Ömrün bu vədəsində

Sərvaz Hüseynoğlu-65

Bu da ömrün 65-i...

Anmaq, xatırlamaq çağı!

Adətən belə seçkin, əlamətdar günlərdə ən əziz bildiklərimizin xoş ürək sözləri, qutlamaları bəzəyir mətbuat səhifələrini.

Şəxsən mənim üçün bu əzizlər, doğmalar sırasında Xalq yazıçıları Anarın, Elçinin, Xalq şairləri Nəriman Həsənzadənin, Sabir Rüstəmxanlının, akademik Nizami Cəfərovun, professorlar Qəzənfər Paşayevin, Məhərrəm Qasımlının, Paşa Qəlbinurun, Rüstəm Kamalın, Əməkdar incəsənət xadimi Yasif Nəsirlinin, millət vəkilləri Rafael Hüseynovun, Razi Nurullayevin, Səyyad Aranın, Jalə Əliyevanın, görkəmli şair və yazıçılardan Qərib Mehdinin, Qəşəm İsabəylinin, Atababa İsmayıloğlunun, Xeyrəddin Qocanın adları lap başdan gəlir.

Bilirəm ki, həyatımın və sənət uğurlarımın müxtəlif dönəmlərində bu dəyərli şəxsiyyətlərin unudulmaz yeri var.

Eləcə də mənə çox əziz olan Azər Turan, Sona Vəliyeva, Adil Cəmil, Ağacəfər Həsənli, Vaqif Bəhmənli, Xanəli Kərimli, Qəşəm Nəcəfzadə, Dayandur Sevgin, Sərdar Əliyev, Elçin İsgəndərzadə, Əbülfət Mədətoğlu, Barat Vüsal, Əli Rza Xələfli, Vaqif Aslan, İsmayıl İmanzadə ədəbi uğurlarımın yanında olublar həmişə.

Var olsunlar. Haqlarını unutduğum olmayıb. Hər birinin barəmdə xoş ürək sözlərinin olduğunu bilirəm.

Amma nədənsə vaxtın-zamanın bu vədəsində daha çox yubiley qutlaması günümdə mən unudulmaz Gəncə ədəbi mühitini xatırlamaq, o mühit haqda yazmaq istəyirəm...

Görkəmli füzulişünas alim, unudulmaz Sabir Əliyev haqqında!

Görkəmli nizamişünas alim Xəlil Yusifli haqqında!

Görkəmli ədəbiyyatşünas alim Mürşüd Məmmədov haqqında!

Görkəmli yazıçı-dramaturq Altay Məmmədov haqqında!

Ustad Qərib Mehdi haqqında!

İlk sənət uğurlarımı qoynunda atdığım Gəncə ədəbi mühiti barəsində!

Bahadur Fərmanlı, Məzahir Hüseynzadəli, Xəzangül Hüseynovalı, Aləmzar Əlizadəli, Sahib İbrahimli, Aydın Murovdağlılı, Nüşabə Əsədlili, Ələsgər Əlioğlulu, Saleh Sadıqovlu, Firəngiz İsmayılovlu, Ramiz Yusiflili, Kəramətli, Əjdər Ollu, İnqilab İsaqlı, Elçin İsgəndərzadəli, Xosrov Natilli, Valeh Bahaduroğlulu, Vüsal Hicranlı, şəhid şairimiz Nizami Aydınlı günlərimin unudulmazlığına qayıtmaq istəyirəm.

Tarixə yoldaşlıq edən Gəncə çayının sahilləri dayanır gözlərimin önündə. Ustad Nəriman Həsənzadənin misralarıyla baş-başa xatırlayıram bizim qədim Pedinstitutu:

Durur ayrıldım gölgəli çinar,

Durur Gəncədəki bizim institut...

Ustadım Qərib Mehdinin təbirincə desəm, mən o ədəbi mühit hücrəsində "zərif bir kəpənək kimi" çıxdım sənət yoluna; "kimsə toxunmadı qanadlarıma", qəlbimə, ruhuma... Hər kəsə qarşı sayğılı oldum. Alnı açıq, başı dik durdum önlərində. Tək bircə Fyodor Dostoyevski sevdalısı bir tələbə yoldaşımdan başqa; Dostoyevskini oxuyurdu. Dostoyevski yaradıcılığının vurğunuydu. Bunu irad tuturdum ona. Alay edirdim. Öz sevdiyim söz adamlarımızı təlqin edirdim ona.

Dostoyevskidən xəbərsizliyimi üzümə vurmurdu. Hələ ki, ədəbiyyat yolunda olmadığımın təəssüfünü dilinə gətirə bilmirdi. Kirimişcə çəkilib gedirdi...

Mən Dostoyevskini anlamağa başlayanda isə... artıq gec idi! Çox gec!..

İndi, yaşımın bu vaxtında sadəcə olaraq xatırlamıram ömrümün o çağlarını; daha çox yaşayıram. O unudulmaz illərdə qalmışam elə bil. O poetik duyğularla baş-başayam:

Gəncəyə gəlmişəm, Nəriman qağa,

Bitmişəm önündə Pedinstitutun.

Yuxarı qalxmağa ayağım getmir,

Qoluma girməyi, de, kimdən umum?

Yetə bilməsəm də ucalığına,

Özünə çəkibdi ürəyim olsun.

Baxıb kövrəlmişdim əldə əsana,

Göndər, qoy mənim də gərəyim olsun.

Burda tanış olduq o qızla bir vaxt,

Bil ki, sizin kimi təzə-tər idik.

Bir vaxt tək qalxdığın pilləkənləri

Biz qoşa enməyin bəxtəvəriydik.

...Buludu ötməyən səma kimiyəm,

Hesab et sən məni o çağın kimi.

Biləydin qəlbimdə kimdi üşüyən,

Biləydin isidir ocağım kimi...

Bir ömür boyunca:

Merac dərsi aldım ulularımdan,

Getməyi öyrəndim yuxularımdan.

Mənə əziz olan pak istəklərə

Yetməyi öyrəndim yuxularımdan.

Arzular bəslədim öz Lələm kimi,

Gəzdirdim ruhumda pak ələm kimi.

Ağ kağız üstündə bir qələm kimi

Ötməyi öyrəndim yuxularımdan.

Nə ki yaxşılar var, tutdum baş üstə,

Beləcə, yaş gəldi yenə yaş üstə,

Qayada gül açdım, qara daş üstə

Bitməyi öyrəndim yuxularımdan...

Və bir də bu şeirin ağrısı qaldı canımda:

Hardasan?

Ruhumda səksəkələr var,

Yenə də can evim mənə dar gəlir.

Sormasam gözümdə dünya qaralar,

Fəqət, soruşmaq da mənə ar gəlir.

Nifrin yağdırıram bu susqunluğa,

Dağ dinsin, daş dinsin, bitsin bu sükut.

Nə ki, qayğılar var - qoy bir kənara,

Nə vacib işlərin varsa da unut...

İnan bugünəcən inanmadığın

Qiyamət gününün dönəcəyinə.

Bir göz qırpımında Ayın, Günəşin,

Ən parlaq ulduzun sönəcəyinə.

Hardasan?

Hardayam?

Haralardayıq?

Bircə meh əsimi cavabın gəlsin.

Dirilik suyutək çəkim başıma,

Ömrümə-günümə savabın gəlsin.

Səndən soraq verib, xəbər gətirən

Min məna gəzirəm hər sarı simdə.

Biləydim, biləydim kimdə itirib,

Kimdə arayırsan sən məni, kimdə?

Hardasan,

Ruhumda səksəkələr var,

Hardasan? Sən mənə səs ver, nəfəs ver!

Dəli qasırğaya, oda, alova,

Tufana dönməyə yeni həvəs ver.

Al yenə əlimdən olan ağlımı,

Al yenə əlimdən azadlığımı;

Mənə özün boyda yeni qəfəs ver.

Bilim ki, ürəyin mənlə döyünür,

Bilim zülmün altda, amandayam mən.

Nə yerim yerdədi, nə göyüm göydə,

Yenə də sən adlı zamandayam mən.

Ömrün 65-di...

Anmaq, xatırlamaq vədəsi!

Ədəbiyyat qəzeti.- 2025.- 28 fevral, №8.- S.20.