Bütün günahları

yıxın üstümə

Göydə bir buludun beli bükülüb,

ətəyi sallanıb dağın üstünə;

ildırım qıcayıb alov dilini,

bağçada çəmkirir tağın üstünə;

göy üzü uzaqdı,obalar yaxın,

hər yana uzadır fələk barmağın;

yazıq dəyirmançı itirib aglın,

bir qanlı sel gəlir, çarxın üstünə;

niyə çox dəyişib bu sonuncu yaz,

qarışıq düşübdü siyahla bəyaz;

deyirlər, qütblər də yellənib bir az,

Yer üzü əyilib oxun üstünə;

hər yanı bürüyür müharibə, şər

ədalət yox olsa, insanlıq düşər;

dünyanı kor qoyub bu dəli bəşər,

yenə qorxu gəlir, qorxum üztünə;

laxlayır dünyanın dayaq yerləri,

gözümün, könlümün oyaq yerləri;

qar tutub saçımın siyah yerləri,

həsrət darışıbdı, ağın üstünə;

çöldən üz-gözümə qaranlıq baxır,

içimi-çölümü ağrılar yaxır;

çağırın, ruhumu dindirin, axır

bütün günahları yıxın üstümə.

Dünya bir uzun yuxudu

Bir də görürəm ki, gecə,

gəlib keçibdi yarıdan;

ulduzlar hələ yatmayıb,

ölürəm, yuxu sarıdan;

yuxularım harda azıb,

alnımda bir qərib yazı;

sevə bilmədim payızı,

gözüm səyriyir sarıdan;

göyün üzü açıq qalıb,

pəncərəmdə işıq qalıb;

çoxlu ağrı-acı qalıb,

ötən ömrün hasarından;

ayı-ili sapa düzdüm,

yandım, ərşə qalxdı tüstüm;

bir az bezdim, bir az küsdüm,

bu dünyanın rüzgarından;

əlini qoy kür üzümə,

buludları hör, üzümə;

hardan gəldik Yer üzünə,

ömür istədik Tanrıdan.

Üzüm qarışıq düşür

Hərdən solan yarpaqlar,

sonda qırışıb düşür;

bəzən bəxt də insana,

dərdə bulaşıb düşür;

hardadı, ötən ağlım,

kim dəli, kim ağıllı;

xoşbəxtlik kimə çoxlu,

kimə bir qaşıq düşür;

çiçək açır ağrılar,

sular hardan axırlar;

ot tutubdu cığırlar,

yollar dolaşıq düşür;

yanım, baxma tüstümə,

alışarsan istimə;

yarpaqların üstünə

sap-sarı işıq düşür;

ağca bulud nə sində,

yoğrulur kündə-kündə;

kölgələrin içində,

üzüm qarışıq düşür.

Harda itirdim baharı

Ocaq tamam qaralmayıb,

sönməyib közün yarısı;

hələ, dilimin altında,

qalıbdı sözün yarısı;

buludlar sökülüb gedir,

ömür-gün bükülüb gedir;

suları çəkilib gedir,

boşdu, dənizin yarısı;

yarpaqlar ucundan solur,

sümbüllər saçından solur;

ağrıdan-acıdan solur,

bətin-bənizin yarısı;

haram çörək çörək deyil,

zalım ürək ürək deyil;

var-dövlət də gərək deyil,

bəs elər, azın yarısı;

harda itirdim baharı,

getmir könlümün qubarı;

saçımda payızın qarı,

içimdə yazın yarısı.

Hər gün ömür sovrulur

Günəş alışıb yanır,

uzaq Yerdən o yana;

bir ipək axşam gəlir,

hər səhərdən o yana;

axşam gəlir, şər düşür,

könlümə səhər düşür;

saçlarıma vər düşür,

nə var, vərdən o yana;

hər gün ömür sovrulur,

gözümdə od qovrulur;

dərd əlindən qıvrılır,

Araz Kürdən o yana;

həsrət bir ürküm idi,

yuxum bir büküm idi;

hər yan qürbət kimidi,

bu şəhərdən o yana;

buludlar xonça-xonça,

dönüb yağış olunca;

yavaş danış, bir azca,

ruhum qəfil oyanar.

Buludlar enib aşağı

Buludlar enib aşağı,

göy üzü az-maz görünür;

meşənin tən ortasında,

bircə tala yaz görünür;

gizlicə gəldi sonbahar,

nə bir ləpir, nə də iz var;

aşağıda bir dəniz var,

suları dayaz görünür;

ocaq yanır, köz çəkilir,

ürəyimdən söz çəkilir;

qaranlıqlar tez çəkilir,

saçlarım bəyaz görünür;

payız həsrətin beşiyi,

hərdən ürəyim tövşüyür;

tənha ulduzlar üşüyür,

göy üzü ayaz görünür;

xəyallarım harda gəzir,

əllərim divarda gəzir;

ruhum uzaqlarda gəzir,

buralarda az görünür.

Şair doğulandan

vergili olur

Əlimi qoymuşam bir daş altına,

hər daşın ağırı, yüngülu olur;

gecələr gözlərim çimir eləmir,

səhər açılanda mürgülü olur;

bilmirəm, bəxtimə daha nə düşə,

onsuz da əyilmir zaman gərdişə;

təkcə yazda açmır nərgiz, bənövşə,

payızın, qışın da tər gülü olur;

ürəyi çırpınır, közdən od tutur,

həsrəti, duyğusu sözdən od tutur;

könüldən alışır, gözdən od tutur,

şair doğulandan vergili olur;

qanımız qaynayır yaz aylarında,

sözün coşub daşan öz aylarında;

alnımıza düşən yazıların da,

nöqtəsi, sualı, vergülü olur;

dünyanın əvvəlki baharı yoxdu,

ağrının-acının nübarı çoxdu;

indi ürəyimin qubarı çoxdu,

həsrətin yolları bürkülü olur.

Ruhum harda yaşayır

Hərdən bir fikir gəlir,

ağlımın boş yerinə;

göydən ulduz yağacaq,

deyəsən, daş yerinə;

həsrət necə uzanır,

ömür heçə uzanır;

yuxum gecə uzanır,

payızın qış yerinə;

hər yana yol açıxdı,

qarşıma qala çıxdı;

cığırlar yola çıxdı,

sular axış yerinə;

ağca bulud bürüşür,

yay payıza sürüşür;

hərdən güzarım düşür,

yolun yoxuş yerinə;

ruhum harda yaşayır,

çiynim ağrı daşıyır;

saçım qara oxşayır,

alnım naxış yerinə.

Hardadı, gerçəy üzüm

Nədən baxıram sənə,

gecə-günüz, göy üzü;

min ildi axtarıram,

hardadı, gerçəy üzüm;

ötən bir anı nədən,

qaytarmaq olmur, axı;

çırpınır quş qəlbi tək,

ürəyimin qapağı;

hər şey mənə yaxındı,

hər şey mənə çox uzaq;

göy üzündə ulduzlar

görünür, sızaq-sızaq;

axı, mən bu deyiləm,

üzüm də bu üz deyil;

biz hələ biz deyilik,

deyilənlər düz deyil;

hərdən dilim dolaşır,

sözüm tərs gəlir mənə;

adımı unutmuşam,

üzüm tərs gəlir mənə;

Payızın bir ağrısı

Hər gün bir naxış gəlir,

ömrün varağ üzünə;

nə yazılıb görəsən,

alnımın ağ üzünə;

göy üzündə Ay üzür,

bahar üzür, yay üzür;

acı sular hey süzür,

dərdin bulağ üzünə;

ağca bulud səyriyir,

duman dağı bürüyür;

qaranlıqlar əriyir,

gecə çırağ üzünə;

payız həsrət ayıdı,

ömür Tanrı payıdı;

sonda hər şey qayıdır,

Yerin torpağ üzünə;

çiçəklərin sarısı,

yarı bulud, yarı su;

payızın bir ağrısın,

yazdım, yarpağ üzünə.

Axşam dua oxudum

Axşam dua oxudum,

Ayın bəri üzünə;

ağca duman çökmüşdü

səhər, yerin üzünə;

harasa yellənirdi,

göydə bulud sürüsü;

bir az işıqlanırdı,

Ayın qaranlıq üzü;

qısır qalan ağaclar,

ötən qışdan quruyub;

ağrıları ötməyib,

ağrılar da qarıyıb;

içim qaynar ocaqdı,

əllərim buz parçası;

saçıma sığal çəkib

ötən qışın fırçası;

hərdən göz önündəki

yarpaqlar ölür, qəfil;

canımdakı ağrılar

gözümdə gülür qəfil;

hava soyuq da deyil,

məni üşüdür, nəsə;

Ayın bəri üzündən

kimsə baxır, deyəsən.

Nazim Əhmədli

Ədəbiyyat qəzeti.- 2025.- 17 yanvar, №2.- S.22.