“Xəyanət nöqtəsi”

(Əvvəli ötən saylarımızda)

55

"Delta-3" Nora Menqorun cəsədini və xizəkləri götürmək üçün orada qaldı. Onun iki yoldaşı isə şikarlarının arxasınca buzlaq boyu üzüaşağı cumdular.

Onların xizəkləri adi deyil, motorlu idi. "Fast treks" markalı mülki motorlu xizəklərin əsasında işlənib hazırlansa da, miniatür monitorlara malik bu xüsusi modelin ultramüasir konstruksiyaya müvafiq olaraq xizəkçi hər ayağına ayrıca aeroxizək geyinirdi. Sağ əlin baş və nişan barmaqlarını birləşdirərək sürəti nəzarətdə saxlamaq mümkün olurdu; bu zaman əlcəyə yerləşdirilmiş iki lövhəcik arasında kontakt yaranırdı. Çəkmələrə çox güclü batareyalar quraşdırılmışdı, səs izolyasiya sistemi səssiz hərəkət etməyə imkan verirdi. Ağıllı konstruksiya dağdan eniş vaxtı balaca mühərrikin fırlanma və cazibənin təcil qüvvəsindən yaranan kinetik enerjinin avtomatik qaydada toplanmasına əsaslanırdı. Növbəti yoxuşda batereyaların enerjisi bərpa olunsun deyə...

Küləyin qovduğu aşağı əyilərək okeana doğru şığıyan "Delta-1" buzlağın səthini diqqətlə gözdən keçirirdi. Onun gecə görmə sistemi dənizçilərin istifadə etdikləri "Patriot" modelindən qat-qat üstün idi. "Delta-1" başına bərkidilmiş qırx və doxsan millimetr ölçüdə altıelementli linza, ikiqat üçelementli böyüdücü və ən uzaq təsirə malik infraqırmızı skanerli cihaza baxırdı. Ətraf digər qurğularda olduğu kimi yaşıl deyil, mavi işartı ilə görünürdü. Bu rəng qamması Arktika buzları kimi fəal əks etdirməsi olan səthlər üçün işlənib hazırlanmışdı.

Birinci qar dağına yaxınlaşan "Delta-1" qar üzərində bir neçə təzə zolaq gördü. Onlar yuxarı, yamaca dırmaşırdılar. Qaçqınlar improvizə etdikləri yelkəndən yaxa qurtarmağı ya unutmuş, ya da bunu bacarmamışdılar. Bu və ya digər halda əgər üçüncü qar dağına çatanadək onlar bunu edə bilməyiblərsə, indi yəqin ki, okeanda üzürlər. "Delta-1" qurbanların geyindikləri termokombinezonların buzlu suda onların köməyinə gələcəyini bilirdi. Lakin amansız axın onları açıq okeana çıxaracaqdı. Orada onlar mütləq batacaqlar.

Əminliyinə baxmayaraq, həmişə olduğu kimi, "Delta-1" təlimata əməl etdi. Təlimat isə hər şeyi yoxlamağı tələb edirdi. Deməli, cəsədləri görmək vacib idi. Aşağı əyildi, yamacın zirvəsinə qalxsın deyə barmaqlarını sıxaraq sürəti artırdı.

***

Maykl Tolland hərəkətsiz halda uzanmışdı. Tam salamat olub-olmadığını müəyyənləşdirməyə çalışırdı. Elə bil ki, kimsə onu möhkəmcə kötəkləmişdi. Lakin sümükləri, deyəsən, sınmamışdı. Şübhəyə yer yox idi: gel doldurulmuş kombinezonlar onları çoxsaylı ciddi zədələrdən qoruyaraq öz işini görmüşdü. Maykl gözlərini açdı. Yavaş-yavaş fikrini topladı. Külək hələ də vıyıldayırdı. Lakin əvvəlki şiddətlə yox.

Görünür, həddi keçmişdilər.

Fikrini cəmləyən Tolland anladı ki, buzun üzərində Reyçel Sekstonun üstündə qızla düzbucaq yaradaraq yerə sərilib. Onların kəmərləri hələ də bir-birinə bağlı vəziyyətdə idi. Maykl Reyçelin nəfəs aldığını hiss etsə də, onun üzünü görə bilmirdi. Çətinliklə yumalanaraq buzun üzərinə düşdü.

- Reyçel! - deyə çağırdı. O, ucadan danışdığını, yaxud yalnız bu haqda fikirləşdiyini ayırd edə bilmirdi.

Tolland dəhşətli uçuşun son saniyələrini xatırlayırdı: gözlənilmədən şarın yuxarı cumması, kanatın qırılması, yamacda aşağıya doğru sürətli hərəkət, eyni güclə sonuncu yalın zirvəsinə doğru qalxma, onun üzərindən uçuş, gözlənilmədən buzlağın kənarına, buzun gözlənilmədən qurtardığı uçuruma doğru sürüşmə.

Tolland və Reyçel yıxıldılar, lakin bu prosesin qısa sürməsi çox qəribə idi. Okeana düşmək əvəzinə, onlar on futa yaxın məsafəni qət edərək buza çırpıldılar və nəhayət ki, dayandılar. Reyçelə bağlanmış Korki Merlinson da onlarla bərabər bu yolu qət etdi.

Tolland başını qaldıraraq okeana tərəf baxdı. Buzlağın qurtardığı dik uçurum onlardan o qədər də uzaqda deyildi. Onun arxasında isə su ləpələnirdi. Tolland zülmət qaranlıqda nə isə görmək ümidilə arxaya boylandı. Bir qədər yuxarıda, təxminən iyirmi yard məsafədə gözləri sanki başları üzərindən sallanan buz divarına sataşdı. O, nə baş verdiyini yalnız indi başa düşdü. Onlar sürüşərək aşağıdakı buz terrasının üzərinə düşmüşdülər. Bura yastı idi, ərazisi xokkey meydançası qədər olardı. Və bir qədər dağılmışdı; istənilən vaxt qoparaq parçalanmağa və okeanda qərq olmağa hazır idi. Buz çatlayırdı.

Tolland onların həyatlarını xilas etmiş dayanıqsız buz platformasını gözdən keçirdi. Enli kvadrat buz parçası böyük eyvan sayağı asılı qalmış və üç tərəfdən su ilə əhatə olunmuşdu. O, baş tərəfdən buzlağa birləşmişdi. Adi gözlə belə onun davamsız olduğunu görmək mümkün idi. Terrasın buzlaqla təmas xəttində eni təxminən dörd fut olan qaranlıq yarğan vardı. Yerin cazibə qüvvəsi öz işini görürdü.

Yarğanın yaratdığı mənzərə dəhşətli idi. Lakin Korki Merlinsonun buzun üzərinə sərilib qalmış bədəni daha qorxunc idi. Astrofizik son həddə qədər dartılmış ipin sonunda, təxminən on yard məsafədə yıxılıb qalmışdı.

Tolland qalxmağa çalışdı, lakin bacarmadı. O hələ də Reyçelə bərk-bərk bağlı idi. Yerini bir qədər dəyişərək bağları açmağa başladı.

Reyçel tərpəndi və oturmağa çalışdı.

- Məgər biz suya düşməmişik? - səsində səmimi heyrət vardı.

- Buzun aşağı parçasının üzərinə düşmüşük, -nəhayət ki, bağları açmağa müyəssər olan Tolland izah etdi. - Korkiyə kömək lazımdı.

Ayaqlarındakı zəifliyi çətinliklə dəf edərək zorla ayağa qalxdı. İpi bərk-bərk sıxaraq dartmağa başladı. Korki buzun üstündə sürüşdü. Bir neçə təkandan sonra o, artıq yoldaşlarından bir neçə fut məsafədə idi.

Astrofizikin möhkəmcə əzilmiş və kötəklənmiş görkəmi vardı. Qoruyucu eynək yoxa çıxmış, yanağı yaralanmış, burnundan qan açılmışdı. Xoşbəxtlikdən ən bədbin gümanlar boşa çıxmışdı: Merlinson yumalanaraq Tollanda yaxınlaşdı və hirslə ona baxdı.

- İ-ilahi... - güclə kəkələyərək səsləndi, - bu nə şeytan oyunu idi belə?

Tollandın ürəyinə anidən bir yüngüllük gəldi.

Reyçel gözlərini qıyaraq nəhayət ki, otura bildi. Ətrafa boylandı.

- Biz gərək... bir təhər buradan canımızı qurtaraq. Görünür, bu buz parçası qopmaq niyyətindədir.

Heç kim mübahisə etmədi. Məsələ bunu necə etməkdən ibarət idi.

Variantlar arasında vurnuxmaq lazım olmadı. Onların başı üzərində yaxşı tanış olan səs eşidildi. Tolland yuxarı baxan kimi iki ağ fiqur gördü. Onların yarğanın lap kənarında dayandıqlarına şübhə yox idi. Təqibçilər aşağıya boylanaraq buz üzərində köməksiz halda düşüb qalmış adamlara baxa-baxa sonuncu, həlledici addımı atmağa hazırlaşırdılar.

***

"Delta-1" onların hər üçünün sağ olduğunu görəndə heyrətləndi. Lakin bunun müvəqqəti bir hal olduğuna şübhəsi yox idi. Onlar buzlağın məhz qopmaqda olan hissəsinə düşmüşdülər. Bu üçlüyü bayaqkı qadın kimi asanca məhv etmək olardı. Amma cəsədlərin iz buraxmadan yoxa çıxa biləcəyi variant da vardı.

"Delta-1" diqqətini genişlənməkdə olan yarğanın üzərində cəmlədi. Buzlağın divarı və üzərində üçlüyün qərar tutduğu onun yan çıxıntısı olan buz parçasının arasındakı yarğan get-gedə böyüyürdü.

Buz parçası istənilən an qoparaq okeana düşməyə hazırmış kimi təhlükəli formada əyilmişdi.

Niyə də indi olmasın?

Burada, buzlaqda, qütb gecəsinin sükutu zaman-zaman qulaqbatırıcı partlayışlarla pozulurdu. Bu səs buzlaqdan böyük parçaların qopmasından və okeana düşməsindən xəbər verirdi. Bu da təbii idi. Məgər kimsə nədənsə şübhələnə bilərdimi?

"Delta-1" onu iş zamanı daim müşayiət edən adrenalin qabarmasını hiss edərək əlini çantasına atdı və oradan ağır, girdə bir əşya çıxardı. Bu, taraqqa - müəyyən müddətə düşmənin istiqaməti müəyyənləşdirməsini əngəlləyən zərərsiz partlayıcı qumbara idi. O, gur işıq parıltısı və qulaqbatırıcı partlayış səsi yaradırdı. Lakin "Delta-1" bu dəfə qumbaranın məhz ölümcül olacağına zərrə qədər də şübhə etmirdi.

O lap kənarda dayanaraq çatın dərinliyini müəyyənləşdirməyə çalışdı. İyirmi fut? Yaxud əlli? Bunun heç əhəmiyyəti olmadığını bilirdi. Onun planı bütün hallarda səmərəli olacaqdı.

"Delta-1" təcrübənin yaratdığı sakit əminliklə taymerdə on saniyəlik vaxt müəyyənləşdirdi, halqanı çəkərək qumbaranı yarğana tulladı. O, qaranlığa qərq olaraq gözdən itdi.

"Delta-1" və onun yoldaşı buzun kənarından çəkildilər.

***

Dəhşətli yorğunluğa baxmayaraq Reyçel Sekston bu ölüm gətirən ağ fiqurların yarğana nə atdıqlarını başa düşdü. Görəsən, Maykl Tollandı anladımı, yoxsa sadəcə onun gözlərindəki təlaşı oxudu- lakin birdən onun rəngi tutuldu. Onlar üçün tələyə çevrilmiş nəhəng buz parçasını gözdən keçirdi.

Ayaqları altındakı buz ildırım sayrışması ilə işıqlanan qasırğa buludu kimi gur parladı. Hər tərəfə qorxunc ağ qığılcımlar səpələndi. Buzlaq yüz yardlarla məsafədə işıqlandı. Sonra isə partlayış səsi eşidildi. Zəlzələ vaxtı olduğu kimi boğuq gurultu deyil, qulaqbatırıcı, ətrafda hər şeyi titrədən uğultu. Reyçel zərbə dalğasının buzu necə keçdiyini və onu tərsinə necə çevirdiyini hiss etdi.

Elə həmin andaca elə bil kimsə buzlağın divarı ilə "eyvan"ın arasına iri bir çiv sancdı; plitə ürəkparçalayan şaqqıltı ilə qopmağa başladı. Reyçellə Tollandın gözlərində lal dəhşət donub qalmışdı. Korki tab gətirməyərək bağırdı.

Buz parçası ayaqları altından sürüşərək uçuruma düşdü.

Çoxtonlu buz qayasından asılıb qalmış Reyçel bir anlıq çəkisizlik hiss etdi. Sonra isə aşağı, soyuq okeana doğru uçdu.

(ardı var)

Tərcümə edən: ÜLVİYYƏ

Elm.- 2012.- 21 sentyabr.- S.15.