Fərizə-İlham dastanı (poema)

Ölüm sevinməsin qoy!.. Ömrünü vermir bada,

El qədrini canından daha əziz bilənlər.

Şirin bir xatirətək qalacaqdır dünyada,

Sevərək yaşayanlar, sevilərək ölənlər...

Səməd Vurğun

Torpağımda töküldü qan,

Daha məndə qalmadı can,

Yazım İyirmi Yanvardan -

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Qarabağ qana boyandı,

Qəzəb, nifrət hissi yandı,

Bıçaq sümüyə dayandı -

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Düşmən yamanca baş alır,

Doğma kəndlərim boşalır,

Neçə oba, el boş qalır,

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Şəhidlər verdik nə qədər,

Faciə gördük nə qədər,

Qəm-kədər dərdik nə qədər,

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

El dərdindən qəlbim yara,

Vətən yaman düşüb dara,

Dərs verilsin cəlladlara,

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Səbrin də öz həddi vardır,

Qırğının sərhəddi vardır,

Gen dünya başıma dardır,

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Dərdli kədərlidir hamı,

Susub yurdumun İlhamı,

Başlasın xalq ittihamı,

Bəsdir dözdük, bəsdir daha.

Fəlakətli, tufanlı,

İllərdə yazdım bunu.

İlham kimi oğullar

Qoruyurdu yurdunu.

Hər bəndim, hər bir misram

O günlərdən yadigar.

Bu dastana düşəsi,

Bir "Allah" şeirim də var:

Dünya yaman dəyişibdir,

Nələr gördü gözüm, Allah.

Çərxi-dövran dəyişibdir,

Gəl dözüm ver, dözüm, Allah.

Başım üstə duman-çən var,

Torpağıma göz dikən var,

Yad önündə diz çökən var,

Sönməz odum, közüm, Allah.

Boş qalıbdır Göyçə elim,

Qəribsəyir Göyçə gölüm,

Niyə susub "Göyçəgülü"m,

Ötmür telli sazım, Allah.

Nə qaça-qaç, köçə-köçdü,

Gəl sən baş aç, köçə-köçdü,

Quş olub uç, köçə-köçdü,

Tükənibdir sözüm, Allah.

Top atılır, evlər yanır,

Yad özünü qoçaq sanır,

Damarımda qanım donur,

Qışa dönür yazım, Allah.

Ağa qara deyir namərd,

Sinəsinə döyür namərd,

Özünü hey öyür namərd,

Bilməm necə yozum, Allah.

Başkəsənlər silahlanıb,

Əsli danıb, kökü danıb,

Danışdıqca dilim yanıb,

Niyə gülmür üzüm, Allah?

Qarabağım vuran ürək,

Dilə gəlir hər an ürək,

Viran olub, viran ürək,

Sən bizimsən, bizim, Allah.

Tablaşıram hər dərdə mən,

Baş əymirəm namərdə mən,

Qələm aldım bu yerdə mən,

Gərək yazım, yazım, Allah.

Biz deyən gün gələcəkdir,

Qan içənlər öləcəkdir,

Fərəhlənib güləcəkdir,

Onda dağım, düzüm, Allah.

***

Doğmalardan nə soruşum bu gün mən?

Bütün aləm doğma olub onlara.

Xəbər alım deyin, hansı birindən?

İlahidən səda gəlir bu ara:

Yadından çıxarma, Ofeliya ana,

İndi milyon anası var İlhamın.

Deyiləsi sözün çoxmu balana?

Qəhrəmandı, daim yaşar İlhamın.

Heç nə xəbər almayıram, analar,

Yazdıqlarım qopub Tanrı dilindən.

Bu günlərin sevgi əfsanəsi var,

Ünvan aydın - "Azərbaycan elindən".

İlhamın haqqında danışsın Elxan,

Öyünməyə, fəxr etməyə haqqı var.

Onun sözlərini dinləsin cahan,

Qəhrəman qardaşı hey xatırlanar!

Haq səsini ucaltdı,

Mənim İlham qardaşım.

Azadlığa can atdı,

Mənim İlham qardaşım.

Vətəni canı saydı,

Damarda qanı saydı,

Ruhu, vicdanı saydı,

Mənim İlham qardaşım.

Sevirdi Qarabağı,

Doğulduğu torpağı,

Lənətlədi qorxağı -

Mənim İlham qardaşım.

Toyu olmuşdu təzə,

Can sirdaşı - Fərizə.

Durdu tankla üz-üzə,

Mənim İlham qardaşım.

Bu millətin əsiri,

Məmləkətin əsiri,

Ədalətin əsiri -

Mənim İlham qardaşım.

Böyük-kiçik sayardı,

Hörməti qoruyardı,

Vətənlə bəxtiyardı,

Mənim İlham qardaşım.

Əcdadına bağlıydı,

Öz xalqının oğluydu,

Əslən Qarabağlıydı,

Mənim İlham qardaşım.

Hər mətləbi tez qanan,

Zəhməti sevdi hər an,

Keçə bildi canından,

Mənim İlham qardaşım.

Vətənə layiq övlad,

Baxıb heyran qaldı yad,

Daşıyacaq təmiz ad,

Mənim İlham qardaşım.

***

Fərizə canıdı Bağda ananın,

Doğma balam söyləyən çox bu qıza.

Qardaşı Vaqif də oda yananı,

Bacısı haqqında söz desin bizə:

Bir evin ulduzuydu,

Mənim Fərizə bacım.

Azərbaycan qızıydı,

Mənim Fərizə bacım.

Eşqinə and içmişdi,

Yolunu düz seçmişdi,

Çox sınaqdan keçmişdi,

Mənim Fərizə bacım.

Nə var-dövlət, nə daş-qaş,

Nə bol sərvət, nə daş-qaş,

Oldu İlhama sirdaş,

Mənim Fərizə bacım.

Qorxmazdı bir ər kimi,

Yaşar hünərvər kimi,

Öz qəlbinin hakimi,

Mənim Fərizə bacım.

Bahar ömrü qış olan,

Məhəbbəti daş olan,

Sevdasında baş olan,

Mənim Fərizə bacım.

Fəxr edir atam Çoban,

Anam Bağda pərişan,

Səhv etmədi heç zaman,

Mənim Fərizə bacım.

Sevirdi baldızları,

Seçdi İlham tək yarı,

Elxanın da vüqarı,

Mənim Fərizə bacım.

Hörmət edirdi ona,

İncimədi qaynana,

Ana sayırdı, ana,

Mənim Fərizə bacım.

Cənnət bağında quşdu,

Ölməzliyə qovuşdu,

Qeyrətli doğulmuşdu,

Mənim Fərizə bacım.

***

Hər bir işin bir sonu var deyirlər,

Bu dastanın sonu gəldi, analar.

Dəyərli söz yadda qalar deyiblər,

Əli bunu bir borc bildi, analar.

Aylar, illər vərəqlənib ötəcək,

Doğulacaq gül balalar dünyada.

Quşlar da səmadan enib ötəcək,

Hər bir körpə sahib olur bir ada.

Qardaşları, bacıları cütlərin,

Qoşa adı övladlara verəcək.

Ruhları şad olsun barı cütlərin,

Nənə evdə totuq İlham görəcək.

Fərizə adını daşıyan bala,

Odlar diyarında min-min olacaq.

Ülvi arzularla yaşayan bala,

Əfsanəvi ada sadiq qalacaq.

Çoxdur indi İlham adlı uşaqlar,

Fərizə deyəcək qızına ana.

Cəsarətli, istedadlı uşaqlar,

Şöhrət gətirəcək doğma yurduna!

İlhamla Fərizə daha doğulmaz,

Onların adında uşaq çox olar.

O hörmətdə, o şöhrətdə gənclər az,

İlahi məhəbbət dastanı yaşar.

Eyni adı daşıyanlar çoxdur, çox,

Dünyada bir İlham, bir Fərizə var.

Yoxdur heç birini doğan ana, yox,

Xiyabanda qoşa uyuyur onlar.

Necə haqlı deyib Peyğəmbərimiz,

"Cənnət anaların ayağı altda".

Vaxtında qoruyaq anaları biz,

Övlad dağı görməsinlər həyatda.

Yurdumun hörmətli iki anası,

Qarşınızda mən başımı əyirəm.

İki ağbirçəyi, iki sonası,

İtki ağır, sinə gərin deyirəm.

Fəxri anasınız, fəxri nənəsiz,

Nəvələri sevirsiniz ürəkdən.

Qeyrət dərsi verin onlara da siz,

Söhbət açın nurlu, xoş gələcəkdən.

Bu da olsun cüt şəhidə söz payım,

Cüt anaya bu dastanım təsəlli.

Budur mənim oxucuya öz payım,

Özümə də - necə danım, təsəlli.

İlham ilə Fərizəni dünyaya,

Bəxş eləyən cüt anaya min əhsən.

Ofeliya anayla Bağda anaya,

Var olun, deyərək baş əyirəm mən.

Dastan mənim cüt anaya hədiyyəm,

Şairlərin sözdən qeyri nəyi var?

Əsər boyu ürəyimi üzdü qəm,

Qoy çatsın ellərə - bu istəyim var.

Tələbkar oxucu deyəcək sözü,

Bir dəstə gül çələngidir bu dastan.

Neçə yol yaşardı şairin gözü,

Alınsın Qarabağ, el çıxsın yasdan.

Xoşbəxtəm ki, Tanrı yetdi dadıma,

Rəhmət dedim Fərizəyə, İlhama.

15 il əvvəli saldım yadıma,

Bel bağladım istedada, ilhama.

***

Unudulmur bircə an da,

İlhamımız, Fərizəmiz.

Yanımızda hiss edirik,

Hər addımda onları biz.

15 ildir soruşurlar,

Fərizəylə İlham hanı?

Doğmaların sualı var,

Fərizəylə İlham hanı?

Baldızı Tofiqə dinir,

Həmişə dalğın görünür,

Sifətinə kədər çökür -

Fərizəylə İlham hanı?

Gözü dolub Gülbənizin,

Üzü solub Gülbənizin,

Sözü olub Gülbənizin -

Fərizəylə İlham hanı?

Rəsmiyyə deyir, ay ana,

Söylə, gediblər hayana?

Bir onları çağırsana -

Fərizəylə İlham hanı?

Axtarır Elxanın gözü,

Qardaşa, gəlinə sözü,

İnanmayır buna düzü -

Fərizəylə İlham hanı?

Çoban ata, Bağda ana,

Sözləri var qızlarına,

Dillənirlər yana-yana -

Fərizəylə İlham hanı?

Doğmaların ad günündə,

Şənliyində, şad günündə,

Xoş saatda, səsdə, ündə -

Fərizəylə İlham hanı?

Zakirlə Səadət gəlir,

Qardaşı yaman kövrəlir,

Qəlbdə hicran var, kövrəlir -

Fərizəylə İlham hanı?

Ofeliya ana da dinir,

Suallar da yerindədir,

Cüt şəhid cərgəmizdədir,

Deməyin ki, onlar hanı?

EPİLOQ

Doğulandan insan oğlu,

Çox düşübdür oda, dünya.

Arxalanan az olmayıb,

Vəzifəyə, ada, dünya.

Mərd oğul üsyan qoparıb,

Fərhad kimi dağlar yarıb,

Beşcə arşın ağ aparıb,

Axır köçüb o da, dünya.

Toylar varsa, yas nədi bəs,

Ölüm varsa, hər şey əbəs,

Bacarammaz sənnən heç kəs,

Barı yetiş dada, dünya.

Nələr çəkib başın sənin,

Bilinməyir yaşın sənin,

Adicə bir daşın sənin,

Qoy getməsin bada, dünya.

Ömür qısa, hamı qonaq,

Mənzil yaxın, mənzil uzaq,

Kimlərəsə verdin ancaq,

Min dərd, min bir qada, dünya.

Tiri görməz öz gözündə,

Nöqsan gəzər el sözündə,

Gəl meydanı yer üzündə,

Heç vaxt vermə yada, dünya.

Əli Vəkil gəldi dilə,

Çox borcludur doğma elə,

İmtahan var, öndə hələ,

Gərək salsın yada, dünya.

Əli VƏKİL

Ekspress.-2015.- 28 yanvar.- S.14.