Qayğıkeş insan və böyük müəllim

Çox hörmətli Cəlal müəllimin qarşıdan gələn 85 illik yubileyi ilə əlaqədar öz xoş arzularımı bildirməkdən böyük şərəf hissi duyuram. Mən Cəlal müəllimi bu yubiley münasibətilə ürəkdən təbrik edir, ona və əzizlərinə möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, üzun ömür və fəaliyyətlərində yeni-yeni uğurlar arzulayıram.

Mən 1980-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirdikdən sonra Cəlal müəllimin laboratoriyasında işə başlamışam. Onun rəhbərliyi altında 1986-cı ildə namizədlik, 2009-cu ildə isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişəm. Cəlal müəllimin laboratoriyasında qazandığımız uğurlu və mühüm elmi tapıntılara görə mən 1998-ci ildən başlayaraq xarici ölkələrə dəvət olunaraq müxtəlif elm mərkəzlərində çalışmışam. Hal-hazırda ABŞ-da Fraunhofer Biotexnologiya Mərkəzində laboratoriya müdiri vəzifəsində işləyirəm. Burada işə başlamamışdan qabaq isə ABŞ-ın Nebraska Linkoln Universitetində professor vəzifəsində çalışmışam. 1998-2002-ci illərdə isə Yaponiyanın müxtəlif elm mərkəzlərinə dəvət olunaraq elmi-tədqiqat işləri aparmışam.

Bu fikri xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, Cəlal müəllimin uzun illər ərzində apardığı elmi araşdırmalar dünya elminə çox böyük töhfələr vermişdir. Fotosintez qədər əhəmiyyətli olan fototənəffüs prosesinin israfçılıq olduğunu iddia edən bir çox illər ərzində yaranmış konsepsiyanın əksinə olaraq, Cəlal müəllim ilk dəfə olaraq fototənəffüs prosesini bitkilərin təkamül prosesində inkişaf etmiş mühüm metabolik bir proses olduğunu sübut etmişdir. Bu yaxınlarda bu mühüm nəticənin yüksək impakt faktorlu "Physiologia Plantarum" jurnalında çap edilməsi və xüsusilə, həmin jurnalın üz qabığında işıqlandırılması Cəlal müəllimin bu sahədə ideyalarının parlaq qələbəsidir. Mən bunu da xüsusilə qeyd etmək istəyirəm ki, Cəlal müəllimin bitkilərin məhsuldarlığının artırılması istiqamətində apardığı bu mühüm elmi işlərdən, xüsusilə fotosintez və fototənəffüs sahəsində olan mühüm tapıntılardan alimlər gələcəkdə çox bəhrələnəcəklər. Çünki bu işlər biomühəndislik yolu ilə modifikasiya etmək üçün bitkilərdən bioenerji alınması istiqamətində və həmçinin, yüksək çıxımla rekombinant zülal istehsal etmək üçün çox dəyərli tapıntılardır.

1970-ci ildən başlayaraq Cəlal müəllim Bakı Dövlət Universitetinin kimya, biologiya, fizika və riyaziyyat fakültələrini bitirən istedadlı tələbələri öz laboratoriyasına dəvət edir və onları fotosintez və fototənəffüs proseslərinin müxtəlif aspektlərində elmi-tədqiqat işləri aparmağa cəlb edirdi. Məhz Cəlal müəllimin uzun illər yorulmaz fəaliyyəti, qayğısı və uzaqgörənliyi nəticəsində yaradılan və formalaşan böyük bir alim ordusu hal-hazırda dünyanın bir çox nüfuzlu universitetlərində, elmi mərkəzlərində çalışaraq, dünya elminə çox böyük töhfələr verir, mühüm nailiyyətlər qazanır və nəhayət, Cəlal müəllimin zəngin elmi irsini layiqincə davam etdirirlər. Akademik Cəlal Əliyevin elmi potensialın yaradılmasında çox böyük zəhməti olmuşdur. Cəlal müəllimin Azərbaycanda biologiya elminin müasir sahələrinin yaranmasında və inkişafında misilsiz rolu var. Fəxr edirəm ki, mən də Cəlal müəllimin yaratdığı məktəbin bir yetirməsiyəm. Mənim müvəffəqiyətli və məhsuldar elmi karyeramda Cəlal müəllimim çox böyük rolu olmuşdur. Fürsətdən istifadə edib hörmətli Cəlal müəllimə öz dərin təşəkkürümü və minnətdarlığımı bildirirəm, ona möhkəm cansağlığı, işlərində yeni-yeni uğurlar arzu edirəm və bir daha yubileyi münasibəti ilə ürəkdən təbrik edirəm.

Tərlan MƏMMƏDOV,

ABŞ-ın Molekulyar Biotexnologiya

Mərkəzinin laboratoriya müdiri, b.e.d., professor

Elm.- 2013.- 30 may.- S.31.