Azərbaycan mədəniyyəti xaricdə təbliğ edilir

Azərbaycan diaspor təşkilatlarının və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin qarşısında duran mühüm tapşırıqlardan biri Azərbaycan mədəniyyətinin xaricdə tanıdılması, təbliğidir. Bu iqtiqamətdə həm diaspor təşkilatlarının, həm də Dövlət Komitəsinin çoxşaxəli fəaliyyəti mövcuddur. Son 2-3 ay ərzində Azərbayan mədəniyyətinin təbliği istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər bunun təsdiqidir.

2018-ci ilin noyabrdında Ankarada "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti - 100. Biblioqrafiya", "Qara Qarayev. Biblioqrafiya" kitablarının təqdimatı olub. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatının (TÜRKSOY) mərkəzi qərargahında keçirilən tədbirdə TÜRKSOY-un Baş katibi, professor Düsen Kaseinov, Azərbaycanın Türkiyədəki səfiri Xəzər İbrahim və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov çıxış edib. Çıxışlarda Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranması, onun qısa və şərəfli yolu, cümhuriyyətimizin ideyaları, XX əsrin sonunda dövlət müstəqilliyimizin bərpası, bu prosesdəki çətinliklər, o cümlədən ümummilli lider Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyasından bəhs olunub. Prezident İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə 2018-ci ilin "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti İli" elan edilməsi, o cümlədən Qara Qarayevin yubileyinin qeyd olunması dövlətçilik ənənələrinin nümunəsi kimi dəyərləndirilib.

Tədbir çərçivəsində Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən ölkəmizin tarixinə, ənənələrinə, mədəniyyətinə aid kitablar sərgilənib.

Təqdimat mərasimi Qara Qarayev və digər Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət konsert proqramı ilə davam edib.

Noyabrda Kanadanın Ottava şəhərindəki Azərbaycan icması milli mətbəximizin yerli sakinlərə tanıdılması məqsədilə "Gutab making Workshop" adlı tədbir keçirib. 9 Noyabr Azərbaycanın Dövlət Bayrağı gününə həsr edilən tədbirdə Ottava şəhərində yaşayan azərbaycanlılar, müxtəlif xalqların təmsilçiləri və Azərbaycanın Kanadadakı Səfirliyinin nümayəndəsi iştirak edib.

Tədbirdə qonaqlara Azərbaycan haqqında ətraflı məlumat verilib. Ölkəmizin tarixi, dövlətçilik ənənələri, zəngin mədəniyyəti, mətbəxi, təbiəti, turizm imkanları barədə danışılıb.

Görüşdə eyni zamanda, digər xalqların nümayəndələrini milli mətbəximizin nümunələri ilə əyani tanış etmək məqsədilə qutabın hazırlanması haqqında məlumat verilib, onlara qutabın hazırlanması və bişirilməsini öyrənmək imkanı yaradılıb.

Noyabrda Almaniyanın Aşağı Saksoniya vilayətində, Hannover şəhərində fəaliyyət göstərən Alman Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin üzvü, recissor Ələkbər İmanovun çəkdiyi "Tunellblick" ("Tunel görüntüsü)" triller filminin təqdimat mərasimi keçirilib. Podeborn şəhərinin mərkəzi kinoteatrlarından birində baş tutan premyerada şəhər meriyasının nümayəndələri, Almaniyada tanınan aktyorlar Volfhanq Künhold və Nadya Qrun, media təmsilçiləri və digər qonaqlar iştirak edib. "İ-Mann Studio"da çəkilən 121 dəqiqəlik filmin ssenari müəlliflərindən biri, quruluşçu operatoru və mantacçısı Ələkbər İmanovdur. Film bir gəncin həyat yolundakı qarşılaşdığı problemlərdən bəhs edən psixoloji trillerdir.

Noyabrda daha bir mədəni tədbir Özbəkistanda olub. Daşkənddə Əlişir Nəvai adına Özbəkistan Dövlət Opera və Balet Teatrının baş recissoru, Azərbaycanın və Özbəkistanın Xalq artisti, Dövlət mükafatı laureatı Firudin Səfərovun 85 yaşı qeyd edilib. Teatrda keçirilən yubiley tədbirində Azərbaycanın və digər ölkələrin Özbəkistandakı səfiri, diplomatlar, Azərbaycan diaspor təşkilatlarının rəhbərləri, elm, mədəniyyət, incəsənət xadimləri, ictimaiyyətin nümayəndələri, curnalistlər iştirak ediblər.

Özbəkistan Mədəniyyət Nazirliyinin nümayəndəsi Müqəddəs Axmedcanova, SSRİ Xalq artisti Yaqub Əhmədov və digərləri çıxış edərək Firudin Səfərovun həyat və yaradıcılığından danışıblar. Qeyd olunub ki, opera sənəti qarşısındakı xidmətlərinə görə Özbəkistan prezidentinin fərmanı ilə F.Səfərov "Əmək şöhrəti" ordeni ilə təltif edilib.

Ötən ay Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi və Azərbaycan Respublikasının İsveçrə Konfederasiyasındakı səfirliyinin dəstəyi ilə "Azərbaycanın dostları" diaspor təşkilatı İsveçrənin Ştayn şəhərində Azərbaycan mədəniyyət nümunələrinin təqdimatını keçirib. Təqdimat "Birlikdə bayram edək" şüarı altında təşkil olunan multikultural festival çərçivəsində baş tutub.

Tədbirdə Azərbaycanın əməkdar artisti, tanınmış xoreoqraf, İtaliya Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyasının sədri Mais Nuriyevin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən qrupun milli rəqslərimizdən ibarət çıxışı tamaşaçılar tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanıb.

400 nəfərdən artıq qonağın iştirak etdiyi tədbir çərçivəsində yaradılmış və müxtəlif növ milli kulinariya nümunələrimizin təqdim olunduğu Azərbaycan stendinə iştirakçılar tərəfindən böyük maraq göstərilib.

Qeyd edək ki, İsveçrədə "Birlikdə bayram edək" şüarı altında ənənəvi olaraq təşkil olunan festival bu ölkədə ən tanınmış multikultural tədbirlərdəndir.

Dekabrda Ukraynanın Dnepr şəhərində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasının və görkəmli bəstəkar Qara Qarayevin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş tədbir - konsert təşkil olunub.

Azərbaycanın Ukraynadakı səfirinin də iştirak etdiyi tədbir Dnepr şəhərində fəaliyyət göstərən Müslüm Maqomayev adına Beynəlxalq Fondun təşkilatçılığı, Dnepropetrovsk Azərbaycanlıları Liqası, Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporu (UABD) və Birləşmiş Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin (BUAK) dəstəyi ilə keçirilib. Konsert zamanı Azərbaycanın xalq artisti, professor Yalçın Adıgözəlovun rəhbərliyi ilə Dnepr Dövlət Simfonik Orkestrinin ifasında Qara Qarayevin, Fikrət Əmirovun və Vasif Adıgözəlovun əsərləri təqdim olunub.

Nəhayət dekabrda Florida Beynəlxalq Universitetində Azərbaycan muğamı gecəsi keçirilib. Azərbaycan Amerika Mədəniyyət Assosiasiyası tərəfindən təşkil olunmuş tədbirdə ABŞ-ın muğam üzrə məşhur mütəxəssisi Cefri Verbok bu musiqi canrı haqqında məruzə ilə çıxış edib.

Tələbə auditoriyası qarşısında çıxış edən musiqiçi Azərbaycan muğamının tədqiqatı ilə bağlı qırx illik təcrübəsindən danışıb. O, musiqinin digər məşhur canrları ilə müqayisədə muğamın incəliklərini diqqətə çatdırıb və onun qeyri-adiliyini vurğulayıb.

Türk, İran və yəhudi icma nümayəndələrinin, universitetin tələbə və müəllim heyətinin iştirak etdiyi tədbirdə C.Verbok tarda və kamançada bir neçə muğam əsərini ifa edib.

Xatırladaq ki, 1971-ci ildən Azərbaycan musiqisinə vurulan Cefri Verbok bütün ömrünü muğamlarımızın xaricdə təbliğinə həsr edib. Onun təşkilatçılığı ilə ABŞ-ın və İsrailin muzeylərində, kolleclərində, universitetlərində və ictimai mərkəzlərində yüzlərlə konsert və mühazirə təşkil edilib.

Dekabrda Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə Parisin mərkəzində yerləşən tarixi San-Cermən-Lokserua (Saint-Germain-l"Auxerrois) kilsəsində Azərbaycan operasının yaradılmasının 110 illiyinə həsr edilmiş konsert təşkil edilib.

Tədbirdə Azərbaycanın Fransadakı səfiri Rəhman Mustafayev, Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının Prezidenti Can-Fransua Mansel, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Hedva Ser, Parisin 1-ci rayon merinin müavini Karla Ariqoni, fransalı curnalistlər, mədəniyyət və incəsənət xadimləri iştirak ediblər.

Azərbaycanın Fransadakı səfiri Rəhman Mustafayev qonaqlara müsəlman şərqində ilk opera olan Azərbaycan operasının yaranması tarixi, 100 il bundan əvvəl müsəlman şərqində ilk parlament olan Azərbaycan Demokratik Cumhuriyyəti tərəfindən əsası qoyulmuş parlament və bu parlament tərəfindən Azərbaycanda qadınlara səsvermə hüququnun verilməsi haqqında ətraflı məlumat verərək belə bir mühim tarixin qeyd ediməsini alqışladığını bildirib.

Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının Prezidenti Can-Fransua Mansel assosiyasiyanın həyata keçirdiyi layihələr və bu layihər sayəsində Azərbaycan mədəniyyətinin Fransada təbliğindəki rolundan söz açdı. O, müsəlman şərqində ilk operanın beşiyi olan Azərbaycanın bu gün də regionda həm inkişaf baxımından, həm də proqressiv ideyalar ilə öz qabaqcıllığını saxladığını vurğulayıb.

Konsertdə Səidə Zülfüqarovanın (piano), Regina Rustamovanın (mezza-soprano), Timur Abdikiyev (bas), İrina Kopilova (soprano) ifasında Azərbaycanın opera musiqiləri böyük maraqla qarşılanıb. Konsert zamanı unudulmaz bəstəkarlarımız Üzeyir Hacıbəyovun Arşın Man Alan filmindən Gülçöhrənin ariyası, Niyazinin Arzu melodiyası, Fikrət Əmirovun Sevil Operasından Sevilin Ariyası və digər musiqilərimiz səsləndirilib.

Bu ay Almaniyanın Celle şəhərində Azərbaycanın böyük bəstəkarı Qara Qarayevin 100 illiyinə həsr olunmuş klassik və müasir musiqilərdən ibarət konsert proqramı keçirilib.

Bakı Alman-Azərbaycan Dostluq cəmiyyətinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə Azərbaycandan dəvət olunmuş Q.Qarayev adına Kamera Orkestrinin artistləri Nərgiz Əliyeva, Nəsrin Rzayeva, Almaniyada yaşayan azərbaycanlı opera müğənnisi Aida Vəli və gənc istedadlar çıxış edib.

Konsert proqramı yerli ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılanıb. Konsertin keçirilməsində məqsəd Azərbaycan musiqisini və mədəniyyətini Almaniyada təbliğ etmək, alman ictimaiyyətinə, xüsusilə də burada yaşayan gənc nəslin nümayəndələrinə Azərbaycanın zəngin mədəniyyətini nümayiş etdirmək və sevdirməkdir.

Dekabrda Tbilisidə fəaliyyət göstərən Mirzə Fətəli Axundzadə adına Azərbaycan Mədəniyyət Muzeyində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Hüquq və İnsan Haqları İnstitutunun sabiq direktoru və Gürcüstanın Helati Akademiyasının akademiki, professor Rövşən Mustafayevin gürcü dilinə tərcümə edilən "Dairəyə alınmış cənnət" kitabının təqdimatı olub.

Tədbirdə muzeyin direktoru, Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi Leyla Əliyeva yüzdən artıq məqalə, kitab və elmi nəşrin müəllifi olan Rövşən Mustafayevin yaradıcılığından söz açıb. Bildirib ki, bu gün gürcü oxucularına təqdim olunan kitab Azərbaycan ilə Gürcüstan arasındakı münasibətlərə böyük töhfədir.

Tədbirdə çıxış edən Azərbaycanın Gürcüstandakı səfiri Dursun Həsənov və başqaları R.Mustafayevin hüquq və insan haqlarının müdafiəsi istiqamətindəki fəaliyyətini yüksək qiymətləndiriblər. Çıxış edənlər gürcü dilinə tərcümə olunan kitabın əhəmiyyətini qeyd edərək müəlliflə bağlı xatirələrini bölüşüblər.

Çıxışlarda "Dairəyə alınmış cənnət" kitabındakı hekayələr əsasında yeni tamaşaların hazırlanmasının vacibliyi vurğulanıb. Bildirilib ki, alimin daha bir neçə kitabı gürcü dilində nəşr olunacaq.

Təqdimat mərasimində Azərbaycanın və Gürcüstanın elm adamları, mədəniyyət və incəsənət sahəsinin tanınmış nümayəndələri iştirak ediblər.

Vasif CƏFƏROV

Ekspress 2018.- 22-24 dekabr.- S.10.