Sevgi fəlsəfəsinin
xiridarı
Əbülfət
Mədətoğlunun “Yoruldum ahları körpü etməkdən”
kitabı haqqında
Ömrünün müdriklik çağında
Əbülfət Mədətoğlu 65 illik yubileyi münasibətilə
"Yoruldum ahları körpü etməkdən" adlı
növbəti kitabını oxucularına ərmağan edib. Kitabın redaktoru, "Yeni
səs" saytının baş redaktoru Fəridə
xanım Rəhimlinin də xüsusi vurğuladığı
kimi, pensiya yaşını - 65-i haqlasa da, hələ də xəyali
Leylisini aramaqda davam edən şair çətin ki, Məcnun
libasına "əlvida" deyə. Təbii ki, Əbülfət
Mədətoğlu yaradıcılığına yaxından
bələd olanların hər biri də bunu şəksiz təsdiqləyər...
Gün
yaşayır sələmiylə Əbülfət
Dəftəriylə,
qələmiylə Əbülfət...
Sevgi
adlı ələmiylə Əbülfət -
Yol
ölçdüyü bu dünyada iz qalır...
Bəli, şairin başlıca məramı yenə əvvəlki
təkindir, sözü o Qadınadır. Yaradıcılığı
yaşananların pıçıltılarıdır,
Tanrının ən böyük mətləbinə söykənir.
Onun şeirlərinin bədii-estetik dəyəri
özünəməxsusdur. Bütün
yaradıcılığının mayası ulu Yaradanın
mükəmməl eşq fəlsəfəsindən
yoğrulub. Emosional qat səni
bağrına basır, kədər okeanının
ağuşuna düşürsən. Şair
hər bir kəsi sevgi nəğmələrinə
qovuşdurur. Onun nəzmindən həm
dünən, həm də bu gün boy verir, klassika ilə
müasirlik vəhdətdədir. Plagiatlıq
Əbülfət Mədətoğlu
yaradıcılığına yaddır, onun buna qətiyyən
ehtiyacı yoxdur, hər kəlməsi, hər bəndi
içdəngəlmədir.
Mənim
ürəyimin baharı Sənsən,
Qışı
tənhalıqdı, bir də ahdı...
Mənim
varlığımın hər anı Sənsən -
Sənsizəm
söyləmək böyük günahdı!
Bəlkə də, tək-tük qələm əhlindəndir
ki, yaşantılarına sığal çəkmir,
bütün səmimiyyətilə, incəliklərinə qədər
bölüşür. O, sevgi dünyasına gah ən uca zirvələrdən
boylanır, gah da buludlarla qoşalaşıb kirpiklərini pərçimləyərək
saf bulağa çevrilir, qananlara eşq şərbəti
daddırır. Onun
yaradıcılığı eyni zamanda bir növ qabaqkı
aşıq toylarını andırır, dilimizin bütün
incəliklərini ortalığa qoyur, ana dilimizlə
bağırbadaş olursan. Şeirlərindəki
Qarabağ ləhcəsinin zərləri də səni
özünə çəkir. Beləcə,
onun sözlə, sözün də onunla bu qədər
doğmalığına həsəd aparırsan. Azərbaycan türkcəsindən bədii xalılar
sıralayır. O, kəlamlar xiridarıdır. Dədə Qorqud ruhu onun
yaradıcılığı və sevgi dastanının
mayasındadır. Əbülfət Mədətoğlu
ulu Qarabagda, füsunkar Tuğda ağlı kəsəndən
aldığı dərsləri eynilə şeirlərinə
hopdurur. Məhz ona görə də onun
yaradıcılığı ulu təbiət qədər hər
birimizə doğmadır.
Şairin başlıca mətləbi Tanrı fəlsəfəsinin
sevgi üzərində bərqərar olmasından
qaynaqlanır, hayqırtısının məramı da elə
budur. Əbülfət Mədətoğlu
yaradıcılığının diqqətçəkən
özəlliklərindən biri onun hər gün qələmə
sarılması ilə bağlıdır. Şübhən
qalmır ki, demək olar heç yatmır da, gecələr
onun şeirlərinin möhtəşəm körpüləridir.
Əksər şeirlərinin mayası elə
yuxudaykən yoğrulur. Ömür yoluna yaşıl
işıq yandıran, bəzən "gözlə", bəzən
də "dur" deyən sevgi işıqforu onun eşq
tonqalına kösövü kösöv dalınca tolazlayaraq
gur alovunu öləziməyə qoymur. Onun çəkdiyi
sevgi yükünə tab gətirmək hər oğulun
işi deyil...
Ağ vərəqdə
əlim hər an gül əkdi,
Nəfəsim
də tel oxşayan küləkdi...
Gül
içində bəyəndiyim gül təkdi -
Allah təkdi,
Sevgim təkdi, Sən də tək!
Onun ruhunun yerdəmi, göydəmi olduğunu ayırd eləmək
müşkül məsələdir, axı, bunu əslində
heç o, özü də bilmir. Daxili
pıçıltıları səngimir. Şeirlərindən
göründüyü kimi Tanrı onun ustadı, müqəddəs
ağsaqqalıdır...
Əl
açan saysızdı, dinləyən Sən - Tək!
Başqa
ümid yoxdu, varlığa Səntək!
Allahım,
Allahlıq yükünü Sən çək -
Mən də
bəndə qalım Sənə alqışla!
O, həyata
sevgidən boylanan kəslərdəndir. Şeirlərində
vurğuladığı kimi, eşq dini və qibləsidir.
Yaradıcılığı sevgi
dualarıdır. Yozumları səngimir.
Poeziyasında çox vaxt Xəzərin
dalğaları tək çağlayır. Təkliklə əlbəəldir, birgə
addımlayırlar. Ahları tükənməz.
O, kövrələndə buludlar da ona qoşulur. Gah eşqin piyadası, gah da atlısı olur, var
gücü ilə çapır. Bəlkə
də, məhdud şairlərdəndir ki, qələmə
aldıqlarının hər birində mütləq nəsə
var. Hər gün yazmağı qismən də olsa ovunmaq
üçündür. O, sevgini, sevgi də onu
körüklədikcə, qələm dilə gəlir, nalə
yağdırır, bir-birindən üstün mətləbləri
sıralayır, ahı Tanrı dərgahına dirənir. Beləcə, onun məhəbbət dastanın
növbəti boyları araya-ərsəyə gəlir.
Əbülfət yaradıcılığının özəlliyi
ondadır ki, hər gün qələmə sarılsa da,
bir-birini döyən şeirlərinə qətiyyən rast gəlməzsən,
mövzusu əsasən eyni olsa da...
Əlim
Allah ətəyində, ünümsə
Sənə
çatır, bəs eləyir - gülümsə!
Bu sevgidən
mənə düşən ölümsə -
Sevə-sevə
səsləyəcəm, bunu bil!..
Əbülfət Mədətoğlu
yaradıcılığında sevgi və yurd həsrəti
daim qoşa ləpir olub. Vaxtilə şeirlərinin birində:
Əriyir
ömrüm, yaşım da,
Əriyir
dağım, daşım da!
Papağım
düşmən başında -
Bakıda
papaq gəzirəm!..
- deyən
şair indi istər ölkəmizin möhtəşəm
paytaxtında, istərsə də, Qarabağın hər bir
bucağında, o cümlədən, doğmaca Tuğunda
papağını yan qoyub gəzir, canbir ellərinə
hayqırtısını da, şeirlərini də mərdi-mərdanə
yetirə bilir. Artıq bir neçə dəfə
Tuğu bağrına basaraq bir-birini nəzmə də çəkiblər.
Bu "deyişmə"də Qarabağ da ona
çoxdan fürsətini gözlədiyi "halal olsun,
eloğlum!" alqışını layiq bilib.
Axır
ki, duruldu yurdun səması -
Dualar selləndi
şəhid adına!
Əsgər
oğulların Vətən anası -
Təbəssüm
sarıdı yaralarına!
İndi
Əbülfətin bircə istəyi var, ulularının həsrətinə
də nəhayət ki, son qoyulsun, eyni soy-kökdən
olduğu soydaşları Qərbi azərbaycanlılarla birgə
(onun əsli Naxçıvan və Qərbi Azərbaycandandır)
Vətənimizin o parçasını da bağrına basmaq,
orada da poeziya şərbətini dadmaq ona qismət olsun.
Bu məqamda
Əbülfət Mədətoğlu
yaradıcılığı ilə bağlı təxminən
4 il əvvəl dilə gətirdiyim və
qələmə aldığım bir mühüm qeydi yenidən
səsləndirmək istərdim. Ona görə ki, təəssüf,
ölkəmizdə əsl ədəbi tənqid (təbii ki, məhdud
sayda tənqidçiləri çıxmaq şərtilə)
hələ də yerində sayır. Buna əyani nümunə
kimi Əbülfət Mədətoğlu kimi qələm əhlinin
yaradıcılığına hələ də qədərincə
dəyərin verilməməsidir. Bir daha təkrarlayıram,
Azərbaycan bədii sənətinin ustadlarından
Elçinin təbirincə desək: "Əbülfət
poeziyasının bədii-estetik səviyyəsi ədəbi
prosesin faktına çevrilməyə layiqdir!".
Azad Müzəffərli
Ədəbiyyat qəzeti 2024.- 10 fevral, №5.- S.26.