Qarabağ əlilləri ilə bağlı komissiya

Bu istiqamətdə işlər görülür

Qaçqın və məcburi köçkünlərin, əhalinin sosial cəhətdən qayğıya ehtiyacı olan təbəqələrinin problemlərinin həlli ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlərin işıqlandırılması

Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə minlərlə qurban verdik, eyni zamanda çox sayda əlillərimiz var. Azərbaycan bir dövlət olaraq şəhid olanların ailəsinə göstərdiyi yardımlar qədər əlillərə də öz köməyini əsirgəmir.

Verilən məlumatlara görə, görülən işlərdən ön önəmlisi də Qarabağ əlilləri ilə bağlı xüsusi dövlət komissiyasının yaradılmasıdır. "Qarabağ Qaziləri" İctimai Birliyinin sədri Etimad Əsədovun sözlərinə görə, müharibə veteranları Qarabağ müharibəsi əlillərinin həyatını dəyişəcək, onların sosial problemlərinin həllinə nail olacaq məsələlər qaldırıb: "Yəni təqaüdlərin qaldırılması, tibbi sığorta, əlil övladlarının təhsil haqqından azad edilməsi. Bununla yanaşı, biz belə bir təklif irəli sürmüşdük ki, bir dövlət komissiyası yaradılsın. Təklif etmişdik ki, həmin komissiyada QHT, eləcə də əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri başda olmaqla dövlət idarələrinin nümayəndələri təmsil olunsunlar. Biz istəyirdik ki, həmin komissiya Qarabağ əlillərinin problemləri ilə bağlı verilən fərmanların icrasına nəzarət etsin".

Qeyd edək ki, bu təklifdən sonra təqaüdlər yüksəlib, əlillərin övladları təhsil haqqından azad edilib. Artıq komissiyanın yaradılması ilə bağlı işlər gedir. "Komissiya bu yaxınlarda yaradılacaq, tibbi sığorta məsələsi də, mənə elə gəlir, bu yaxınlarda həll olunacaq. Əlillərin mütəmadi olaraq pansionatlarda, əlillərin bərpa mərkəzlərində müalicə olunmasına başlanıb. Səhiyyə Nazirliyinin nümayəndələrinin də yaradılacaq komissiyada təmsil olunması nəzərdə tutulur. Artıq əlillərin pulsuz dərmanlarla təmin olunması, xəstəxanalara yerləşdirilməsi, müalicələrinin pulsuz aparılması məsələsinin reallaşmasına nail olmuşuq".

Təqaüdlərin artırılması ilə bağlı Prezident fərmanının verilməsinin onların tələbləri ilə bağlı olduğunu düşünməyən birlik sədri onu da qeyd edir ki, zamanla bu qəbildən olan insanların problemləri ilə bağlı fərmanlar, sərəncamlar imzalanır: "Hazırda 1-ci qrup əlil 150 manat Prezident təqaüdü, 300 manat da əlilliyinə görə alır. Bu da cəmi 450 manat edir. Mən 2-ci qrup əliləm, cəmi 195 manat pul alıram".

Bahalı olan həyatımızda Qarabağ uğrunda əlil olan insanların bu qədər təqaüdlə ay ərzində nə dərəcədə dolanmaq olar, bu barədə fikir yürütmək belə çətindir. E.Əsədov onu da qeyd edib ki, hər bir əlilin 450-500 manat təqaüd almasına nail olunmasının vacibliyini bildiriblər və belə təkliflə çıxış ediblər: "Bizim bu təklifimiz həm Səlim Müslümov, həm də baş nazirin müavini Əli Əhmədov tərəfindən müsbət qarşılandı. Hazırda bu istiqamətdə işlər gedir. Son fərman da çox sevindirici fərman idi. Son 10 ildə belə yüksək artım olmamışdı".

Qarabağ əlillərinin problemləri ilə bağlı yaradılacaq xüsusi dövlət komissiyasının üstünlüklərinə gəlincə isə, Qarabağ Müharibəsi Əlilləri, Veteranları, Şəhid Ailələri İctimai Birliyinin rəhbəri Mehdi Mehdiyev belə bir komissiyanın yaradılacağının dəqiq məlumat olduğunu bildirib: "Bu istiqamətdə çoxdandır ki, iş aparılır. Qarabağla bağlı olan bir neçə təşkilat öz təkliflərini irəli sürüb. Hökumətin də məsələyə münasibəti müsbətdir. Hesab edirəm ki, bu cür qurumun yaradılmasının Qarabağ əlillərinə yalnız köməyi ola bilər. Təkliflərdə xahiş olunur ki, yaradılacaq komissiyanın tərkibinə daha çox dövlət qurumunun adı əlavə edilsin. Çünki əksər hallarda veteranların problemlərinin həll olunması dövlət qurumları tərəfindən də düzgün koordinasiya olunmur. Belə olan təqdirdə isə problem daha çox sosial xarakter almağa doğru gedir. Hesab edirəm ki, yeni komissiyada bütün çatışmazlıqlar öz həllini tapacaq".

Xəbər verdiyimiz kimi, Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Səlim Müslümov bu yaxınlarda Cenevrədə BMT-nin Əlillərin hüquqları üzrə Komitəsinin 11-ci sessiyasında "Əlillərin hüquqları haqqında" Konvensiyanın müddəalarının icrası sahəsində görülən işlərə dair Azərbaycan hökumətinin ilk məruzəsini təqdim edib. Nazir Azərbaycanda əlillərlə bağlı siyasətin qeyd olunan Konvensiyaya uyğunlaşdırılması sahəsində olan vəziyyətlə bağlı bildirib: "Hazırda Azərbaycan əhalisinin 5,6 faizi, yəni 530 min nəfəri əlilliyi olan şəxslər və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlardır. Müqayisə üçün bildirim ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına əsasən dünya əhalisinin 15 faizi əlilliyi olan şəxslərdir. Azərbaycanda əlilliyin səviyyəsinin digər ölkələrə nisbətən aşağı olmasının əsas səbəbi ölkə əhalisinin gənc olmasıdır".

Müslümov bildirib ki, əlilliyin artmasında Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi böyük rol oynayıb. Onun sözlərinə görə, belə ki, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün müdafiəsi ilə əlaqədar döyüşlərdə 11912 nəfər əlil olub. Həmçinin Azərbaycan ərazisinin Ermənistanın silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş 20% hissəsindən məcburən köçkün düşmüş əhali arasında əlillik 6,5%-ə çatdığı halda, ölkənin digər əhalisi üzrə bu göstərici 5,5%-dir. "Digər tərəfdən, ayrı-ayrı xəstəliklərin, o cümlədən yoluxucu xəstəliklərin bu və ya digər səbəbdən vaxtında müalicəsinin aparılmaması bu xəstəliklərin ağırlaşaraq əlillik vəziyyətinə çevrilməsinə şərait yaradır. Çoxsaylı yol qəzaları, texnogen qəzalar və s. də qeyd olunan amillərdəndəndir. Onu da bildirim ki, hazırda Dünya Bankı ilə birgə icra olunan "Sosial Müdafiənin İnkişafı" Layihəsi çərçivəsində əlilliyin qiymətləndirilməsi meyarlarının, tibbi-sosial ekspertiza və reabilitasiya xidmətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində işlər görülür. Bununla bağlı Dünya Bankının ekspertləri ilə birgə məsləhətləşmələr aparılır".

Son olaraq qeyd edək ki, Azərbaycan dövlətinin əlillərə olan qayğısına baxmayaraq, bu sahədə həlli tələb olunan problemlər hələ də var. Görülən işlərdən belə nəticə əldə etmək olar ki, mövcud olan problemlər də yaxın zamanda öz həllini tapacaq.

Rəşad, Rəşid.

Ekspress.-2014.- 3 iyun.- S.9.