Dünyanı dünyaya gətirən
anadır, ana...
İyunun 10-da tanınmış şair Əli Vəkil 76 yaşını tamamladı. Qocaman sənətkarın həmişəcavan ürəyi, yorulmaz təbi bu gün də qələmi əlindən yerə qoymasına imkan vermir. Rəvan, axıcı poeziyası ilə oxuculara yaxşı tanış olan Əli Vəkil kəşməkəşli həyat yolu keçmişdir. Onun mətanətlə sinə gərdiyi çətinliklər, bağrının başında qübar bağlayan dərdlər yaradıcılığında da bir neçə xətlə keçir. El-oba təəssübü, yurd-yuva həsrəti çəkən şairin poeziyasında ana nisgili xüsusi yer tutur. Anasız böyüyən, ömrü boyu ana həsrəti ilə yanıb-tutuşan şairin bu səpkidən olan bir neçə şeirini oxucularımıza təqdim edir, ona uzun ömür, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayırıq.
Anadır, ana
Günəş olub üstümüzə nur yayan,
Balasını sinəsiylə qoruyan,
Bütün insanların halına yanan,
Elə sülh diləyən
anadır, ana.
Dünya buza dönər bir an
olmasa,
Əzizləyib
könlümüzü almasa,
Onsuz bu kainat batardı yasa,
Ömrü gülləndirən
anadır, ana.
Cahan gülər eşidəndə
səsini,
Verər övladına son tikəsini,
Unutmaq çətindir gül nəfəsini,
Gah dərdli, gah da
şən anadır, ana.
Öyüdü müqəddəs,
südü müqəddəs,
Onuntək dözümlü olammaz
heç kəs,
Qəlbində yaşayar ən
mehriban səs,
Sənə yol
göstərən anadır, ana.
Ulu kainatın bəri, bəzəyi,
Hər evin, həyatın bəri,
bəzəyi,
Ətirli bağların
gülü, çiçəyi,
Bizə rövnəq
verən anadır, ana.
Həyatda min kərə dəhşətlər
görən,
Gecələr qəlbini şama döndərən,
Şirin arzulardan min çələng
hörən,
Dərdə sinə
gərən anadır, ana.
Anaya borcludur, borcludur bəşər,
Qəlbində yer tapmaz nə
pislik, nə şər,
Odlu ürəyində cahan yerləşər,
Odları
söndürən anadır, ana.
Dünya qopar ürəyinə
toxunsaq,
Ona minnətdarıq, ona biz ancaq,
Qəlbindən keçibdir qəlbə
köz ancaq,
Zülməti əridən
anadır, ana.
Səcdə qılar kim eşitsə bu adı,
Oğlun, qızın vuran qəlbi,
qanadı,
Od olub
yandırar yağını, yadı,
Qışı bahar
edən anadır, ana.
Övladına həyat verən,
can verən,
Damarından damarlara qan verən,
Qəhrəmana əbədi ad-san
verən,
Yoxu da var edən
anadır, ana.
Ay Allah, anasız qalmasın bala,
Dünyaya hay-haray salmasın bala,
Kədərdən saralıb,
solmasın bala,
Qəlbi sərinlədən
anadır, ana.
Anasız hansı kəs
şadlanar, gülər?
Göylərin sultanı göydən
od ələr,
Bir anda hər şeyi yandıra bilər,
Torpağa can verən anadır,
ana.
Ondan alıb hamı təmiz
vicdanı,
Hünəri, qeyrəti,
şöhrəti, şanı,
Əli Vəkil, bu
işıqlı dünyanı
Dünyaya gətirən
anadır, ana.
Noyabr, 1991
Ana ürəyi
Balanı düşünər,
balanı anar,
Həsrətdən qovrular, qüssədən
yanar,
Övladın dərdini öz dərdi sanar
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Zülmətdə məşəldi,
döyüşdə səngər,
Kamantək inləyər incitsən
əgər,
Tufanı söndürər, odu
söndürər
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Yağını yandıran atəşdi,
oddu,
Yalana düşməndi, şər
ona yaddı,
Bəzən ipək kimi, bəzən
poladdı
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Yumruğa bənzəyir, sirlidir
yaman,
Ona minnətdardır, ona bu cahan,
Dözüb zərbələrə,
çıxıb sınaqdan
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Yalandan dil töküb ovutmaq
çətin,
Sevgidə zərifdir,
döyüşdə mətin,
Quludur saflığın, təmiz
niyyətin
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Övladın qürbətdən gəlsə
sorağı,
Qurudar ümmanı, əridər
dağı,
Olar balasının əziz
qonağı
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Əbədi mehmandı bala qəlbində,
Doğma laylasını çala qəlbində,
Sora əhvalını, qala qəlbində
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Duyar könülləri, sezər
dünyanı,
Günəş sevgisiylə gəzər
dünyanı,
Oğlunun qəlbində süzər
dünyanı
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Balasız qisməti ahu-zar olar,
Bir gündə saçları
tamam qar olar,
Qovuşub övlada bəxtiyar olar
Həmişə
narahat ana ürəyi.
Al Günəş, kainat ana ürəyi!
18 mart, 1993
Analar, oğullar
Cənnət
anaların ayaqları altındadır.
Məhəmməd Peyğəmbər
Nə gözəl söyləyibdir
bunu Peyğəmbərimiz,
Ən müqəddəs
qadındır axı, Əminə ana.
Unutmayaq heç zaman, unutmayaq bunu
biz,
Həzrəti Məhəmmədi
o bəxş edib cahana.
Analar oğul doğur Vətəni
qorusunlar,
Dahilər də
süd əmib anaların döşündən.
Hərənin yer üzündə
öz doğma anası var,
Doğulan oğul desin - yurdun əsgəriyəm
mən.
Analar insanları gətirir yer
üzünə,
Cəsur övlad Vətənin
uca edir başını.
Anadan əmdiyin süd qoy halal olsun
sənə,
Oba sevir ürəkdən
hər bir vətəndaşını.
Nizamiyə döşündən
süd verən böyük ana,
Şairliyi oğluna
laylasıyla bəxş edib.
"Sirlər xəzinəsi"ylə
səs salıbdır cahana,
Nə yaxşı
ki, onları bizim torpaq yetirib.
Bir azəri qadını Füzuliyə
can deyib,
Şairin hər
sözündə ananın ruhu yaşar.
Dərd qəlbini üzəndə,
o, "şəbü-hicran" deyib,
Oğulun şöhrətində
ananın öz payı var.
Sadəcə bir qadındır
Hitleri doğan ana,
Övladını bətnində
gəzdiribdir doqquz ay.
O da layla çalıbdır
hamı kimi oğluna,
Milyonlar məhv olanda
qışqırdılar, ay haray!
İnamla qeyrət dərsi,
dözüm dərsi verərək
Nəsimini
böyütdü Azərbaycan qadını.
Qorxmaz, yenilməz oldu sözündən
dönməyərək,
Al Günəşə
ucaltdı bir millətin adını.
Oğul doğsun analar, Vətənə
əsgər gərək,
Yolumuzu gözləsin
Qarabağım nə qədər?
Gendən baxıb həsrətlə
köksümüzü ötürək?
Soydaşlarım, tələsin, zəfər
gərəkdir, zəfər!
Nə vaxtacan yurdumda
"Ana", "Vətən" deyəcək?
Oğullar doğulub
ki, yurdu xilas etsinlər.
Onlar Azərbaycana Ana Vətən
deyəcək,
Darıxma,
Şuşam, deyib, gərək öndə getsinlər.
25 dekabr, 2001
Şəhid anası
Qara geyinibdir şəhid anası,
Qəfil yaxalayıb
dərd onu nədən?
Göylərdən enibdir şəhid
anası,
Önündə diz
çökür, baş əyirəm mən.
Yaman qapılıbdır öz
dünyasına,
Kimsə ola
bilmir dərdinə ortaq.
Ana kədərinə, ana yasına
Yalnız Ulu
Tanrım çarə tapacaq.
Nər oğul böyütdü Vətənə
arxa,
Düşmənə
qənimdi odlar övladı.
O sənə şərəfdi, o sənə
arxa,
Ölməyib, şəhidtək
çəkilir adı.
Yollandı cəbhəyə dar
gündə oğlun,
Onun arxasınca su səpdin,
ana.
Getdi əsgərlərin
önündə oğlun,
Yadlar göz dikəndə
Azərbaycana.
"Get, qoru namusla doğma
diyarı,
Xilas et
torpağı yad tapdağından.
Gözündən nişan
al, qov quldurları,
Qoyma su içsinlər
el bulağından.
Qoruyub Vətəni sinələriylə,
Əkinçi babalar, çoban
babalar,
Alim nəvələrə işlədib
hiylə,
Düşmən
torpaq alsa, müsibət olar.
Hər igid qorusun, yaşatsın gərək,
Ana şərəfini,
Vətən eşqini.
Nifrəti püskürsün yanar
vulkantək,
Bombaya çevrilsin qəlbinin
kini".
Yurdumun ən ağır sınaq
günündə
Şəhidlik zirvəsi
çağırdı bizi.
Analıq borcunu ödədin sən
də,
Övladın qorudu Vətənimizi.
Qara geyinibdir şəhid anası,
Qəfil yaxalayıb
dərd onu nədən?
Göylərdən enibdir şəhid
anası,
Önündə diz
çökür, baş əyirəm mən!
28 may, 1993
Nəriman ana...
Qərbi Azərbaycanın
Qarakilsə şəhərindən Bakıya pənah gətirmiş
"Qəhrəman ana" Nəriman anaya ithaf edirəm.
Həyatda hər şeydən daha
müqəddəs
Eşqin, amalın
var, Nəriman ana.
Balalar, nəvələr
üstündə sən əs,
Var olsun qoy onlar, Nəriman ana!
Həsrətə dözməyib
tez köçdü ərin,
Qəlbinin yarası dərindir, dərin,
Qolun, qanadındır gül nəvələrin,
Olsunlar bəxtiyar, Nəriman
ana.
Taledən beş
oğul, beş qız payın var,
Yurdundan, yuvandan qovdu zalımlar,
Dünyada nə qədər cəllad,
zalım var,
Ar olsun yada, ar, Nəriman
ana.
Yuxunda görürsən Qarakilsəni,
İncitdi kim səni,
qovdu kim səni?
Çağıra bilmədin dada
kimsəni,
Yağdı bəxtinə
qar, Nəriman ana.
Qovrul için-için, yan
için-için,
Doğma diyarını an, için-için,
Həsrətdən, qüssədən
don, için-için,
İstəyin
çin olar, Nəriman ana.
"Qəhrəman ana"san, on
övladın var,
Gör neçə diyarda
qol-qanadın var,
Anasan, nənəsən, ülvi
adın var,
Yaşasın analar,
Nəriman ana.
Xəyalən qanadlan, uç o yerlərə,
Döndər karvanını,
köç o yerlərə,
Torpağı öpməyə
keç o yerlərə,
Sənsizdir o diyar, Nəriman
ana.
Oğul evləndirib, qız
köçürmüsən,
Payız köçürmüsən,
yaz köçürmüsən,
Salıblar qəlbinə iz,
köçürmüsən,
Qurulub toy-mağar, Nəriman
ana.
Gülmək deyil asan Binnətdən
sonra,
Sən həm də atasan Binnətdən
sonra,
Qəlbində qovrul, yan, Binnətdən
sonra,
Ürəyin hey
sızlar, Nəriman ana.
2 iyul, 1996
Ana məhəbbəti
Gənc ana qayıtdı doğum
evindən,
Gedəndə tək
getdi, indi cüt gəldi.
Onu qarşıladı əri
gülər, şən,
Nənə də
sevindi, baba da güldü.
İşıqlı dünyaya gələnə
qədər
Övlad həsrətiylə
yaşayır ana.
Tale üzlərinə gülənə
qədər
Qəlbində dərd-kədər
daşıyır ana.
Evi isindirdi uşaq nəfəsi,
Uçdu pəncərədən,
qapıdan sükut.
Tez-tez eşidildi körpənin səsi,
Ömr edə bilmədi bircə an sükut.
Gül üzlü körpəylə
birgə doğuldu
Ananın övlada məhəbbəti
də.
Günəştək həmişə
atəşli oldu
Balaya - bu ada məhəbbəti
də.
Ehtiyac duyuldu daha bir ada,
Cahanda bir sakin ad
aldı axı.
Amma demədilər ulu dünyada
Bir ana, bir ata
çoxaldı, axı?
30
noyabr, 1975
Əli
VƏKİL
Ekspress.-2014.- 14-17 iyun.- S.20.