Orucluq tövsiyələri

Terapevt: Oruc tutmağın orqanizmə müsbət cəhətləri çoxdur

Müsəlmanlar üçün müqəddəs sayılan Ramazan ayı başlayıb.

İslam dininə görə, bu ayda insanlar oruc tutaraq, nəfsinə qalib gəlməlidirlər. Bununla da onlar ruhən təmizlənmiş olarlar. Müqəddəs Qurani-Kərimdə bildirilir ki, oruc Allah rizası üçün tutulur və onun mükafatı da Allah tərəfindən verilir.

Oruc - niyyət edib dan yeri söküləndən gün batanadək orucu pozan şeylərdən özünü saxlamaq deməkdir. Hər bir həddi-buluğa çatmış, ağlı başında olan müsəlman Ramazan ayının orucunu tutmalıdır. Lakin bəzi istisna hallar var ki, bu halda oruc tutmaq vacib sayılmır.

Ramazan ayı başladı. Müsəlmanlar ilk oruclarını tutublar. Orucluq orqanizmin təmizlənməsidir, dini nöqteyi nəzərdən insanın öz nəfsinə qalib gəlməyi deməkdir. Oruc tutaraq insan bu aylarda öz nəfsinə qalib gəlir. Bəs oruc tutanlr necə qidalanmalıdır?

Terapevt Hüseyn Mehdiyevin sözlərinə görə, oruc saxlamağın insan orqanizminə müsbət cəhətləri çoxdur: "Belə bir dövrdə orqanizm bir müddət qidasız qalır. Qidasız qaldığı dövrdə də mədə-bağırsaq sisteminə güc düşmür. Orqanizmdə illərlə toplanıb qalmış toksinlər bədəndən xaric olmağa başlayır. Hətta siqaret çəkən və ya daim yeyən adam öz dilinə diqqət yetirsə, dilin üstündə olan ərplərdən təmizləndiyini görər. Dil mədə-bağırsaq sisteminin güzgüsüdür".

Hər orqanizm ac qalmağa bir cür reaksiya verir. Oruc saxlamağa psixoloji hazır olmaq lazımdır. Bəzən insan həddindən artıq gərgin vəziyyətdə oruc tutmağa başladığı üçün orucu axıra kimi tuta bilmir.

Terapevt qeyd edib ki, oruc tutmağın sağlamlığa müsbət cəhətlərindən biri bədənin bir müddət sakit qalmasıdır: "Səhhətimizlə bağlı bütün bəlaların səbəbi yediyimiz qidalardan toplanan toksinlərdir. Ac qalmaq isə bədəni toksinlərdən təmizləyir".

Müsahibimiz bildirib ki, şəkərli diabet xəstəliyi olanlar gündə minimum 4-5 dəfə yemək yeməlidirlər. Bəzi şəkərli diabet xəstəliyi olan insanlarda yanlış fikir formalaşır ki, yemək yeməyəndə şəkər düşür. Amma təcrübə göstərir ki, şəkərli diabet xəstəliyi olan insan oruc tutduğu zaman şəkəri qalxır. Ona görə ki, gün ərzində ac qalıb axşam birdən-birə yemək yeyəndə orqanizm yüklənir. Şəkərin kəskin qalxması müşahidə olunur. Şəkərin qanda yüksək səviyyədə qalxması daha qorxulu xəstəliklərin - ürəyin işemik xəstəlikləri, insult, infarkt və s. xəstəliklərə tutulma prosesini sürətləndirir. Bu baxımdan müəyyən qrup adamlar, misal üçün, təzyiqi, şəkərli diabeti, mədə-bağırsaqda problemi, yazvası olan adamlar üçün ac qalmaq təhlükəlidir. Bu xəstələrə oruc tutmaq məsləhət deyil.

Müxətlif cərrahiyyə əməliyyatlarından sonra da oruc tutmaq orqanizmə mənfi təsir göstərir. Elə xəstəliklər var ki, əməliyyatdan sonra bərpa dövrü keçibsə, oruc tutmaq olar. Lakin ağır cərrahi əməliyyatlardan sonra bunu etmək qəlizləşir. Mehdiyev bildirib ki, ürəyin işemik xəstəliyi, damar tutulması xəstəliyi olan adamların əməliyyatdan sonra oruc tutması fəsadlarla nəticələnə bilər. Ürəyindən, mədəsindən əməliyyat olan adamlara da oruc tutmaq olmaz. Xəstənin öd kisəsi əməliyyatla götürülübsə, bu öd daim mədə-bağırsaq sisteminə axır. Sözsüz ki, o insan ac qalmamalıdır. Ödün boş-boşuna axması insan orqanizminə mənfi təsir edir. Appendisitdən əməliyyat olunubsa, bir müddət sonra sağlamlığı bərpa olunur və oruc tuta bilər. Onun üçün qorxusu yoxdur. Hansısa yırtıqdan əməliyyat olunanlar da bərpa dövrü keçəndən sonra oruc tuta bilər.

Həkimin dediyinə görə, oruc saxlayan insanın əsəb sistemində də müəyyən dəyişikliklər olur: "Oruc tutduğu müddət ərzində insanlar daha əsəbi və aqressiv olur. Ac qaldığı müddətdə əsəbilik özünü büruzə verir. Əsəb və aqressiya orqanizmə öz mənfi təsirini göstərir".

İnsanın bədəni oruc tutmağa tam hazır olmalıdır. Həmsöhbətimiz deyir ki, psixoloji cəhətdən özünü Ramazan ayına hazırlayan adamlar orucu rahat tuta bilir: "Bəzi adamlar xəstə də olur, şəkəri də olur. Amma özündə elə inam hissini yaradır ki, psixoloji cəhətdən özünü elə hazırlayır ki, orucu rahat tutub".

Oruc saxlayan adamın tox və enerjili qalması üçün qidalanmasına gəlincə, terapevt bildirib ki, çox yeyən adam tez də acıyır: "Nə qədər az yeyirsənsə, aclıq hissi də bir o qədər azalır. Yəni birinci növbədə qidanın özü tutumlu və vitaminli olmalıdır. İmsak vaxtı bir və ya iki yumurta yemək adama bəs edir. Yumurta bütün sutka ərzində insanın kaloriyə olan ehtiyacını təmin edir. Yaxşı olar ki, yumurta yağda qızardılmış şəkildə deyil, soyutma halında yeyilsin. İlıq, alabişmiş yumurta yemək daha xeyirlidir. Səhər tezdən təbii şirələr içmək də gün ərzində enerjili və sağlam qalmağımıza kömək edir. Axşam iftarı açanda isə bədəni birdən-birə yükləmək olmaz. Az və tez-tez yemək lazımdır. Gecə müəyyən vaxta qədər 2-3 dəfə yemək olar. Meyvə, tərəvəzdən bol istifadə sağlamlığımıza müsbət təsir göstərir. Ağır və yağlı yeməklər yeməkdən uzaq durmaq lazımdır. Gün ərzində boş qalan mədə-bağırsaq sistemini birdən-birə plovla və ya baqşa ağır yeməklərlə yükləyəndə orqanizmə ziyan edir. Yaxşı olar ki, iftarda yüngül sıyıqlardan, bulqur, qarabaşaq istifadə edəsiniz. Yəni mümkün qədər porsiyaları azaldın və acıdıqca tez-tez yeyin".

Hamilə qadınlar, süd verən analar heç vaxt oruc tuta bilməz. Uzun müddət işdə olan analar da oruc tutduqda çətinlik çəkir. Çox vaxt böyüklərdən nümunə götürən uşaqlar da oruc tutmaq istəyir. Lakin terapevt uşaqlara oruc saxlamağın müsbət təsirindən daha çox mənfi təsiri olduğunu deyir: "Təcrübə onu göstərir ki, uşaqlara oruc tutmaq ziyandır. Xüsusilə, cinsi yetkinliyə çatmayan uşaqlara pis təsir edir. 17-18 yaşını keçəndən sonra rahat oruc tuta bilərlər. Uşaqlıq dövrü orqanizmdə bütün toxuma və hüceyrələrin inkişaf mərhələsidir. Toxuma və hüceyrələr daim enerji, oksigen tələb edir. Oksigenlərin də əksəriyyəti yediyimiz qida, hava ilə bədənə daxil olur. Uşaqların oruc tutması nəticəsində onlarda güclü avitaminoz yarana bilər. Bu da orqanizmdə geri dönməyən proseslər yaradar".

Aynurə MƏMMƏDOVA

Ekspress.-2015.- 19 noyabr.- S. 5.