20 il Qalasız...
Bu
gün Şuşanın işğalından 20 il ötür
Bu gün Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində yerləşən
Şuşa şəhərinin Ermənistan
tərəfindən işğal
olunmasından 20 il ötür.
Azərbaycanın unikal mədəniyyət
mərkəzlərindən biri olan, təbii gözəllikləri ilə
seçilən gözəl Şuşa milli memarlığımızın və orta əsrlər şəhərsalma sənətinin
qiymətli abidəsidir. Milli-mənəvi dəyərlərimizi
və musiqi ənənələrimizi daim yaşadan Şuşa mühüm iqtisadi, siyasi və mədəni
əhəmiyyətə malik şəhər
kimi təşəkkül tapanadək zəngin
yol keçib, Qarabağ xanlığının mərkəzi
olmaqla xalqımızın həyatında
özünəməxsus rol
oynayıb. Qasım bəy Zakir,
Xurşidbanu Natəvan, Mir
Möhsün Nəvvab, Nəcəf bəy
Vəzirov, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev,
Yusif Vəzir Çəmənzəminli, Firudin bəy Köçərli, Əhməd
bəy Ağaoğlu və digər
görkəmli şəxsiyyətləri ilə tarixə
düşən bu şəhər dünyada Azərbaycan muğamının beşiyi kimi
tanınır. Vaxtilə Şuşada mədəniyyətimizin
böyük simalarından Üzeyir
bəy Hacıbəylinin, Xurşidbanu Natəvanın
və Bülbülün ev
muzeyləri yaradılmış, görkəmli şair Molla Pənah Vaqifin məqbərəsi
ucaldılmışdı.
1991-ci il oktyabrın 18-də
dövlət müstəqilliyini bərpa edən Azərbaycan
Respublikası Ermənistanın aqressiv etnik təmizləmə siyasəti ilə
üz-üzə qaldı. Dağlıq Qarabağda
yaranmış gərgin vəziyyətdən
çıxış yolu axtaran
ölkəmiz hələ öz milli ordusunu
formalaşdıra bilməmiş, yüksək hərbi-strateji
əhəmiyyətə malik
Şuşanın müdafiəsində yalnız könüllü özünümüdafiə
dəstələrinin yardımına ümid
edirdi. Lakin onların qəhrəmancasına döyüşmələrinə
və layiqli müqavimət göstərmələrinə
baxmayaraq, təpədən dırnağadək
silahlanmış Ermənistan silahlı qüvvələri
1992-ci il mayın 8-də Şuşa
şəhərini işğal etdi.
Şuşanın müdafiəsi uğrunda
aparılan döyüşlərdə 195 nəfər
soydaşımız şəhid oldu, 165 nəfər
yaralandı, 58 nəfər əsir düşdü
və girov götürüldü.
Ölən, yaralanan və girov götürülənlər arasında
qadınlar və uşaqlar da var. Onların bir çoxu bu günə qədər azad
olunmayıb. Şuşanın işğalı nəticəsində
təxminən 22 minə yaxın insan
qaçqın düşüb.
Erməni vandalları işğal
vaxtı minlərlə eksponatın olduğu
muzeyləri talan etdilər, yüzlərlə
tarix-mədəniyyət abidəsini dağıtdılar, məbədgah
və məscidləri təhqirlərə məruz qoydular, çox sayda nadir əlyazma
nümunələrini məhv etdilər, təhsil və səhiyyə
ocaqlarını xarabazara döndərdilər.
Şuşada dövlət tərəfindən
qorunan 248 tarixi abidə,
8 muzey, bir rəsm
qalereyası, bir məqbərə, 8 musiqi məktəbi, onlarla
mədəniyyət obyekti işğal
altında qalıb.
Şuşalılar, ümumiyyətlə,
qarabağlılar Şuşanı Qala
adlandırırlar. Bu Qala
bizim Qaladır, indi işğal altında olsa
da, bir gün
biz ora
qayıdacağıq və həmişə bizim
QALACAQ...
Elvin
Ekspress.-
2012.-8 may.- S.2.