Rəvayətlər, gülməcələr

Peşə

Süleyman peyğəmbər taxıl anbarındakı kəhrəbaya bənzər buğdanı eşən toyuq və xoruzlara yaxınlaşaraq soruşur ki, siz burada nə axtarırsınız, nə əcəb buğdadan doyunca yeyib getmirsiniz. Toyuq və xoruzlar qaqqıldaşaraq bir xeyli gülüşdükdən sonra dedilər: - Bizim eşələnməyimiz aclığa görə deyil, bu bizim peşəmizdir.

Üzlü qonaq

Rəvayətə görə kasıbkarlıqla ağır külfətini bir təhər dolandıran kəndli variymiş. Novruz bayramı axşamı qazan qaynatmaq üçün olan-qalanını verib ət alır və arvadına deyir ki, dur əti as (bişir). Çoxdandır ki, dilinə ət dəyməyən külfət xörəyin bişməsini səbirsizliklə gözləyirdi. Arvad qazanı ocaqdan götürməyə hazırlaşan məqamda qapı döyülür. Hamı bir-birinin üzünə baxır. fikirləşirlər ki, ət xörəyini qonaqla bölüşsələr, ailə üzvlərinə bir şey çatmayacaq. Belə qərara gəlirlər ki, ətin hamısını qonağın qabağına qoysunlar; o toxdursa, yeməkdən imtina edər, acdırsa, hər halda bir az yeyib qalanını saxlayar, hamısını yeməz. Sən demə, qonaq çox sırtıq, üzlü adam imiş. O, külfətin gözü baxa-baxa ətin hamısını böyük iştahla yeyib, qabı çörəklə siyirməyə başladı. Bunu görən ailənin başçısı özünü saxlaya bilməyib qəzəblə dilləndi:

- Yi da, niyə yimirsən?

Qonaq, utanmaz-utanmaz ev sahibini süzərək qayıdır ki;

- A qada, həyindi nə yiyim, görmürsən qavda heş nə yoxdur?

Ev sahibi onun bu sözünə partladı:

- Ə, daa nə yiyəsisən? Məni yi, arvadımı yi, uşaqları yi, qavi yi!..

Hacı dayının sillə döyüşü

Hacı dayının pəzəvəng bir qonşusu olur. Bir dəfə mübahisə zamanı bu qonşu Hacı dayını camaat içində pərt eləmək üçün deyir:

- Bir can - cüssənə bax. Mərc gələk, əvvəl üç sillə sən mənə vur, sonra da bir sillə mən sənə vurum. Görək kim nə hala düşür. Sən heç kəsə pislik eləməmisən, sənin yerin bura deyil.

Hacı dayı deyir:

- Mən razı. Ancaq bu camaatın içində Qurana and iç ki, mən üç silləni vurub qurtarmayınca sən mənə əl qaldırmayacaqsan.

Pəzəvəng and verir. Bundan sonra Hacı dayı ona ürəkdən iki sillə vurub qırağa çəkilir.

Soruşurlar:

- Bəs üçüncüsü?

Deyir:

- Onu da kefim nə vaxt istəsə onda vuracağam.

Həbilə eliyirsooz da...

Bir şəkili dünyasını dəyişir. İnkir-minkirlər onu xeyli sorğu-suala tutduqdan sonra cəhənnəmin qapısına göndərirlər. Şəkili içəri girməkdən ötrü növbəyə dayanmalı olur və bu zaman arxadan onun yumşaq yerinə kimsə bir neçə təpik ilişdirir. Bundan inciyən şəkili qayıdır ki:

- Ə, həbilə eliyirsooz da, heş kim cəhənnəmə getmax istəmir...

Vaxt verim, amma...

Şəkili Zənqərəbağlu Əli dayı şəhərin sayılıb-seçilən adamlarından hesab olunurdu. Arif adam idi. Yeməkxana müdiri işlədiyi vaxtlarda yanına tanımadığı bir gənc gəlib ondan yüz manat borc istəyir. Kişi gəncdən atasını, anasını, nəslini xəbər alsa da heç kəsi tanımır. O, yəqin edir ki, pulu yüz faiz batacaq. Gənc isə dil boğaza qoymadan hey deyir ki, bir ay vaxt verin, bəsimdi. Əli dayı axırda hirslənib deyir ki, oğul, vaxt nə qədər istəsən verim, amma pul yoxdur.

Malımı danmayacağam ki...?!

Hacı dayı bir dəfə şıdırğı paraşüt satırmış. Küyə düşən alıcılar bir-birinə aman vermədən bu “mətahı” alıb gedir, Hacı dayı isə dil-boğaza qoymadan malını tərifləyir. Alıcılardan biri dükandan aralanmamış, nəsə fikirləşib geri qayıdır:

- Hacı dayı, deyirsən əntiqə maldı, hə?

- Bacı oğlu, mala pis deyənin ağzı əyilər!

- Bəs paraşüt birdən göydə açılmadı, onda neynim?

- Heç nə, dədə, gətir onu təhvil ver, başqasını al. Dünyanın axırı döyül, bir şey döyül, sən məni tanıyırsan, mən də səni. Malımı danmayacağam ki?!

Yaxşısı hayıfdı, pisi ayıfdı

Bir gün Molla Nəsrəddin Hacı dayıdan soruşur:

- Siz şəkililər niyə başqa yerə qız vermirsiniz?

Hacı dayı deyir:

- Şəkililər haqq-hesablarını bilən adamlardır. Yaxşısını vermirlər ki, hayıfdı, pisini də vermirlər ki, ayıfdı.

Dədəm də o biri budaqdadı

Bir oğlan qonşunun bağına alma oğurluğuna keçir. Oğlanı ağacda görən qonşu acıqlanır, qarğış tökür və onu atasına deyəcəyi ilə hədələyir. “Dayan səni dədənə tapşıracağam”-deyir.

Oğlan tez cavab verir ki, narahat olma, dədəm də o biri budaqdadı.

Toplayanı və təqdim edəni: Hikmət Əbdülhəlimov

Ədəbiyyat qəzeti.-2009.-17 iyul.-S.6.