş olmaqdan,

Baş ağrısıdı çəkdiyim.

Tanrı çırağıdır hilal,

Gəl, İlhamı bu qəmdən al.

Hər şeyə şahid - dili lal,

Daş ağrısıdı çəkdiyim.

Şükür

Mən də bu dünyadan keçdim,

Tanrının püşkünə şükür!

Uzun yolların sonunda

Xurt düşən düşkünə şükür!

Hoy de, gör, varmı hoy verən,

Yoxdu sayılan - say verən.

Mənim eşqimdən boy verən

Bu qəmin eşqinə şükür!

Kimsə pis demir adına,

Könül küskün muradına,

Yazılan ömür adına,

Ay İlham, beş günə şükür!

Ədəbiyyatın

Azərbaycan tərifi

Ədəbiyyatı necə gördüm? -

şairinki gördüyünü deməkdir...

Ədəbiyyat xırmanında olmayıb,

təknəsindən yeməkdir.

Biz elə doğma qardaşıq

Ərk yerindən yıxılanlar,

Biz elə doğma qardaşıq.

Taxtı çökən bəylər, xanlar,

Biz elə doğma qardaşıq.

Quş ilə quşlanan quşlar,

Güllələr tuşlanan quşlar,

Hər yerdə daşlanan quşlar,

Biz elə doğma qardaşıq.

Od üstündə qara saclar,

Şərlə oxlanan Buğaclar...

Səhrada yaşıl ağaclar,

Biz elə doğma qardaşıq.

Güllədən qalıb gilizi,

Bağlıdı bəxtin yol, izi.

Hündür divarın çöl üzü,

Biz elə doğma qardaşıq.

İlhama kimsə gülməsin,

Gülənə asan gəlməsin.

Bizim anamız ölməsin!

Biz elə doğma qardaşıq.

Həyat fəlsəfəsi

1. Şeirin üzü

Həyat belədir -

balaca olanda dünyada

yaşca səndən balacalar az,

böyüklər çox olur.

Böyüdükcə geri ucdan

balacalar çoxalır,

irəli ucdan böyüklər azalır.

Ömür artdıqca çıxılır -

çoxdan aza gedir,

Səndən aşağıda sıxlıq,

yuxarıda seyrəklik olur.

Seyrələndə çəni çəkilmiş

dağ zirvəsi kimi

Allah daha aydın görünür.

Allah ümidin özüdür!

2. və astarı

İnsan ümidlə bir doğulur,

əlin hər şeydən üzülə bilər,

bircə ümid üzülməz.

Ümid canda maya kimidir,

heç vaxt səni tərk etməz.

Ümid Allahın özüdür!

Sözü ağlar günə

qoyan şairlər

Toy toğlusu kimi çıxmır ortadan

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Yağtək ərit - şeir azdı tortadan,

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Qırdılar sözlərin qol-qanadını,

Lağ yeri etdilər şair adını,

Tanrıdan almasın heç muradını,

Sözü ağlar günə qoyan şairlər!

Bir zəhmət çəkməyib, tər qoymayıblar,

Bostan suvarmayıb, vər qoymayıblar,

Sözdə bir salamat yer qoymayıblar

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Araznan deyillər, Kürnən deyillər,

Ucuza qaçırlar, dürnən deyillər,

Doqquzu cəm ola, "bir mən" deyillər,

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Bıçağın ağzını daşa çəkirlər,

Zövqlülər əlindən haşa çəkirlər

Adamı var deyə, başa çəkirlər,

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Yazmağa ilhamdan dənizin ola,

Bir güləş simalı bənizin ola.

Həm şair olasan, həm üzün ola?

Sözü ağlar günə qoyan şairlər.

Çiynimdən düşürün şələmi, qoyum,

Dirini ağlayım, öləni qoyum,

Bir təmiz yer varmı qələmi qoyum?!

Sözü ağlar günə qoyan şairlər!

Başı bəzəkli şairlərə

Bir Allah bilir ki, bu məmləkətdə

Söz yurdu, söz evi - mədən şairəm.

Başında bəzək var, şeiri yoxdu,

Sinirmək çətindi, nədən? - şairəm.

Şeir yonqar kimi can çıxarıdı,

Yaxşısı şairin iftixarıdı...

İlhamım cavandı, yaş yuxarıdı,

Sevgidə iməyə gedən şairəm.

İlhamam, ustadlar qibləm, lələmdi,

Quşlara qoşulan ahım, naləmdi.

Ovçuda tüfəngdi, məndə qələmdi,

Ov kimi sözləri güdən şairəm.

Alqış

Rəşid Süleymanovun 60 yaşına

Rəşidin könlü bağçadır,

İlboyu gülü açıqdı.

Şəninə sözlər acizdi,

Tərifi müşkülə çıxdı.

Zalım fələkdən öc ala,

Elə bu kefdə qocala!

Heç görmədim topuq çala -

Haqq deyən dili açıqdı.

İlham, şəklini çək onun,

Hər işdə ağır yük onun,

Allah, başından tök onun,

Comərddi, əliaçıqdı.

Döyüşçü nəğməsi

Göydə bulud qaçır, torpaq üstdə biz,

Buludun yükü su, bizimki silah.

Suda aydınlıq var, biz gedən yolun

Sonunu xeyirə calasın Allah!

Əlimizin duzun daddı yağılar,

Döyüşdə düşmənə güc gəldik, vətən!

Biz səni çox gözü yolda qoymuşuq.

Bağışla, hayına gec gəldik, vətən!

Gəldik görüşünə gülün, çiçəyin,

Bu gündən gözləri yoldan yığılsın.

Açılsın köksümüz dağlar başında

Yel vursun, sevgimiz yurda dağılsın.

Salam, ay meşəmiz, biz də səndənik -

Palıdıq, göyrüşük, vənik, ulasıq...

Salam əvəz, yerə bir yarpaq atdı,

Qara çinar - üstdə qora dolaşıq.

Hələ bir belə bax, burum-butaxdı,

Yellənir budaqda alça nazlıdı.

Muncuqlu quzuya bənzədi zoğal,

Sallanır budaqdan cüt qotazlıdı.

İlahi, gör, bizi nə tez tanıdı,

Meh əsir, şiş qaya fışdırıq çalır.

Süleyman peyğəmbər dəqiq deyərdi -

Quşlar sevincindən qışqırıq salır.

Necə qarşıladı, kaş görəydiniz,

Talalar, ormanlar, vadilər bizi.

Bir gün Həkəridə körpə balalar

Üzüb şellənəndə yad elər bizi.

Düşmən gülləsinə sipər sinəmiz -

Necə ki, sındırar qayalar oxu.

Ağzı dualısan, ey ana vətən,

Əgər şəhid olsaq, dualar oxu!

Yazılsın tarixə, gələn nəsillər

Bilsin ki, biz qovduq əhrimənləri.

Düzün şəklimizi yol qırağına,

Uşaqlar çox sevir qəhrəmanları.

Deyək, dilimizə gələn nidanı -

Sən də ey göydəki, Haqsan, haqqı yaz,

Açsın qulağını, eşitsin dünya,

Bizim haqqımız var, bizimdi Qafqaz!

Vətən, ağ libasla çıx ortalığa,

Ağ gün qazanmışıq al qanımızdan!

Bizi qəbirdə də tənha bilməyin,

Gülləri cüt qoyun güldanımızda.

Dərdə təsəlli

Dərdim, dərd eləmə,

səni də böyüdəcəyəm...

Mən dərdə yeriməyin qoçağı,

dərddən qaçmağın astasıyam,

İstəsən, bir biləndən soruş -

dərdi böyütməyin ustasıyam.

Darıxma, sən də böyüyəcəksən,

Gecə gözümdən töküləni

qaranlıqlar yığa bilmir.

Açar yerindən keçən dərd

elə böyüyür, qapıdan çıxa bilmir.

Zər olmaz

Cinas

Udmaq desəm, əlim deyən

Nə aşıq var, nə zər olmaz.

Görən, kimdi nəzər edən?!

Heç belə bədnəzər olmaz.

Hesabda hardadı gör, kəm,

Bu nə baxış, bu nə görkəm?!

Acı taleyimlə görkəm,

Nə bəxt tutar, nə zər olmaz.

Atlan, üstünə çıx, daşdı,

Çaydan qırağa çıx, daşdı!

Xeyir İlhamdan çıxdaşdı,

Üstündə xoş nəzər olmaz.

İlham Qəhrəman

Ədəbiyyat qəzeti. – 2024. – 3 fevral, № 4. – S. 22.