“Ədəbi İrəvan” hekayətləri

"Andranikin xislətində qəddarlıq və hiyləgərliklə yanaşı, riyakarlıq da var idi. O, buqələmun kimi şəraitə uyğunlaşırdı. Qatı millətçi S.Şaumyanın "ətəyindən əli üzülən", Sovet Rusiyası ilə əməli əlaqə qura bilməyən Andranik indi də ingilis, fransız, Amerika muttəfiq qoşunlarının baş komandanı general-mayor B.M.Tomsonun himayəsinə sığınmışdı. "Erməni məsələsi"ni onun köməyi ilə həll edəcəyinə ümid bəsləyirdi…"

Bu sətirlər professor Teymur Əhmədovun "Ədəbi İrəvan" toplusunun yeni sayına daxil edilən "Erməni xəyanəti" məqaləsindən götürülüb. Məqalə boyu erməni daşnaklarının, onların üzdəniraq havadarlarının xalqımızın başına gətirdikləri müsibətlər tutarlı faktlarla oxuculara təqdim edilib. Oxuduqca görürük ki, erməni məkri, erməni həyasızlığı kökdən gəlir. Müəllif oxucu nəzərini "Şeypur" jurnalının 14 noyabr 1918-ci il tarixli sayında dərc edilmiş məqaləyə çəkir: "Həyasız adamdan hər nə desən baş verər… Bu həyasızlardan biri Ermənistan hökumətinin baş komandanı Andranik kirvədir ki, yenə də Qarabağda baş qaldırıb müsəlmanları qırmağa başlamışdır. Ermənistan hökuməti də gözlərini yumub əli ilə işarə eləyir… Bu hökumət deyir ki, Qafqazda Gürcüstan və Azərbaycan ola bilməz".

Kitaba daxil edilən ədəbi nümunələrin kökündə erməni vandallarının bu məkrli niyyətlərini həyata keçirmək uğrunda apardıqları iyrənc siyasətin nəticəsində xalqımızın yaşadığı ağrı-acıların poetik ifadəsi durur. Və bu məqamda Paşa Qəlbinurun "Diri-diri döyüşəndə uduzduq - Ruhlar kimi yağaq Qarabağa!" çağırışı günün vacib çağırışı kimi səslənir. Onun topluya daxil edilən "Yağaq Qarabağa", "Hər gecə", "Makar" şeirlərinə də bu ruh hakimdir.

Telli Pənahqızı, Vahid Əziz, Bilman Qüdrət, Alqayıt, Yaşar Azərtürk, Firəngiz Bayramova, şəhid şair Ülvi Bünyadzadə, R.C.Çələbi, Bilal Ənsər, Eldar Həsənli, Eldar İsmayıl, Elnur İrəvanlı, Əvəz Lələdağ, Fərhad Haqqoğlu, Sultan Orucoğlu və başqalarının topluda yer alan şeirlərində vətən, yurd ağrısı üst qatdadı.

Sənətsevərlər Səyyad Aranın "Külçə" hekayəsi, Vidadi İsayevin "Ağ işıq" povesti ilə də toplunun yeni sayında tanış ola biləcəklər.

Toplunun "Publisistika" bölümündə Qədir Aslanın "Deportasiya", akademik Budaq Budaqovun "Həzrəti Əli (ə) dünyası", Yasin Balıyevin "66-cılar", Aynur Bəşirlinin "Oğuldan əvvəl ana var", akademik Qərib Məmmədovun "Tarixə kölgə salmaq mümkün deyil", Səfalı Nəzərlinin "Ləmbəlilərin körpə lüğəti", Flora Xəlilzadə və Elnur Niftəliyevin "Sözün keşiyində", Sənubər Sarallının "Sarallının şəhadət yolu", Əhməd Vedilinin "Bizimdir", professor İsmayıl Vəliyevin "Ədəbiyyatda yeni mərhələ: Türkiyə - Azərbaycan ədəbi əlaqələr işığında", millət vəkili Musa Urudun "Erməni məsələləri və ikili standartlar", İnqilab Vəlizadənin "Acı taleli insan" məqalələri də yer alıb.

Publisist Sərtib İslamoğlunun ümummilli lider Heydər Əliyevin dövlətçilik fəaliyyətindən bəhs edən "Xalqımızın Tanrı payı", akademik Abel Məhərrəmovun böyük elm xadimi Budaq Budaqovun anadan olmasının 80 illiyinə həsr etdiyi "Görkəmli alimin ibrətamiz həyat yolu", AMEA-nın müxbir üzvü, millət vəkili Nizami Cəfərovun Əli Vəkilin 70 illik yubileyilə bağlı "Yaradıcılıq yollarında", professor Şahlar Əsgərovun Talıb Musayevin 100 illik yubileyinə həsr etdiyi "İlk tanışlıq" məqalələri isə toplunun "Yubileylər" bölümündə verilib.

"Ədəbi İrəvan"ın ötən nəşrləri ilə bağlı Həsən Ağacanın və professor Kövsər Tağıyevanın qeydləri isə "Rəylər" bölümündədi.

Toplayanı, tərtib və redaktə edəni Əli Vəkil olan toplu unudulmaz sənətkarlarımız Üzeyir bəyin, Natəvanın və Bülbülün erməni vandallarının əliylə güllələnmiş büstlərinin fotogörüntüləri ilə qapanır. Onlar bu görüntüdə ulu ozanımız Dədə Qorqudla üzbəüzdülər. Elə bil ki, indicə yeni bir tarix dərsi başlanacaq.

Sərvaz

Ədəbiyyat qəzeti.-2009.-22 may.-S.8.