Ordubadinin "Qanlı illər"i Rus və ingilis dillərində nəşr
edilib
Görkəmli Azərbaycan
yazıçısı M.S.Ordubadinin
"Qanlı illər.
1905-1906-cı illərdə Qafqazda baş vermiş erməni-müsəlman
davasının tarixi"
əsəri Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti
(AAC) tərəfindən Rusiyanın
nüfuzlu Mədəniyyətin
Tədqiqi Akademiyasının
nəşriyyatında rus
dilində ("Krovavıe
qodı. İstoriya armyano-musulmanskoy voynı na Kavkvze. Sankt-Peterburq"
2010), Britaniyanın tanınmış
"Qarnet" nəşriyyatında
isə tarixi-elmi nəşrlər seriyasında
ingilis dilində nəşr edilib
("Years of blood. A history of the Armenian-Muslim Clashes in the
Bu
barədə AAC-dən
məlumat verilib. Qeyd edilən əsərin ingilis dilində ilk dəfə dünyada şərqşünaslıq
üzrə ən böyük akademik nəşriyyatlardan olan
"Qarnet Publishing"də
çapı Azərbaycan
həqiqətlərinin dünyada,
xüsusilə Qərb
elmi dairələrində
tanıdılması işinə
mühüm dəstək
olacaq. Hər iki nəşr AAC sədri Taleh Heydərovun geniş giriş sözü ilə başlayır. Burada xüsusi olaraq vurğulanır ki, bu kitabı
1905-1906-cı illər "erməni-müsəlman davası"nın
tarixi-coğrafi xronikası
adlandırmaq olar.
"Qanlı illər"
geniş oxucu kütləsinə hərtərəfli
mənbələrə və
müvafiq tədqiqat üsullarına əsaslanan
tarixi elmi əsər olaraq təqdim edilib. Belə ki, Ordubadi
baş vermiş hadisələr haqqında
məlumat almaq üçün yerlərdəki
müxbirlərə müraciət
edib, alınan məktublar vasitəsilə
hadisələrin ümumi
gedişini "bərpa"
etməyə nail olub.
Faktların toplanmasındakı
obyektivlik və elmiliyə onların sistemləşdirilməsi, təhlili,
yekunlaşdırılması və nəticələr çıxarılmasında da
ardıcıl şəkildə
əməl edilib.
Əsər 1905-1906-cı illər erməni-müsəlman
davasının səbəblərini,
gedişini, əsas problemlərini və nəticələrini ardıcıl
şəkildə izləməyə
imkan verir. Girişdə Ordubadinin bu kitabının 1905-1906-cı
illər hadisələrinin
öyrənilməsində əsas mənbələrdən
biri olduğu qeyd olunur, bu
hadisələrin beynəlxalq
aləmdə əks-sədasına
dair müəllifin fikirlərinə xüsusi
diqqət yetirilir. Ordubadi yazırdı ki, hadisələrin baş verməsi və səbəbi barədə Rusiya və Qafqaz mətbuatı ilə yanaşı, Avropa və Amerika mətbuatı qızğın-qızğın
canfəşanlıq etməkdə
idi. Bunu da bilməliyik ki, xarici mətbuat
səhifələrində müzakirəyə
qoyulmuş məqalələrin
hamısı bir-birinə
zidd, təzadlı fikirlərlə qarşı-qarşıya
durmaqda idi. T.Heydərov bu sahədə vəziyyətin
o zamandan bəri çox az dəyişildiyini
qeyd edərək tarixin təcrübəsinə
qayıtmağın, onu
yenidən dəyərləndirməyin
mühüm elmi-idraki
əhəmiyyətə malik
olduğunu bildirir. Bu baxımdan Ordubadinin əsərinin xüsusi rolu vurğulanır. Bunu nəzərə alan Avropa Azərbaycan
Cəmiyyəti "Qanlı
illər" əsərinin
rus və ingilis dillərində nəşrini, bilavasitə
Rusiya və İngiltərədə həyata
keçirib. Bu nəşrlər
rus və ingilisdilli oxucuların Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin
tarixi köklərinin
öyrənilməsində, Azərbaycanın ədalətli
mövqeyinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması
işində böyük
əhəmiyyətə malikdir.
"Qanlı illər"in Rusiya və Böyük Britaniyada nəşri ilə Azərbaycan müəlliflərinin
dünya üzrə nəşri coğrafiyası
daha da zənginləşib.
Ekspress.- 2011.- 30 mart.- S.
23.