"Şiircə" silsiləsindən

Kölgələr itəndə

Kafenin içalatından

bir haykırtı qopdu qəfil:

"Dur burdan!

Liftçiyimin üstündə oturubsan!"

Siqaretsiz gecəyə nifrət etdi küncdəki müştəri.

Papağımı yan qoydum ki, özümə oxşamayım.

Bir də gördüm kimsə mənim kölgəmlə danışır.

Kölgəm boşanmışdı sanki məndən.

Öz kölgə həyatı ilə yaşayırdı.

Mənsizdi

və tam mənasızdı bu küçələrarası qaranlıq otellərdə.

Qordi düyünü

Süfrəni dəyiş, bircə əl hərəkətinlə.

Sevgini də təzələ, bircə ürək döyüntünlə.

Yaxanın bircə düyməsini, bircə cümləsini aç sonra.

Qordi düyünü yaxamızdakı elə həmin o düymədəydi, biləsən.

Dükan vitrinlərindəki manikenlərədir son umudum.

Sevgi əzablarını görüb də, diriləcəklər mütləq.

Yaxalarındakı düyməni də özləri açacaqlar.

Bizsiz.

Final

Yüksək gərginli elektrik xətləri altında dayanmışam.

Ana həyət qapısından ayrılmadan,

öz uşağına "Final!" nidasını göndərdi.

Özü də təkcə bir dəfə demədi bu qorxunc sozü,

Dəfələrlə təkrarladı.

Özü də, hər dəfə ucalan, yüksələn bir səslə

təkrarladı bu məhşər məzmunlu sözü.

Axırda bəlli oldu, məsələ bir o qədər də

faciəli deyil burda mənimçün,

Elə bu anadan ötrü də.

O sadəcə, oğluna "Final" yağı almağı tapşırırmış.

Səmadan qaranquş fəğanı gəlirdi.

Günəş də batırdı,

Elə bil uzaqlarda deyil də,

Lap yaxınlığımda.

Qaranquş fəğanını bir daha dünyanın ən guclü nəğməsi bildim,

Dünyanın finalına hələ çox qalırdı, deyəsən.

Söyüş

Qəfil ağzımdan üçmərtəbəli söyüşlar qopdu.

Kimi söyürdüm mən?

Fatalistlər kimi qoca zəmanənimi söyürdüm, bəlkə?

Yoxsa, qapıbir qonşumdan bezib...

Bəlkə səbəbkar siyasi qüvvələrdi?

Qapımıza yapışdırılmış növbəti kommunal ödəniş qəbzidir?

"Bolt" taksilərinin nazlanmasıdır müştəriləri qarşısında?

Yox...

Söyüşümün bircə ünvanı var, deyəsən...

Deyəsən, artıq özümü söyməyə başlamışam.

Modern sevda

Süni intellektlə sevişdim -

ancaq nə adını dedi mənə, nə çöhrəsini göstərdi,

Ən qaranlıq küçə səkilərindən gəldi səsi.

Kölgəsi, "İnterbellum" dükanına girdi, çıxdı.

Mənə öz hədiyyəsini paketlədi bir bahalı ünvanda.

Qapımı, çox musiqili cırıldatdı.

Baletdəki hərəkətlərlə hüzuruma tələsdi,

Dematereallaşdı, əlimi sıxınca.

Mənlə çəkdirdiyi fotoları anında sıfırladı.

Gedincə, çarpayımın altına baxdım,

Masama təzə üzqırxan buraxıb getmişdi.

Yazmışdı: "Sifətin tüklüdü. Üzümü qızartdın".

Etirafını, iradını qəbul edincə, yenidən pərdəarxasından,

bütün qacetlərdən göz vurdu mənə.

Musiqimizi özü bəstələdi,

Qəhvəni, təkcə özü bildiyi bir üsulla dəmlədi.

Kölgəsi, hələ də evimdədi,

Özü, isə AZdrama pərdələri arxasında itdi.

Tüstülü ünvanlardan

İtirdiyin gözəli çoxxx...çox sonralar

bir bahalı dükanın geyim kataloqunda tapdınsa...

Həyat davam edir.

Qəhvəni xahiş et, tünd dəmləsinlər.

Get, otur bir tüstülü, uzaq ünvanda,

Gələcəyə ordan bir yol axtar,

Geriyə boylanma bir daha.

Öz kölgənə salam ver.

Cavab salamı eşitsən, diksinmə.

Bəxtsiz bloqqer

"Qəşəng hava var,

Əsil, odun sobasında kartof dilimi havasıdır.

Sən dilimləyəsən, yar duzlaya.."

Harda, hansı xarabada, hansı internet küncündə eşitdim bu şeri?

Barmağımdakı gümüş üzüklə

taqqıldatdım yazı masamı da, yaddaşımı da.

Bəxtsiz bir bloqqer düşdü yadıma:

Bağımızın açarını istəmişdi bir gün məndən.

SMS-lədi bu xatirə məni.

Əl telefonumun musiqisi də

çox uyğun idi

bu isti nəfəsli xatirəmə.

Anamdan sonra

Pensiya fondundan evimizə gəldilər,

Yoxlamaydı.

Anamı yoxlayırdılar,

Diridi hələ?

Yoxsa, çoxdan ölüb?

Təqaüdünü özümü alır, yoxsa, başqası?

Anam qışqırdı sifətlərinə - "Sağam. Hələ ölməmişəm ki!"

Bildilər, hə..anam hələ sağdı.

Tərs baxdılar biz tərəfə,

Çayımızı içmədən durdular süfrə arxasından.

Divara vurduğum paslı mismara

öz bahalı plaşlarını etibar etmədilər,

Elə üst geyimlərində qaldılar.

Az sonra anam öldü.

Anamı bax, beləcə öldürdülər,

Vallah.

Seçim

Dayanmışam bir gözəl ağac budağı qarşısında.

Seçimim ağırdı - pencəyimimi, asım budaqdan?

Yoxsamı özümü?

Məsləhətinizə ehtiyacım var.

Quşlardan o tərəfdə göy var.

Qoy, o tərəfdən gəlsin

Doğru-dürüst cavabım.

Xəyanətkar tatu

Arıqlamış bir şou-biznes gözəli girib yuxuma,

Tatusu dirildi.

Başqa həyət, başqasını seçdi qəfil,

Başqa bədənə keçdi.

Çox amansız idi bu seçim.

Çox ciddi xəyanət idi,

Ancaq çox adiydi oralarda.

Xarı bülbül

Xarı bülbül indi daha münbit bir ərazidə -

məmur kostyumlarının yaxasında bitir.

Çiçəkləyir.

İkisindən birini seçəcək gec-tez.

Ən uzaqlardakı bir avtomobilin

iti gözləri tamaşaçısız qoymayacaq bu dramatizmi.

Bu seçimimizi işıqlandıracaq

gözlərimizi qamaşdıraraq.

Yol göstəricisi

Gün batdıqca, buludların da rəngi dəyişir.

Mənim də daxilimdə nələrsə dəyişir eyni vaxtda.

Avtomobilimin yan güzgüsünü bacardığımca təmizlədim.

Sildim.

Yolum uzaqdı.

Təbrizsizəm

Və ümidsiz.

Əyilmiş elektrik dirəyi

dünyanın ən qəliz yerini,

tam dəqiqliyinən, işarələyib göstərdi mənə.

Yolum uzaqdı.

Elə, o tərəflərədi.

Rauf Denktaş

İngilislərə, Britaniyaya daha bağlıydı,

Nəinki Türkiyəyə.

Uilyam Çerçili xatırladırdı? Yamsılayırdı?

Eyni çəkili, eyni sifətli gördüm ikisini də.

Mənlə danışarkən,

üzdə çox mehribandı.

"İnsanlarla münasibətim nə qədər uzanırsa,

köpəklərə sevdam bir o qədər də artır" ifadəsi,

məncə, ona da tam doğmaydı.

Köpəyi, Çerçill nəslindəndi.

Qorxuram, mənlə söhbətindən sonra da

köpəklərə sevdası bir az da artdı.

Qara pişiklər aləmində

Bu küçədə qara pişiklər

insanlara tam biganəydilər,

Ciddiyə almırdılar insanları.

Ancaq məni duyunca, görüncə

qəflətdən ayrıldılar, ayıldılar, elə bil.

Bir ağızdan miyoldadılar,

Elə bil bizimcə də danışdılar bir ağız,

Bir azacıq.

Mən tam anlayırdım bu gün pişikləri,

Quşları.

Xüsusən, göyləri saran qaranquş fəqanlarını.

"Sekond cup" barında başım çox aşağıydı.

Yalnız şuşələrdəki əksimi görüncə özümə inandım.

Özümə qayıtdım.

Özümə inandım.

Ayrıldım qara pişiklər aləmindən.

Xüsusən, şampan qədəhindəki əksim,

mənlə söhbətləşməkdən doymaq bilmirdi.

Özümə ilk dəfə salam verməyə tələsdim.

Qorxdum, qaçırdaram bu kölgəmi.

Novruz

Novruzu tərsinə oxusan,

"Zervan", yəni əbədiyyət tanrısının

adını eşidərsən.

Deşifrəni düz vaxtında,

düz bayram ərəfəsində azad edilmiş ərazilərdə eşitdim.

Çocuq Mərcanlı məktəbinin "Novruz" lövhəsini

bu cür oxuyub bərk həyəcanlandım.

Ağlıma gətirəmməzdim qədim Zərdüşt tanrısı Zervan,

mənlə görüşünü Qarabağda, xarabalıqlar arasında təyin edəcək.

Nə vəd edir mənə bu görüş?

Yaxşı sualdı.

Azərbaycanda son 2000 min ildə

kimsə Zervanla bu cür görüşməmişdi.

Tonqal ətrafında, paxlava-filan yeyəndə həəə...görüşdüm

bu qədim kölgələrlə.

Ancaq çox gücsüzdü,

uduzmuşdu bu qədim tanrı.

Aya səyahət

Əhənglə ağardılmış əyri-üyrü divara

taxta pilləkan dirəmişdilər,

Yuxarısında Ay ağarırdı.

Elə bil kimsə bu pilləkanla həmin o Aya dırmaşmaq istəmişdi.

İstədim mən də bu pilləkanda öz bəxtimi sınayım.

Görüm, o bəxt varmı məndə?

Lakramoza, yaxud qara göz yaşları

Zarafat-zad deyil, Bakının, özüm görmüşəm,

qapqara göz yaşları var...

Söhbət, köhnə evlərin damından yavaş-yavaş əriyib

aşağı tökülən, süzülən, divar boyu

izlərini qoyan qara qır ləklərindən gedir...

Budur Bakının qara göz yaşları...

Divarları ağdı, qapıları göy, göz yaşları qapqaradır, Bakının.

Bu üç rəngin vəhdətində böyümüşəm,

Rəngləri, bu mənzərədən tanımışam.

Motsart "Rekviyem"indəki "Lakramoza" hissəsi

"Qara göz" yaşları deməkdi.

Bakının o qara göz yaşlarınamı bəstələnib

bu əsər?

Sualımı musiqi kimi eşidin,

Xahiş edirəm.

Təbrizdə

Təbrizdə yeddi bibimlə ilk görüşümüzdü,

Bibiblərim, təbrizlilər demiş, "əmmələrim"

məni əvvəlcə naməhrəm bildilər.

Yaşmaqlandılar.

Üzüdivara mənlə danışmağa başladılar.

Güllü çadralarını çənələri altında ikiəlli bərk sıxmışdılar.

Sonra, danışığımız uzandıqca,

isinişdikcə bir-birimizə

Sifətləri, tədricən, yavaşcana

soyuq divarlardan ayrılırdı.

Dikilirdi düz sifətimə.

Divarlar uduzurdu bax, beləcənə mənə.

Divarlara qalib gəlirdim.

Qəfil, qapı dəstəyi aşağı əyildi, lal-dinməz.

Bibilərim mənzərəni axıracan izləyib

bir ağızdan: "Əqdəsddi. Zinətin kiçik qızı.

O da səni görmək istəyir", dedilər.

Qapı arxasındakıları da, həəə...

görürdü,

seçirdi qocaman gözləri.

Sonra, lap axırmacalda birisi girdi içəri.

Bibilərim yenə bir ağızdan dilləndilər:

"Tanıdınmı? Tanıdın?"

Xalça naxışlarında azmadı gözlərim.

Bildilər

təbrizliyəm,

Özümüzküyəm.

Həmid Herisçinin

Ədəbiyyat qəzeti 2024.- 15 iyun, №22.- S.2-3.