Şok iddia - Nəsiminin məzarı Türkiyədədir

Orta əsr Azərbaycan şairi və hürufilik təriqətinin ən məşhur nümayəndələrindən biri, Nəsimi təxəllüsü ilə daha çox tanınan Seyid Əli İmadəddin haqqında hələ də bilmədiyimiz nüanslar var. Azərbaycan türkcəsində divan, fars və ərəb dillərində isə müxtəlif əsərlərin müəllifi olan Nəsiminin Suriyada (Hələb şəhərində) edam olunduğu tarixdən məlumdur.

Lakin bir neçə gün öncə Nəsiminin qəbrinin Türkiyənin Qaziantep vilayətində olduğu barədə məlumatlar yayılıb. Məlumatı verən Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı, Qaziantep Böyük Şəhər Bələdiyyə başçısının məsləhətçisi, biologiya elmləri doktoru Yusif Zeynalov bunu təsadüfən bildiyini söyləyib. "Bir neçə illər öncə Suriyanın Hələb şəhərinə ezam olunmuşdum. Orada İmadəddin Nəsiminin məzarını ziyarət etmək istədim. Orada Nəsimi məqbərəsi var. Amma məqbərənin içərisində məzar yox idi. Hələbdəki bütün qəbiristanlıqları gəzdim. Amma Nəsimiyə aid heç bir məzar yox idi. Türkiyəyə qayıdandan sonra Qaziantepdə Heydər Şahin adlı yaşlı bir adamla tanış oldum. Söhbət təsadüfən şair Nəsimidən düşəndə, o mənə dedi ki, sizin Nəsiminin qəbri Qaziantepin Ağtorpaq kəndindədir. Əvvəlcə ona inanmadım. Amma birlikdə məzarı ziyarət etdik. Məzar Ağtorpaq kəndində bir təpənin üstündə idi", - deyə Y.Zeynalov bildirir.

Ərazidə olarkən Hacı Mehmet Quzu adlı bir nəfərlə tanış olan Y.Zeynalov Nəsiminin məzarının burada olması barədə bəzi məlumatlar öyrənə bilib. Məlumata görə, o zaman Qaziantep inzibati vahid kimi qəza olaraq Hələb valisinə tabe imiş. Nəsimi də orada məsciddə bir otaqda müvəqqəti olaraq qalırmış. Qısa müddət ərzində çox sevildiyi üçün din xadimləri onu aradan qaldırmaq istəyib. Bunun üçün Nəsimiyə tələ qurublar. Gizlincə onun ayaqqabısının altına Quranın bir ayəsini qoyublar. Sonra da valiyə xəbər veriblər. Əvvəlcə vali buna inanmayıb. Deyib ki, əgər belə şey olsa, onun dərisini soyduraram. Doğrudan da Nəsiminin ayağının altından Quranın ayəsi çıxır. Onu çarmıxa çəkirlər və bədəninin bir parçasından dərini soyurlar. Sonra Nəsimini sərbəst buraxırlar. Şair yaralı halda camiyə (məscidə) dönür. Amma əhali onu kafir adlandıraraq məscidə buraxmır.

Nəsimi şəhərdən kənarda Ağtorpaq adlanan kəndə gedir. Ora ilə şəhərin arasında təxminən 1 kilometr məsafə var. Kənddə təpəlikdə "Cücə adam" deyə çağırılan balacaboy kişi yaşayırmış. Nəsimi ona deyib ki, mən öləndən sonra təpənin üstündə basdır. "Cücə adam" da Nəsimini təpənin üstündə basdırıb. Amma gücü çatmadığına görə, şairi balaca çuxurda dəfn edib. Uzun illər ərzində yağış yağandan sonra qəbrin üstü açılırmış və sümüklər çöldə qalırmış. O zaman əraziyə gələn Səlcuq dövlətinin bir hərbçisi məzarı daşlarla hörür. Bu məzar 1985-ci ilə qədər qalır. Həmin dövrdə kənddə çox zəngin bir insan olub. O həmin ərazini alır və istəyir məzarı sökdürsün. Lakin təsadüf nəticəsində müflisləşir və planları baş tutmur.

Sonradan 1986-cı ildə məzarın üstündə məqbərə tikilir. Məqbərə Mehmet Quzunun ailəsi tərəfindən tikdirilir. Beləliklə, Nəsiminin məqbərəsini və məzarını Mehmetin ailəsi qorumağa başlayır...

Ekspress.-2011.- 12-14 mart.- S. 17.