Hüznlü etüdlər

2023-cü ilin fevralında Türkiyədə böyük dəprəmdə həyatını itirənlərin anısına

Kahramanmaraş ağısı

Daş-torpağın toz-toz olub yıxıldı,

bir ölənlə min doğulan məmləkət.

Yad sanmasın dərddən qəddin əyildi,

gerçək sənsən, ölüm yalan, məmləkət.

Daşlar altda dili bağlı susan mən,

tarixini öz qanıyla yazan mən,

qardaşının imdadına qoşan mən,

qəzasından hesab soran məmləkət.

Altun banlı evlər uçdu başıma,

şəhid oldum, torpaq yandı halıma,

ölsəm belə xilaf çıxmam yoluma,

yatan yerdə fələk vuran məmləkət...

Var nə qədər yaralı,

qatar-qatar can köçüb

yad sırtımdan vuranda

tutar qardaşım məni.

Hatayda ruhlar

gerçəyi danışır...

Şəhərimiz

evimiz

və ömrümüz

sonu suallı

uydurma bir hekayət...

keçmişlə bu gün

qiyamət günündə

sorğu-sual masasında buluşur,

fələk usanmadan

göy üzünü yerə vurub əl çalır...

Ağaclar yıxılmış üzüstə

nataraz adamlar kimi

meydanlar ortadan çökmüş

üst-üstə qalaqlanmış küçələr

oxunub atılmış kitablar kimi

aradan gələcəyin

məchul səhifəsi qoparılmış...

Nə anılar bu anda,

danılar nə də gerçək,

qismətdən artıq anlar

incidər taleyimi...

Okullar bağlanmış

İstanbulda

öyrəncilər tətilə buraxılmış...

Şanlıurfalı Ərdəm

dəprəm olayını eşidincə

ürəyi atlana-atlana

elinə koşmuş...

dağılan şəhərini görüncə

əlləriylə başını tutub

qulaqlarını qapamış,

sanki boşluğu qucaqlamış...

anılar tərk edir ağlını

geri dönməmək şərtiylə,

daş-divar üstünə yeriyir

ölüm maşını kimi

qulaqlarını yırtmaq istər

edamı seyr edən

insan fəryadları...

Dili yanıb alovun,

dəli qalıbdı adı.

eli köçüb bu yurdun,

külü yeri dağlayıb...

Ərdəmin ruhu

özündən öndə

vurnuxur xarabalıq içində

qırılmış

umudsuz halda.

Eheyy qardaşım, deyə,

çaşqın çağırır...

indi okuldan qayıtmışam,

səni bağçaya aparırkən

avtobus gözlədiyimiz

o dayanacaq da

yolçularla birlikdə

yerin altında qalmış.

Yıxılı evimizin yerində

dağılmış əşyalar içində

sənin mavi bisikletini gördüm,

təkərləri,

sükanı bir-birindən ayrılıb,

hərəsi bir yana çəkdi düşüncəmi.

Ağlıma gəldi birdən

olmaya yurdumuzu

başqa bir şəhərə köçürmüşlər?!

Sormaq istədim tanışlardan

son duracaq haradır?

telefonlar qapalı...

anladım

sınır qurmuş fələk

yerlə göy arasında...

Bu anda nə baş verir

məkanında ruhların

havadan zəhər damır

o tayında sınırın...

Qiyamətin simfonik ağısıdır

insanın çarəsiz səsiylə

bir ahəngdə döyünən

dəprəmin mərhəmətsiz titrəyişi...

Yaralı qardaşın ruhu

ölümün cəngində

zamanın boğazında xırıldayır,

kəlmeyi-şəhadətindən

tanınır təkcə insan olduğu...

Eheyy qardaşım, deyir

duyursanmı

dağıntılar altında

yaşayıram hələ ki

atamı

anamı televizyon önündə,

kiçicik bacımı

beşikdə yatarkən gördüyümdür...

Tanrının qərarını gözləyirəm yarıcanla,

yerim soyuq və dardı,

bir azdan hava da tükənər yəqin,

mən ölümlə ağız-ağıza uzanmışam.

Sağ-solumda ölülər

yatırlar, dünyadan xəbərsiz.

Qan içində boğulur yaralılar

burası çox kiçik

ümumi bir qəbirdi, qardaş.

Hələ gecədir burda

nə göy üzü,

nə ulduzlar,

nə hilal var.

Sabah açılacaqmı,

onu da bilmək olmaz...

Yatdığım gör yeri yox,

açdığım kitab içi,

cənnətin havasıdı

aldığım nəfəs deyil...

Şəhid bacıya

Ərdəm olanları anladır,

yıxılı bir eyvana

söykəyib üzünü...

Səninlə top-top oynadığımız

o yaşıl ürəkli park da

təzə məzarlığa bənzəyir.

Bozqurd biləkli itimizi

tənbəl pişiyimizi

heç yerdə görmədim...

Yolların kənarında

təcili yardım çadırları qurulub,

ambulanslar daşıyır

durmadan ölü və yaralıları.

Birilər qolunu,

birilər ayağını,

birilər təninin yarısını itirmiş...

keşkə səni də

bulaydım onların arasında.

Anılarım zor durumda,

olub keçənləri yada saldıqca

içimi qovurur

o günlərin mutluluğu

və geçikmiş üzrxahlıq.

Daha gec və gecədir

sabahı düşünmək istəmirəm.

Həsəd aparmaq ar gəlir mənə,

həyata sevgi sönüb,

ölülərin gözlərində

bir işıq yox

baxım və umudlanım...

Ölümün acığına

gün düşər yollarına.

Hərdən qonaq gələrsən

yuxumun köşəsinə...

Adıyaman yaman gündə...

Səmranın itkin ruhu

daşların arasında,

sal divarın o tayında,

gülürmüş kimi ağlayır,

hiss olunur yaralıdır,

bəlkə də son anlarıdır...

İspartada oxuyan qardaşıyla

telefonda danışır,

deyir, abi, son sözümdü,

mən ölsəm də, sən var ol,

qanlı ağzımla

səni yaşadan qismətin

dərdli üzündən öpürəm...

Fəlakət sovuşanda,

şər çəkilib gün çıxanda

cənazəmi tapa bilsən,

tanınmaz hala düşmüş,

əzilmiş üzümə baxma,

istəmirəm vida günündə

səni hüznlü görmək...

Məni qəbrə qoyarkən

dəprəmdə ölənlərin ruhuna

adımdan salavat çevirərsən...

Qədərsiz ölməz idim,

tez ovunar bu dərd də

acımasın dostlarım,

bitməz bir nağıl idim.

Türkiyənin yanından

yol keçən ruhun səsi

dünyanı atıb gedən

son adamın

son vida səsinə bənzəyir...

Küçələrin kənarında

cəsədlər düzülmüş yan-yana,

yatan əsgər cərgəsi kimi.

qurtarıcı abilər yalın əlləriylə

qarıncalar kimi

dağıntılar içində

yaralı həyat arayır,

torpağın qorxunc astarı üzünə çıxır.

Budur, bir baxın,

salamat çıxardılar bir çocuğu,

alnından axan qan

dodaqlarında parlayır

qızılgül ləçəyi kimi...

Qan axır,

ürək döyünür hələ

sevinir xilaskar əsgərin

sinəsinə dikilmiş vətən bayrağı...

Tanrının rəhmi

iman diləyənə çatana kimi

bəhanəsiz savaş çıxmış,

torpağın üzünə möhürləmiş

canlı boya ilə çəkilmiş

taleyin nakam və suçsuz rəsmini...

Bir qəza ötüb burden,

bizə düşüb öfkəsi.

Çoluq-çocuq demədən

təzə qanlı iz salıb.

Türkiyəyə məktub

İndi dünyanın gözü sənə dikili durur,

türk özünə əmindir, bəlanı atladacaq.

Türk dünyasının nəbzi sənin canında vurur,

millətim qovğalardan alnıaçıq çıxacaq.

Bu dəprəm ruhumuzu içindən qanatsa da,

Tanrıya şükür olsun, min budaqdır soyumuz.

Türkiyəm, bu acıya sevinənlər varsa da,

şeytan yavrularıdır bir Xoruz, bir də Donuz.

Tənbehi, mükafatı işarətdir doğanın,

dərs verir bir-birinə doğrumuz, yanlışımız.

Qara qəzanı yenmək şansıdır Ərdoğanın,

vücudumuz ayaqda, könüldə imanımız.

Ölü-yaralı sayı artır tansiyon kimi,

gedən canlar dalıyca Rəisin sözü ağlar.

Hüzn, umud, şaşqınlıq işğal edib içimi,

uca türk dövlətləri bayrağa qara bağlar.

Hilal yaman dalğındır, ulduzun rəngi solub,

göy üzündə cəng edir Göybörü ulartısı.

Mən hələ ölməmişdən qərbdə qəbrim qazılıb,

amma daim yaşadır Zəfərin işartısı.

Eheyy... Türküm dərgahda yerini eyi tanır,

özünü qeyb etsə də, vətəni bada verməz.

Tanrı öz qullarını güldürür və ağladır,

axirət hesabında o rəhmini itirməz...

Axar duman üstünə

bağlar karvan gözünü.

Ay-ulduz görünəndə

çağlar türkün həyatı...

11 fevral, 2023

Dəyanət OSMANLI

Ədəbiyyat qəzeti.- 2025.- 21 fevral, №7.- S.8-9.