Hüseyn Razi-85

Anım günündə

Bu günlərdə Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda tanınmış şair Hüseyn Razinin anım günü keçirildi. Mərasimi AYB-nin birinci katibi, xalq şairi Fikrət Qoca açaraq dedi: "Bu gün həmişəyaşar şairimiz Hüseyn Razini ən xoş duyğularla yad edirik. Mən ona görə "həmişəyaşar" deyirəm ki, onun poeziyası, yaradıcılığı həmişəyaşardı. Sənət adamlarının ömür üfüqləri yaşadığı illərin sayı ilə yox, yazıb-yaratdıqlarının yaşarılığı ilə ölçülür. Hüseyn Razi çox narahat, məsuliyyətli, təbii, bənzərsiz bir insan idi. Tez-tez Bakıya gələrdi. Ürəyinin bir hissəsini burada dostlarıyla boşaldırdı, sonra da tələsik öz doğma Naxçıvanına dönürdü. Yaşasaydı, indi 85 yaşını qeyd edəcəkdik. Bir daha deyirəm ki, əsl sənətkar cismən dünyasını dəyişir, mənən, ruhən yaşayır. Bu səbəbdən də mən unudulmaz şair dostuma "85 yaşın mübarək" deyirəm.

Tədbirin aparıcısı, yazıçı-dramaturq, AYB-nin dramaturgiya seksiyasının müdiri Firuz Mustafa vurğuladı ki, böyük ədəbiyyatın vətəni, məkanı da böyük olur. "Hüseyn Razi ömrünü ədəbiyyat yolunda şam kimi əritdi. Hələ orta məktəb illərində mən onun "Odlu diyar", "Arxalı dağlar" poemalarını oxumuşdum. Sonralar şairin "Şirinliyin acısı" əsəriylə, digər şeirləri ilə tanış oldum. O tanışlığın unudulmaz təəssüratları hələ də mənimlədi".

Tanınmış şair İlyas Tapdıq H.Razinin İkinci Cahan savaşının od-alovundan keçmiş bir qələm adamı olduğundan söz açaraq onun Naxçıvan ədəbi mühitinin formalaşmasındakı rolunu yüksək dəyərləndirdi: "Bu məclisdə iştirak edən şair-dramaturqlardan Ramiq Muxtar, Kəmalə xanım həmin ədəbi mühitin yetişdirdiyi insanlardandı. Tez-tez Azərnəşrə gəlirdi. Hal-əhvallaşanda "istirahətdən gəlirəm" - deyərdi. Rəhmətlik Məmməd Araz, Hüseyn İbrahimov, Nağı Nağıyev onun yaxın dostları idi. Müzəffər Nəsirli həmişə xahiş edərdi ki, Hüseynin kitabını plana salaq. Deyirdim, a kişi, sən öz kitabını demirsən… Cavab verirdi ki, Hüseyn Razi yaxşı şairdi, ondan muğayat olun. O vaxtlar Hüseynin "Vurğunun ağızdolusu Azərbaycan deməsi" misralı şeri çox məşhur idi. Tez-tez məsləhət görürdük ki, köçüb gəlsin Bakıya. "Nə deyirsiniz, - deyirdi - Naxçıvandan ayrı yaşaya bilərəmmi?"

Cəsarətli, qorxmaz adam idi. Dövrünün nöqsanlarına qəti etirazlarını ifadə edərdi əsərlərində. Şeirlərində insanın hansı yolla getməli olduğunun düsturunu açırdı".

Şair-dramaturq Kəmalə H.Razini gözəl müəllim, unudulmaz şair kimi xatırladığını vurğuladı, onunla birgə işlədiyi günlərdən söz açdı.

Oqtay Rza şairin "Anamla söhbət" şerini tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırdı, "Koroğlunun Kanat səfəri" əsərindən söz açdı, Naxçıvan görüşlərinə ayna tutdu: "O, milli ruhlu insan idi. Hələ sovetlər dönəmində səsini ucaldırdı ki, siz bu ermənilərin həyasızlığını görürsünüzmü - türklərin Ağrı dağına göz yetirirlər. Hüseyn sağ olsaydı, Qarabağ itkilərimizdən yana bizləri oda qalayardı".

Tədqiqatçı Rafiq Oday H.Razidən Azərbaycan ədəbiyyatında öz sözünü deyə bilmiş şairlərimizdən biri kimi söz açdı, şairin "Şərq qapısı" qəzetindəki fəaliyyətini yüksək qiymətləndirdi.

Tanınmış tənqidçi Vaqif Yusifli şairin "Buludlar arasında" poemasını hələ orta məktəbdə təhsil aldığı illərdə oxuduğunu, sonralar onunla şəxsən tanış olduğunu xatırladı: "Hüseyn müəllimlə məni rəhmətlik İsa İsmayılzadə tanış etdi. Öz növbəsində o da mənə məsləhət verdi ki, işlədiyi "Şərq qapısı" qəzetinə məqalələr göndərim. Onun təşəbbüsüylə "Şərq qapısı" üçün bir neçə məqalə yazdım. O, nəğməkar şair idi. Sözlərinə bəstələnən mahnılar dillərdə gəzirdi, Zeynəb Xanlarova, Qulu Əsgərov kimi müğənnilərimiz bu bəstələri böyük məhəbbətlə ifa ediblər".

Professor Minəxanım Təkləli, şairlərdən Mirkazım Seyidov, Sona Xəyal, Ədalət Əsgəroğlu H.Razinin əsərlərindəki yüksək vətəndaşlıq duyğusundan danışdılar. Yazıçı-dramaturq Ramiq Muxtar onun səliqəli, dəqiq adam olduğunu dilə gətirdi: "Məni səxavətlə çap edərdi. Bayaq İlyas müəllim onun Bakıya köçməməsinin səbəbindən danışdı. Hüseyn müəllim Bakıya köçə bilməzdi. O, Naxçıvanın vurğunu, anasının heyranı idi. Tez-tez doğma Dəstə kəndinə gedər, anasına baş çəkərdi. Bir şerində yazırdı ki, mən anama can demişəm anamın öz dilində, bu sözdən sonra gəlir sevgilim də, sevgim də…"

Tanınmış şair Abbas Abdulla şairlə bağlı xatirələrini danışdı: "Onunla çox görüşlərim olub. Naxçıvanda yazıb-yaradanlar çox olsa da, ünsiyyətim daha çox Hüseyn Razi ilə tuturdu. O, Azərbaycan insanının kimliyini ehtiva edən bir şəxs idi".

Anım günündə bədii qiraətçilərdən Nəcəf Məmmədov, Ruslan Mürsəlov şairin əsərlərindən nümunələr oxudular.

Sonda şairin oğlu, professor Məmməd Rzayev atasının şeirlərindən nümunələr söylədi, dedi ki, atam bu şeirlərdə öz ürəyindən keçənləri yazırdı: “O, öz sözünü deməyi bacaran insanlardan idi. Atam dövlət, övlad və sənət qarşısındakı borcunu ləyaqətlə yerinə yetirdi. Onun xatirəsini əziz tutan insanlara, Yazıçılar Birliyinin rəhbərliyinə dərin minnətdarlığımı bildirirəm".

Sərvaz

Ədəbiyyat qəzeti.-2009.-20 noyabr.-S.5.