Yuxuların şirin yeri

Balasadıq-80

Mövlanənin "Eyni dili qonuşanlar deyil, eyni könlü paylaşanlar anlaşırlar" qənaəti bütövlükdə Balasadığın dəstavüz etdiyi həyat kredosu idi.

Bu məntiqin altyanısında tapardı rahatlığını. Eyni dili qonuşanlardan daha çox eyni könlü paylaşanlar idi onun dost-aşinaları.

Onun üçün bu dostluğun ünvanı daha çox ədəbi mühitdə sonuclanırdı - Qabilli, Fikrət Sadıqlı, Ramiq Muxtarlı, Yusif Həsənbəyli, Azər Abdullalı dünyasında.

İndi qələm dostu Ramiq Muxtar ömründə bircə dəfə ona qarşı diqqətsiz qaldığının ağrısını çəkə-çəkə söz açır ötüb-keçənlərdən: "Harasa tələsirdim, vacib işim var idi. Yazıçılar Birliyinin pilləkənlərini endiyim yerdə Balasadıqla rastlaşdım. Dedi ki, Qabillə görüşəcəkdim, tapa bilmədim. Gözləməsini məsləhət bilib yoluma davam etdim. Ertəsi gün eşitdim ki, haqq dünyasına qovuşub Balasadıq. Daha yoxdu, bir də görüşməyəcək, dərdləşməyəcəyik. İndinin özündə də özümə bağışlaya bilmirəm ki, niyə həmin gün mən onun yanından eləcə laqeyd ötüb keçdim. Nə qədər vacib işim olsa da, gərək mən dayanaydım, problemləri ilə maraqlanaydım. Bəlkə… Bəlkə…"

Əslində Balasadığın özü də bütün ömrünü bu "bəlkə"lər məngənəsi arasında yaşamışdı. Necə deyərlər, natura etibarı ilə heç bu zəmanənin adamı deyildi. Hansısa yad, ilkinliyi, munisliyi pas atmamış bir planetdən paraşütlə enmişdi elə bil. Bu aləmdə yaşayan onun cismi idi. Ruhu, düşüncəsi özünün düzüb-qoşduğu, kəşf etdiyi mistik bir aləmdə yaşayırdı. Elə o aləmə də baş götürüb getdi. Barmaqla sayıla biləcək beş-üç nəfər qələm dostu sanki onu bu dünyaya bağlayan bağlar idi. Onlara ərk edirdi, onlarla paylaşırdı düşündüklərini.

İndinin özündə də dostları yanıb-yaxılırlar ki, niyə ədəbi aləmə gec qədəm basdı, gec tanındı Balasadıq? Qürurumu gec döydürdü bu sirli aləmin qapısını ona, yalnız ona bəlli olan düşüncələrinin şerin-sözün dilinə düşüb faş olacağından çəkindimi? Olanı budu ki, Balasadıq adlı mükəmməl bir sənət yolçusundan indi çox az sayda şeir nümunələri qalıb əlimizdə. Ömrü boyu loğvalıq nə olduğunu bilməyən, dostlarının əsl azərbaycanlı, etibarlı sadiq dost, söz sərrafı kimi yad etdikləri, şəxsiyyətini və milli-mənəvi dəyərləri ucadan uca tutan Balasadığın heç ali təhsili də yox idi. Ancaq onun mənəvi bütövlüyünün, əsl Şərq kişisi olaraq öz işini layiqincə yerinə yetirməsinin, ləyaqətinin üzündən keçib heç kəs məsələnin bu tərəfini ağartmadı. Bu səbəbdən də 1969-1988-ci illər arasnıda "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında aktyor şöbəsinin rəisi, həmin studiyanın dublyaj qrupunda rejissor, "Oğuz eli" qəzetində poeziya və nəsr şöbəsinin müdiri işlədi. Bütün bu işlərdən əvvəlsə o, sadəcə olaraq çilingər, elektrik qaynaqçısı kimi fəaliyyət göstərmişdi. Çağdaş ədəbi aləmi, dünya ədəbiyyatını şəxsi mütaliə yolu ilə dərindən öyrənməsi ona ən böyük həyat universiteti olmuşdu. İlk şeirləri 1963-cü ildə "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzetində işıq üzü görən Balasadığın sonralar "Atəşgahda möcüzə" kitabı nəşr olunmuş, "Karvan yolu" pyesi tamaşaya qoyulmuşdu. Görkəmli müğənnimiz Zeynəb Xanlarovadan bəhs edən tammetrajlı "Gündoğandan gələn səs" filminin ssenari müəlliflərindən biri də Balasadıq idi. "Bir divar ayırır cənnətdən bizi - biz hələ yalanın bu üzündəyik" dünyagörmüşlüyü Balasadığın bütün ədəbi nümunələrinin qanında, mayasında dövr edirdi. Yazırdı ki:

Bizim baba yurdu bir damımız var,

Orda haqdan yanan bir şamımız var…

Balasadığın yuxuları məhz o baba yurdu damın altında şirindən-şirin olardı, ürəyi orada sərinləyərdi. Bir də Qabilli dünyasıyla baş-başa qalanda. Hər ikisi haqq dünyasında haqdan yanan şamın işığındaca baş-başadı yenə. Bizsə divarın bu üzündən "bütün unudulmazlara salam olsun" təskinliyimizlə xatirə daşıyıcılarına dönmüşük.

Sərvaz

Ədəbiyyat qəzeti. - 2009. - 23 oktyabr. - S.5.