Ağaxan Salmanlı-70

"Bizim xəmirimiz yaradıcılıqla yoğrulub"

"70 il çox görünə bilər, ancaq o qədər sürətli keçdi ki, sanki bütün yaşadıqlarımı yuxuda görmüşəm".

Ömrünün 70-ci ilini xırdalayan xalq artisti, Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktyoru Ağaxan Salmanlı yubileyi ərəfəsində qaynar sənət həyatını "Ekspress"in əməkdaşı ilə söhbətində belə dəyərləndirir.

Ağaxan müəllimi öncə qəzetimizin adından təbrik edir, yaşının üstünə bir o qədər də yaş gəlməsini arzulayıram.

"Deyəsən, məni uzunömürlülər siyahısına salmaq istəyirsiniz. Niyyətinizə görə təşəkkür edirəm, inşallah niyyətiniz çin olar. Mən doğrudan da bu həyatı çox sevirəm",-deyə cavab verir.

Ağaxan Əli oğlu Salmanlı 29 oktyabr 1941-ci ildə Suraxanıda anadan olub. İlk sənət təhsilini Suraxanıda fəhlə-gənclər dram dərnəyində, daha sonra Teatr İnstitutunun dram-kino aktyorluğu fakültəsində təhsil alıb (1960-1964).

Peşəkar səhnə fəaliyyətinə Gənc Tamaşaçılar Teatrında Seyfəddin Dağlının "Bahar oğlu" əsəri əsasında Cəfər Cabbarlı rolu ilə başlayıb.

Xalq artisti kinoya az çəkilməsindən şikayətlənir. Yeri gəlmişkən, Ağaxan Salmanlı bu günlərdə İran İslam Respublikasının çəkdiyi 90 bölümdən ibarət "Tacirlər" adlı seriala dəvət alıb. Təbii ki, sənətlə nəfəs alan aktyor üçün bundan gözəl yubiley hədiyyəsi ola bilməz...

- Bu illər ərzində hansı filmlərə çəkilmisiniz?

- Öncə elə bu sualı gözləyirdim. "Axırıncı aşırım" (komsomol), "Min bir qastrol" (musiqiçi) filmlərində və "Mozalan" satirik kino-jurnalının 10-15 süjetində çəkilmişəm. Sadaladıqlarım o qədər kiçik epizodlardır ki, kino ilə bağlı sual veriləndə deyirəm ki, "mən kinoya çəkilməmişəm". Seriala gəlincəsə, onu İranın "Firdevsfilm" studiyası çəkir. Bu seriala dəvət olunmağım, doğrudan da, mənim üçün ən böyük yubiley hədiyyəsidir. Serialın artıq 75 bölümü çəkilib. Ssenariyə əsasən, mən bütün bölümlərdə aparıcı obrazda üzərimə düşən materialları mənimsəyərək yeni bir insan həyatını yaşayıram. Serialın hər bölümü peşəkarcasına, zövqlə və sürətlə çəkilir. Artıq bu serialdan sonra ürəklə deyə bilərəm ki, mən həqiqətən kinoya çəkilmişəm və kinodan tam anlamıyla başım yaxşı çıxır.

Ağaxan Salmanlı vaxtilə teatrşünas Cabir Səfərov ilə söhbətində kinoya çəkilməməsindən gileylənibmiş. Teatrşünas isə belə bir proqnoz veribmiş": Sən heç qəm yemə. Sənin kino həyatın yaşlı dövründə başlayacaq. Sənin fakturan deyir ki, sən qocaldığın zaman ekran üçün maraqlı olacaqsan..."

- Həqiqətən də öncə hissetmə kimi məqamlar var. Həm də unutmayaq ki, kino həyatımın yaşlı dövrdə başlayacağından xəbər verən insan teatrşünas idi. İranın çəkdiyi "Tacirlər" serialından 1-2 il əvvəl mən Ayaz Salayevin yeni filmi (adı hələ də tam bəlli deyil), C. İmamverdiyevin "Daş atan" filmi, Ülviyyə Könülün "Vəkil hanı" filmində çəkilmişdim. Epizodik rollara çəkilsəm də, obrazların daxili dünyası o qədər zəngin idi ki, böyük həvəslə çəkilişlərə qatılırdım. Bəhs etdiyim filmlərin hər biri uğurlu alındı və ifam yüksək səviyyədə qəbul olundu.

- Ancaq epizodik rollarla müqayisədə serialda olsa belə, əsas rollardan birinə çəkilmək daha maraqlıdır...

- Həqiqətən maraqlıdı. Bizdə serillar indi-indi çəkilir. Doğrudur, serial sənət nümunəsi hesab olunmur, ancaq aktyor üçün işləməyə, özünü göstərməyə kifayət qədər zaman, material olur. Bu baxımdan ilk dəfə seriala çəkilsəm də, həqiqi kino, kinonun sirləri gözlərim qarşısında canlı bir mənzərə olaraq açıldı. Öncə fotosınaq keçirildi. Serial üçün seçilən bütün aktyorları kinostudiyaya dəvət etdilər. Serialın çəkiliş qrupu arasında elə bir yaradıcı mühit var ki, çəkiliş vaxtı şəxsən mən özümü çox rahat hiss edirəm. Təsəvvür edin ki, iki ayda 75 bölüm çəkilib. Doğrudur, gün ərzində 12 saat çalışırıq ki, tez bir vaxtda çəkilişlər bitsin, çünki başqa işlərimiz də var.

- Çəkilişə qatılan aktyorların hər biri günlük pul alır. Əgər çəkilişlər uzanırsa, deməli daha çox qazanc əldə etmək imkanı yaranır...

- (Gülür) Bilirsinizmi, bizim həyatımız yaradıcılıqla yoğrulub, biz pul görməmişik. Əslində pul görmüşük, ancaq göz doyduran məbləğdə deyil. Xəmirimiz yaradıcılıqla yoğrulub. Şəxsən mən ona görə bu serialın tez bitməsini istəyirəm ki, tezliklə Ramiz Həsənoğlu ilə iş birliyim başlayacaq. O, M.F.Axundovun "Mürafiə vəkilləri" komediyası əsasında televiziya filmi çəkməyə hazırlaşır. Ramiz Həsənoğlu ilə ilk dəfə "Ordan-burdan" tamaşasında iş birliyimiz olub. Bu komediyada Ağabəşir obrazı mənə həvalə olunmuşdu. Hazırda "Tacirlər" serialının son 15 bölümünün çəkilişləri üçün məkan axtarışına başlanılıb. Ola bilsin ki, digər bölümlər Gürcüstanda çəkilsin.

- Xaricdən filmlərimizə dəvət alan aktyorlar burada xüsusi diqqətlə qarşılanır və daha çox qonorar alırlar. Çox təəssüf ki, eyni diqqət, qayğı, bizim aktyorlara başqa ölkələrdə göstərilmir...

- Yalnız bizim sahədə deyil, digər sahələrdə də eyni problemlə qarşılaşırıq. İstər mühəndisi, istər fəhləsi, istər adi işçisi əcnəbi ölkələrdən gələnlərlə müqayisədə yarıbayarı az maaş alır. Əgər əcnəbi 1000 manat alırsa, bizimki sadəcə 500 manat alır. Öz insanlarımızın dəyərinin bu dərəcədə aşağı tutulması məni daim narahat edir.

- Məsələn, Ağaxan Salmanlı "Tacirlər" serialında çəkildiyi üçün hər gün 1000 manat qazana bilirmi?

- Öz aktyorlarının bir günlük çəkilişi 1000-1500 manatla hesablanır. Ancaq bizim aktyorlar burda nə qədər qazanırsa, o qədər də onlar hesablayır. Görünür qismətimiz, taleyimiz belədir ki, nə qədər pul verilirsə, ona da qane olaq...

- Bu sadəcə insafsızlıqdır...

- Heç bir şeyin dalınca gözüm qalmayıb. Vaxt var idi, Ağaxan Salmanlının səsi televiziyadan, radiodan, kinostudiyadan, dublyajdan, teatr səhnəsindən, xalq teatrlarından, məktəb səhnəsindən gələrdi. Bakıda elə bir jurnal, qəzet yox idi ki, mən orda mütəmadi olaraq çıxış edərək yaradıcı dostlarım haqqında portret məqalələr yazmayım, tamaşalar haqqında yazmayım. Hər yerdən səsim gəlirdi, gördüyüm işlərin nəticəsində də az və ya çox olsun fərq etməz, pul qazanırdım. Ancaq hazırda biz aktyorlar televiziyadan, radiodan, kinodan çox uzaq qalmışıq. Bir tək göz dikdiyimiz teatrdır ki, oradan da aldığımız əmək haqqı sizə yaxşı məlumdur. Bütün bunlara rəğmən biz işləyirik. Səbəbi də xəmirimizin, əqidəmizin, mənəviyyatımızın yaradıcılıqla yoğrulmasındadır. 52 ildir rəsmən bu sənətdəyəm. Xalq Teatrına getdiyim 3 ili də hesablasaq, deyə bilərəm ki, 55 illik sənət fəaliyyətim var. Bu illərin fonunda manat söhbəti etmək doğru olmazdı. Doğrudur, haqsızlığa qarşı çıxıram, həqiqəti deyirəm, ancaq mübarizə aparmıram. Özləri başa düşməlidirlər...

- Sizi qəzetimizin adından 70 illik yubileyiniz münasibəti bir daha təbrik edir, cansağlığı və yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıram.

Ulduzə Qaraqızı

Ekspress.- 2011.- 18-20 iyun.- S.18