Böyük rus şairi A.S.Puşkinin iyunun 6-da 210
yaşı tamam oldu.
Şairin poeziyasından
yeni tərcümələri
oxucularımıza təqdim
edirik.
A.S.Puşkin
Çiçək
Bir kitabda rayihəsiz,
Quru
çiçək gördüm bu gün.
Çulğaladı
qəlbimi hiss,
Tüğyan
etdi könlüm bütün.
Harda, haçan
açıb görən,
Kim
çıxıbdı ilk uğura?
Kim olubdu onu dərən,
Nədən
ötrü qoyub bura?
Bir xoş
vüsal xatirəsi,
Ya
ayrılıq nişanıdır?
Ya sahibi tənha
gəzib,
Tənhalığın
bir anıdır?
O cavan da, o pəri də
Hardadı bəs? Sevib kimi?
Solub bəlkə özləri də
Bu tanınmaz çiçək kimi?
Dəlibaş
Yastı dağlar dalında
Qopdu atışma, təlaş…
Ön təpənin yalında
At oynatdı dəlibaş.
Ey dəlibaş, sel gəlir,
Oda atma özünü;
Çıxar işin əngəli -
Süngü dələr köksünü.
Kazak, cumma dalınca,
Çəkin yeltək gedəndən.
Əl atdımı qılınca,
Başın gedər bədəndən.
Birdən qızışdı savaş,
Ərzə qışqırıq saldı.
Süngüləndi dəlibaş,
Kazak da başsız qaldı.
Cavab
Tanıdım, kahinim, tanıdım sizi!
Bir imza atmamış göndərsəniz də
İlməsi naxışlı bu namənizi;
Tanıdım, örtülü hər şux təhnizdə.
İşvəli salamdan, haqdan-nahaqdan
Gülməli görünən yersiz qınaqdan;
Canlı kəlmələrin gözəlliyindən,
Bütün deyimlərin özəlliyindən.
Dönüb təkrar-təkrar oxuduqca mən,
Səbirsiz bir nida qopur sinəmdən:
Vaxtdı! Moskvaya! Elə bu saat!
Bu məhzun şəhərdə sönükdü həyat,
Ürəklər daş kimi, dillər soyuqdu,
Burda cananların duyğusu yoxdur;
Gözəl Presniyə yaddı buralar,
Nə ilham pərisi, nə hurisi var.
Bulud
Tufanın qovduğu sonuncu bulud!
Tək-tənha dolanıb səmada məbud,
Tək sənsən qəlblərə kədər gətirən,
Tək sənsən xoş günə xətər yetirən.
İndicə göyləri dolandığıntək
Dolandı boynuna qəzəbli şimşək;
Gurultu qopardı sirli növrağın,
Yağışla suladın təşnə torpağı.
Bəsdi, gizlən daha! Bitdi o an da,
Torpaq cana gəldi, ötdü tufan da.
Ağacda yarpağı oxşayan külək
Səni süst səmadan sürgün edəcək.
***
Sonuncu gülləri solan payızın
Xoşdu lətafətli ilkindən yazın.
Həzin duyğuları oyadıb onlar
Ayırır insanı özgə məlaldan.
Bəzən həyatda da hicranlı anlar
Daha şirin olur şirin vüsaldan.
Qızıl və xəncər
"Hər şey mənimkidi" - söylədi qızıl;
"Hər şey mənimkidi" - söylədi xəncər.
"Hər şeyi alaram" - söylədi qızıl;
"Hər şeyi çalaram" - söylədi xəncər.
Təpəgöz
Ağlımı, nitqimi birdən itirib,
Bacara bilmirəm daha özümlə;
Mən sizə baxıram bircə gözümlə.
Əgər bu səhnədə bəxtim gətirib,
Yüz gözüm olsaydı, dərdimmi vardı,
Yüzü də birlikdə sizə baxardı.
***
Dünən axşam yanımdan
Biganə getdi Leyla.
Dedim: "Getmə, bir dayan!"
Etiraz etdi Leyla:
"Nədən ötrü mən qalım?
Ağarıb saç-saqqalın".
Ədalı istehzaya
Cavab verdim çox saya:
"Hər şeyin bir vaxtı var,
Dünən əsmər müşk olan
Bir gün də kafur olar!"
Gülüb yersiz sözümə,
Belə dedi üzümə:
"Yadında qalsın bu da:
Müşk gəlinə gərəkdi,
Kafur isə - tabuta".
***
Hərdən darıxdıqca durub gəzinib,
Rübabı dindirib, əylənmişəm mən;
Daşan duyğuların nazlı səsini
Tək ona etibar eyləmişəm mən.
Amma bu məqamda səsin gəlincə
Rübabı sakitcə susdurmuşam mən;
Səsin havalanıb lap yüksəlincə
Donub yerimdəcə süst durmuşam mən.
Qəfil sellər kimi, vüsaldan ötrü
Tökmüşəm gözümün qoralarını;
Məlhəmtək ovudub səsinin ətri
Kövrək vicdanımın yaralarını.
Sən yenə ruhani, ali diləklə
Mənə əl uzadıb gəl-gəl deyirsən;
Kövrək səsindəki həzin ürəklə
Coşqun xəyalımı ram eləyirsən.
Qəlbindən qəlbinə alov süzülüb,
Şair rədd eləyib zülmət dünyanı;
Mələk arfasında qulaq kəsilib,
Müqəddəs dəhşətə tuş gəlib canı.
***
Neynirsən, nə var ki, sənə adımdan?
Bir uzaq dalğanın həzin səsitək,
Bir qalın meşənin zümzüməsitək
İtib gedəcəkdir, çıxıb yadından.
Naxışı bəzəkli məzar daşında
Dili anlaşılmaz xatirələrtək
Adın izləri də solub gedəcək
Yaddaş dəftərinin mənzil başında.
Nə gərək? Onsuz da unutduracaq
Bu zərif anları, bu pak anları; -
Könlünün təptəzə həyəcanları
Çatanda canında yeni bir ocaq.
Qəmli günlərində gətirib yada,
Sən çağır bu adı - qəlbində qubar;
De ki, bir ürəkdə xoş xatirəm var,
Bir könül yaşadır məni dünyada…
Çevirəni: Eyvaz
BORÇALI
Ədəbiyyat
qəzeti.-2009.-12 iyun.-S.5.