"Azərbaycan diasporu Danimarkada öz sözünü deyib"
Səfər Sadiqi: "Azərbaycanlılar mehriban
olduqları üçün
onlara hər yer yerdə yaşamaq rahatdır"
Səfər Sadiqi 1957-ci ildə Bakı şəhərində
anadan olub. Evlidir, iki övladı və iki nəvəsi
var. Hal-hazırda Danimarkada
fəaliyyət göstərən
"Vətən" Cəmiyyətinin
sədridir.Son illər
ayrı-ayrı dövlətlərdəki
diaspor cəmiyyətlərimizin
fəaliyyəti nəticəsində
Azərbaycan həqiqətləri
dünyaya çatdırılır.
Tariximizin, mədəniyyətimizin,
incəsənətimizin tanıdılması
sahəsində Danimarkadakı
"Vətən" Cəmiyyətinin
də rolu az deyil.
Qurum fəaliyyətdə
olduğu qısa zaman kəsiyində - 4 il ərzində
çox işlər görülüb. "Vətən" Cəmiyyətinin
gördüyü işlər,
qarşıda duran vəzifələr barədə
"Ekspress"ə müsahibəsində
qurumun sədri Səfər Sadiqi danışır.
- Danimarkada
"Vətən" Cəmiyyətini
yaratmaqda məqsədiniz
nədir?
- "Vətən" Cəmiyyəti
2007-ci ilin fevralından
Danimarkanın Hillerod şəhərində fəaliyyət
göstərir. Cəmiyyətin yaradılmasında əsas
məqsəd Azərbaycanın
mədəniyyətini, tarixini,
həqiqətlərini danimarkalılara,
eləcə də Danimarkada yaşayan başqa xalqların nümayəndələrinə çatdırmaqdır. Rəhbərlik etdiyim cəmiyyət Azərbaycandakı heç
bir siyasi bloka aid deyil və bitərəfdir.
Ümumiyyətlə, siyasi baxışından
asılı olmayaraq, hər bir azərbaycanlı
bizim üçün
çox əzizdir.
Dünyanın harasında oluruqsa-olaq,
bir türk, azərbaycanlı ilə qarşılaşdığımızda onu canımızdan, qanımızadan bilirik.
Danimarkada belə bir qurumun yaradılmasına ehtiyac var idi.
Həmvətənlərimizin problemlərini, onların
təşkilatlanmasını ancaq cəmiyyət yaradaraq təşkil edə bilərdik. Düşünürdük ki, cəmiyyət
yaranandan sonra azərbaycanlıların təşkilatlanması,
Azərbaycan həqiqətlərinin
dünyaya çatdırılması
daha asan olar. Bundan əlavə, Danimarkada
yaşayan gənc azərbaycanlıları Azərbaycanın
tarixi, mədəniyyəti
barədə məlumatlandırmaq
da cəmiyyətimizin
əsas vəzifələrindəndir.
- "Vətən"
Cəmiyyəti fəaliyyətdə
olduğu 4 il
ərzində Azərbaycanın
tanıdılması istiqamətində
nə kimi işlər görüb?
- Ötən il noyabrın
26-28-də Almaniyanın Frankfurt şəhərində Dünya
Azərbaycanlıları Gənclərinin
I Konqresi keçirildi.
Konqres Azərbaycanın Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi, Gənclər və İdman Nazirliyi tərəfindən təşkil
edilmişdi. Azərbaycan
prezidentinin təsdiqlədiyi
"Azərbaycan Gəncliyi
Dövlət Proqramı"na uyğun olaraq keçirilən konqresin təşkilində
əsas məqsəd xarici ölkələrdə
yaşayan azərbaycanlı
gənclərin diaspor
quruculuğu işinə
cəlb olunması, onların ictimai-siyasi fəallığının artırılması,
tarixi vətənlə
əlaqələrinin möhkəmlənməsindən
ibarət idi. Danimarkalı
azərbaycanlı gəncləri
konqresdə cəmiyyətimizin
üzvləri Elçin
İbrahimov və Kamran Qubadov təmsil edirdi. Bu, bizim cəmiyyətimiz
üçün çox
önəmli idi.
Bundan əlavə, cəmiyyətimiz
Ermənistan üzrə
Avropa parlamentinin məruzəçisi, polşalı
millət vəkili
Tomas Porebu Azərbaycan
Respublikası qanunlarının
pozulması ilə Azərbaycanın işğal
olunmuş ərazilərində
səfərdə olmasına
qarşı etiraz məktubu ünvanlamışıq.
Məktubda Porebunun Azərbaycanın
işğal olunmuş
ərazilərində, eləcə
də Dağlıq Qarabağda separatçı
rejimin liderləri ilə görüşü
pislənilib və bu görüşlərin
Dağlıq Qarabağ
münaqişəsi üzrə
danışıqlar prosesinə
mane olduğu bildirilib.
Daha sonra bu ilin fevralında
Suddansk Universitetinin tələbəsi Elçin
İbrahimovun təşəbbüsü
ilə "Xocalıya
Ədalət" kampaniyası
çərçivəsində Suddansk Unviversitetinin tələbə və müəllim heyətinə
məlumatverici seminar keçirilərək,
Xocalı haqqında məlumat verilib. Seminarın əsas məqsədi Qarabağ həqiqətləri,
bölgədə sülhün
bərqərar olması
və bunun yollarının axtarılıb
tapılması idi.
Seminarda xarici qonaqlarla yanaşı ermənilər
də iştirak edirdi. Ermənilər çalışırdılar ki, seminarın işinə mane olub, Azərbaycan həqiqətlərinin
üzə çıxmasına,
"yazıq erməni"
simasının ifşasına
mane olsunlar. Seminar zamanı Bakıdan telefon bağlantısı
quran hüquqşünas
və politoloqların
danışıqlarına mane olmağa çalışırdılar.
Amma hər şeyə rəğmən seminar baş
tutdu. Biz Xocalı soyqırımını,
baş verən vəhşilikləri anlatdıq,
xarici qonaqlara məlumat verdik. Onu da qeyd
etmək istəyirəm
ki, ermənilərin hamısı ingilis dilini çox mükəmməl bilirdilər
və onlar Xocalıda 612 nəfərin,
o cümlədən 63 uşağın
ermənilər tərəfindən
öldürülmədiyini, bunların azərbaycanlılar
tərəfindən həyata
keçirildiyini iddia edirdilər. Onlar BMT-nin 4 qərarının
niyə yerinə yetirmədikləri sualına
"biz belə təşkilat
tanımırıq" deyə
cavab verdilər.
Bununla da onlar bir
daha sübut etdilər ki, onlardan alçaq və şərəfsiz millət yoxdur. Bundan əlavə Danimarkada
"Azəri-Türk Qadınlar"
Birliyinin təşkilatçılığı
ilə Xocalı şəhidlərinə anım
mərasimi keçirdik.
Tədbir iştirakçılarına Xocalı soyqırımına
aid kitablar, büroşurlar
və sənədli filmlər təqdim olundu. Qarabağ şəhidlərinin ruhuna ehsan süfrəsi
verildi. Biz matəm günləri ilə yanaşı bayramları da keçiririk. Bundan əlavə
Danimarkada yaşayan azərbaycanlı ailələr
üçün görüş
günləri də təşkil edirik. Bayram günlərində danimarkalılara
Azərbaycan musiqilərini
və mədəniyyətini
tanıtmağa daha çox imkanımız olur. Bayramlarda danimarkalılarla yanaşı xarici qonaqlar da iştirak
edir.
- Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayında iştirakınız
sizə nə verdi?
- Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından xoş təəssüratlarla ayrıldım.
Xüsusi olaraq dövlət
başçısının çıxışında söylədiyi
tövsiyələr Azərbaycan
diasporunun gələcək
uğurlarından xəbər
verir. Mən bu qurultayı
tarixi bir hadisə kimi dəyərləndirirəm. Qurultayın belə bir səviyyədə
keçirilməsi Azərbaycanın
uğurudur. Fikrimcə,
III Qurultayda dövlət
başçısının qeyd etdiyi kimi,
cəmiyyətlər arasında
birliyin olması, səfirliklə sıx işbirliyinin qurulması və xarici dövlətlərdə Azərbaycan
mədəniyyət evlərinin
açılıb fəaliyyət
göstərməsi, diasporun
inkişafına güclü
təkan ola bilər.
- Danimarkada azərbaycanlıların vəziyyəti
necədir?
- Fikrimcə, Danimarkada Azərbaycan diasporu artıq öz sözünü deyib. Bizim cəmiyyət üzvləri
Danimarka parlamentində
dövlət nümayəndələri
ilə görüşlər
keçirir, onlara Azərbaycan barədə məlumat verirlər.
Ermənilərin atəşkəs vaxtı bizim azyaşlı uşaqlarımızı
öldürməsi barədə
BMT-nin Baş Katibinə və Danimarka parlamentinin deputatlarına məlumatlar
verilib. Bundan əlavə, Danimarkada fəaliyyət göstərən
başqa millətlərin
cəmiyyətləri ilə
də sıx əlaqələrimiz var. Ümumiyyətlə,
Danimarkada az
azərbaycanlı yaşayır.
Təxminən 300-350 nəfər azərbaycanlı var burada. Amma Cənubi Azərbaycanlılar
çoxdur. Biz çalışırıq ki,
onları da cəmiyyətimizdə birləşdirək.
Burda olan ermənilərin sayı mənə məlum deyil, amma onu deyə
bilərəm ki, Kopenhagendə onların
"Moskva" adlı
mağazaları var və bura tez-tez
toplaşırlar. Azərbaycanlıların ümumi vəziyyətinə
gəlincə, burda yaşayan soydaşlarımızın
durumu normaldır.
Azərbaycanlılar mehriban olduqları
üçün onlara
hər yerdə yaşamaq rahatdır.
- Əksər
ölkələrdə erməni
diasporu daha güclüdür. Bəs Danimarkada
vəziyyət necədir?
- Danimarkada ermənilərlə müqayisədə
bizim diasporumuz güclüdür. Qeyd etməliyəm ki, cəmiyyətimizin 85 faizi
ali savadlıdır.
Bizim intellektual səviyyəmiz
yüksəkdir. Sizə
bir misal deyim, Danimarkada türk cəmiyyətləri
təxminən 35-40 il, türkmənlər
(İraq türkmənləri)
20-25 il, uyğur cəmiyyəti də uzun müddətdir ki, ayrı-ayrılıqda
fəaliyyət göstərir.
Bizim cəmiyyət bu qurumlarla ayrı-ayrılıqda
görüşür, Danimarkada
fəaliyyət göstərən
türk dilli cəmiyyətlərin birliyini
yaratmaq təşəbbüsü
ilə çıxış
edib təşkilat məsələlərini öz
üzərinə götürüb.
Belə ki, artıq oktyabr ayında Türkdilli Cəmiyyətlərin
Qurultayını təşkil
etməyi qarşımıza
məqsəd qoymuşuq.
- Azərbaycanı
Danimarkada necə tanıyırlar?
- Əvvəllər
Azərbaycan deyəndə
danimarkalılar Əfqanıstan
və ya Pakistan kimi bir ölkə
nəzərdə tuturdular.
İllər keçdikcə, bizim təbliğatın nəticəsində fikirlər
dəyişdi. Azərbaycanın müasir və modern bir ölkə olduğunu gördülər.
Azərbayacana Danimarkadan turist
səfərləri artdı.
"Eurovision" yarışmasında
Azərbaycanın qələbəsi
buna bir sübutdur. Artıq Azərbaycanı bütün dünya tanıyır. Hər
bir azərbaycanlı kimi mənim də arzum tezliklə
Qarabağımızın azad
olunması, Şuşa
qalasında Azərbaycan
bayrağının dalğalanması,
Xankəndində qələbə
paradının keçirilməsidir.
Mən inanıram ki, o gün uzaqda deyil. Dünyada həqiqət həmişə
qələbə çalıb.
Həqiqət və qələbə
bizimlədir. Qeyd
etdiyim kimi, artıq Danimarkada Azərbaycanı müasir,
modern bir ölkə kimi, güclü iqtisadi potensiala malik olan, güclü
herbi ordusu olan, müharibəni sülh yolu ilə həll etmək istəyən, sülhsevən bir ölkə və Qafqazda ən güclü bir ölkə kimi tanıyırlar. Təşkil etdiyimiz hər
bir tədbirdə bunlar video filmlərlə təbliğ olunur. Həmçinin Azərbaycan torpaqlarının
işğalı barədə
BMT-nin 4 qərarını
erməni işğalçıları
tərəfindən yerinə
yetirilməməsi barədə
danimarkalılara və
xarici qonaqlara məlumat verilir.
İradə CƏLİLOVA
Ekspress.-
2011.- 6-8 avqust.- S. 16.