Fərizə-İlham dastanı (poema)

Proloq

Oyun açdın başımıza,

Fani dünya, fani dünya.

Sən su qatdın aşımıza,

Fani dünya, fani dünya.

Meydan verdin xəyanətə,

Başkəsənə, kəmfürsətə,

Zülm elədin bir millətə,

Fani dünya, fani dünya.

Harda qaldı Qarabağım,

Darda qaldı Qarabağım,

Torda qaldı Qarabağım,

Fani dünya, fani dünya.

Bakımızda qan tökdülər,

Qanı nahaqdan tökdülər,

Sinəmizə dağ çəkdilər,

Fani dünya, fani dünya.

Qırğın saldı qaniçənlər,

Qisas aldı qaniçənlər,

Nələr gördü yurdum nələr,

Fani dünya, fani dünya.

Başdan aşdı səhvlərimiz,

Düzəltmədik səhvləri biz,

Kədərimiz oldu dəniz,

Fani dünya, fani dünya.

Sökülür Şuşa qalası,

Çoxmu yad əldə qalası,

Açmır dağların lalası,

Fani dünya, fani dünya.

Daim pərişandı halım,

Tarı-mar olub Xocalım,

Qisasını gərək alım,

Fani dünya, fani dünya.

Xəyanət gördüm nə qədər,

Qurbanlar verdim nə qədər,

Torpağı itirdik hədər,

Fani dünya, fani dünya.

Fərizə-İlham dastanı,

Dildə dolaşsın hər yanı,

Onlar kimi sevən hanı?

Fani dünya, fani dünya.

Ucaldılar xalq gözündə,

Möcüzədi yer üzündə,

Mat qalmısan sən özün də,

Fani dünya, fani dünya.

"Leyli və Məcnun" da yalan,

Əfsanədi yadda qalan,

Bu dastandı gerçək olan,

Fani dünya, fani dünya.

"Əsli və Kərəm" nə demək?

"Fərizə-İlham"dı gerçək,

Nəsillər qiymət verəcək,

Fani dünya, fani dünya.

***

Bir yanıqlı hekayət,

Başlayıram bu gün mən.

Xəbər tutsun insanlar,

Bir eşqin qüdrətindən.

Ölümə qalib gələn,

Sədaqətdən yazıram.

Al günəşə yüksələn

Məhəbbətdən yazıram.

Təsvir üçün sözləri,

Tapmaq çətindir, çətin.

Mələklərdir yazanı,

İlahi məhəbbətin.

Deyirəm, qoy bu işdə,

Allah yetsin dadıma.

Məhəbbət dastanları,

Düşür bir-bir yadıma.

O dastanlar əfsanə,

O dastanlar nağıldı.

Kimlərsə uydurubdu,

Yazanı var -nağıldı.

Fərizə-İlham bu gün,

Sevgidə örnək oldu.

Sədaqətdən, ülfətdən

Bir möcüzə doğuldu.

Xəyallara qərq olub,

Dəyanətdən yazıram.

Yüz yol saralıb, solub,

Məhəbbətdən yazıram.

Elə zənn etməyin ki,

Adi məhəbbətdi bu.

Nağıllara bənzəyən,

Sirdi, həqiqətdi bu.

Bu sevgi dastanının,

İki qəhrəmanı var.

Ölümə qalib gəlib,

Əhdə sadiq qaldılar.

***

İyunun on ikisi,

Altmış ikinci ildə.

İlham dünyaya gəldi,

Ağdamda -doğma eldə.

Anası Ofeliyanın,

Sevinci aşdı-daşdı.

Qanadlanan xəyalı,

Yeri, göyü dolaşdı.

İlahidən Əjdərə,

Bu da bir oğul payı.

Yaddaşına yazdı o,

İlham doğulan ayı.

Tanrı qisməti idi,

İki oğul, üç də qız.

Dərdə, qəmə qərq olar,

Ata-ana övladsız.

Doğmalar da sevindi,

"İlham" dedilər ona.

Vətən səsləyən zaman,

Yetəcəkdi dadına.

Elxan ilə İlhamın,

Üç bacısı var idi.

Tofiqə və Rəsmiyyə,

Gülbəniz nübar idi.

Beləcə sürücü Əjdər atanın,

Beş övlad qayğısı düşdü çiyninə.

Bilirdi qədrini hər ötən anın,

Düşündü, daşındı o, dönə-dönə.

Nəhayət, Ağdamı tərk etdi bir gün,

Onu salamladı Bakı şəhəri.

"Xutor"da yer tapdı ailə üçün,

Amma azalmadı dərdi, kədəri.

Sıxdı məngənədə Əjdəri dövran,

Dözəmmədi bacısının dərdinə.

Qırx iki yaşında köçdü dünyadan,

Elxanın qayğısı çoxaldı yenə.

Yeddinci sinifdə oxuyan İlham,

Tənha nənəsinin yanına döndü.

"Ar olar qarını burda tək qoyam",

Doğma Ağdam ona cənnət göründü.

Zəhməti çox sevdi bu cəsur oğlan,

Gündüzlər işləyib gecə oxudu.

Nənəsini tək qoymadı bircə an,

Gör necə əlləşdi, necə oxudu?

Nənəsinin nazı ilə oynadı,

Qarı onu qəlbdən sevdi, "can" dedi.

Düşmədi dilindən İlhamın adı,

"Sənə kömək olsun Yaradan" dedi.

Nənə-nəvə yaşadılar mehriban,

Qovdu günlər günü, aylar da ayı.

Bakıda Ofeliya darıxdı yaman,

Övladlar yanında, ondan savayı.

Əsgərlik yaşına altı ay qalmış,

İlhamı nənədən istədi ana:

"Həsrəti qəlbimə yaman od salmış,

Bir az qulluq edim gərək mən ona.

Əsgəri xidmətə yollanacaqdır,

Barı bişirdiyim xörəkdən yesin.

Onsuz ana qəlbim hey dolacaqdır,

Bəlkə sirr sözü var, qoy mənə desin".

Etiraz etmədi nənəsi buna,

Ananın istəyi həqiqət oldu.

Gözünün yağını yedirtdi ona,

Ürəyində xoş arzular doğuldu.

Bircə an göründü ona yarım il,

İlhamı xidmətə yola saldılar.

O gün yaddaşlardan silinən deyil,

Bir az keçdi, ondan məktub aldılar.

Sevindilər bacıları, qardaşı,

Ananın ürəyi döndü bir dağa.

Yazırdı, az deyil dostu, sirdaşı,

Elxan pıçıldadı: "Sağ ol, ay qağa!"

Ananın adına komandirindən,

Təşəkkür məktubu gəldi neçə yol.

"Cəsur bir döyüşçü böyütmüsən sən,

Əsgərlərə nümunədir, çox sağ ol!"

Tez açdım o zərfi, açdım fərəhlə,

Sənin komandirin yazmışdı, İlham.

Təşəkkür məktubu gələrək dilə,

Xoş sözlər söylədi, danışdı, İlham.

Təşəkkür eləyir komandirlərin,

Orduda uğurlu xidmətin üçün.

Bir gör, nələr deyir komandirlərin,

Cəsursan, sağlamsan, itidir gözün.

Yazırlar, xoşbəxtin xoşbəxtiyik biz,

Sənin tək qeyrətli oğlumuz vardır.

Deyirəm, öyünsün qoy Vətənimiz,

Onun keşikçisi mərd oğullardır.

Əsgəri xidmətə yola salanda,

Dedim: "Xoş sədanı eşidim sənin,

Həyatda gülməyib üzü bir an da,

Şöhrət axtaranın, xeyir güdənin.

Çıxmayıb öyüdüm yadından demək,

Əhdinə, andına sadiq qalmısan.

Odlu, atəşlidir köksündə ürək,

Vüqarlı ömür sür, oğlum, hər zaman".

İlham əsgərlikdə nələr görmədi,

Dözdü hər əzaba, hər çətinliyə.

"Darıxma, ay ana, dönərəm" -dedi,

"Vətənin adını batırım niyə?"

Ofeliya ananın gözü yol çəkdi,

İlhamı həsrətlə gözlədi hər gün.

Verib öz borcunu o gələcəkdi,

Çəkərək adını "can" dedi hər gün.

Ananın hər günü sanki il oldu,

O da qulluq etdi öz İlhamıyla.

Hər an övladını yadına saldı,

Gecə də, gündüz də göz dikdi yola.

Beləcə həsrətlə ötdü iki il,

İlham evə döndü ər oğlu ər tək.

Gərək iş axtara, boş qalan deyil,

Hələ çoxlarına olacaq örnək.

***

"Təbrik et, ay ana, təbrik et məni,

İş tapdım özümə, ürəyimcədir.

Təmir edəcəyik neçə gəmini,

Zəhmətdən qorxmaq nə,

çəkinmək nədir?"

Şərəfli peşədir gəmi təmiri,

Şöhrətli zavoddur, öz adı, sanı.

Mənim üçün ən münasib iş yeri,

Zəhmətdir ucaldan hər bir insanı.

İşlədi, oxudu, qələbə çaldı,

Politexnik texnikumu bitirdi.

Nə yaxşı, ixtisas diplomu aldı,

Onda səksən doqquzuncu il idi.

***

Qərbi Azərbaycan -Oğuz diyarı,

Çoban ata, Bağda ana narahat.

Dünyaya göz açdı qız övladları,

Onların üzünə gülmüşdü həyat.

İlham boy atırdı Qarabağında,

Onda onun səkkiz yaşı var idi.

Əjdərin evində -öz torpağında

Ata da, ana da bəxtiyar idi.

İkinci sinifdə oxuyurdu o,

Bilməyirdi məhəbbət nə, sevgi nə.

Sevirdi ürəkdən doğma yurdu o,

Diqqət yetirirdi öz dərslərinə.

Nə biləydi, avqustun on birində,

Yetmişinci ildə yarı doğuldu.

Oğuz diyarının özgə yerində,

Bəxt ulduzu, vəfadarı doğuldu.

Nə biləydi, gün gələcək onların,

Göydə ulduzları barışacaqdı.

Adı qoşa çəkiləcək onların,

Zirvələr fəth edib, dağ aşacaqdı.

Fərizə qoydular qızın adını,

Gətirmişdi qanadında mələklər.

Yazın ürəklərə, yazın adını,

Qızıl gülə bənzəyirdi təzə-tər.

Sinəsindən göz muncuğu asdılar,

Bədnəzərdən uzaq olsun dedilər.

Belə körpə yer üzündə harda var?

Görənlər öpdülər, əzizlədilər.

Nazı ilə oynayıb,

Onu əzizlədilər.

Nə istədi aldılar,

Ürəkdən "can" dedilər.

Ata, ana böyütdü,

Qızı göz bəbəyitək.

Bilmədilər solacaq,

Yanvar günü tər çiçək.

Odlu-alovlu sevgi,

Sönəcək qarlı qışda.

Fərizə susacaqdır,

Nakam - iyirmi yaşda.

İlham səkkiz yaşında,

Yarı gəldi dünyaya.

Bilmirdi ki, adları,

Çatacaq Günə, Aya.

Nə biləydi Fərizə,

Böyüyür yarı -İlham.

Onun vuran ürəyi,

Ömür baharı İlham.

Onlar yaşa dolurdu,

Bir-birindən xəbərsiz.

Qonşu edəcək bir gün,

Bu gəncləri cığır, iz.

***

Bu da alın yazısı,

Bu da tale qisməti.

Kim izah edə bilər,

Belə sirli hikməti.

Budur Çoban atanın,

Ailəsi Bakıda.

Şəhər ona yer verib,

Vaxtında çatıb dada.

Fərizə də ürəkdən,

Sevirdi təbabəti.

"Həkim olmalıyam mən",

Qərar vermişdi qəti.

Bir saylı tibb məktəbi,

Onu aldı qoynuna.

Qızı qəbul olanda,

Sevindi Bağda ana.

Qız dedi, qoy günlərim,

Xalatım tək ağ olsun.

Dərdə dərman tapılsın,

Xalqın canı sağ olsun.

Nə biləydi hər şeyin,

Düşər-düşməzi varmış.

Ürəkdəki arzular,

Qönçədəcə solarmış.

Bacı qədər sevirdi,

Fərizə Gülbənizi.

Bir olardı onların,

Bir olardı sirr sözü.

Sinif yoldaşı idi,

Rəfiqələr bir zaman.

Qızların bu dostluğu,

Çıxmışdı imtahandan.

Bir-birini seviblər,

Doğma bacılar kimi.

Məhəbbətə onların,

Ehtiyacı var kimi.

Ofeliya ana hərdən,

"Ay İlham, tərpən görək".

Zarafatla oğluna,

Üz tuturdu gülərək.

Bir halal süd əmmişi,

Tanrı yetirsin, ana.

Qəlbinə yatsa əgər,

Elçi göndərək ona.

Oğlum, axı səndən də,

Bir az hərəkət gərək.

Göstər o el qızını,

Biz də razılıq verək.

(davamı var)

Ölüm sevinməsin qoy!.. Ömrünü vermir bada,

El qədrini canından daha əziz bilənlər.

Şirin bir xatirətək qalacaqdır dünyada,

Sevərək yaşayanlar, sevilərək ölənlər...

Əli VƏKİL

Ekspress.-2014.- 14 yanvar.- S.14.