Diasporda informasiya kommunikasiya istəkləri

Azərbaycan həqiqətlərinin təbliğində müasir informasiya kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) tətbiqi diaspor quruculuğu işinin keyfiyyətcə təkmilləşdirilməsi, xalqımızın tarixi və müasir həyatı ilə bağlı məlumatların dünya ictimaiyyətinə çatdırılması mexanizmlərinin müasirləşdirilməsi məqsədlərinə xidmət edir.

İnformasiya kommunikasiya texnologiyalarının ictimai həyata təsir imkanlarının yüksələn xətlə inkişafı diaspor quruculuğu prosesində bu tarixi nailiyyətin daha geniş miqyasda tətbiqini zərurətə çevirir. Bu sahədə Azərbaycan diaspor təşkilatlarının əsas fəaliyyət istiqamətləri müəyyən olunub. Müasir İKT-nin imkanlarından istifadə etməklə dünya azərbaycanlıları arasında iki və çoxtərəfli əməkdaşlığın qurulması, təcrübə mübadiləsinin aparılması, azərbaycanlıların intellektual potensialının ümummilli mənafelərin reallaşdırılması üçün səfərbər edilib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi xaricdə yaşayan azərbaycanlıların təsis etdiyi diaspor təşkilatlarına onların elektron və sosial mediada işini gücləndirmək məqsədilə informasiya kommunikasiya texnologiyaları sahəsində ödənişsiz texniki dəstək təklif edir. Komitə bildirib ki, xaricdəki diaspor təşkilatlarının internet saytlarının hazırlanması, e-poçt xidmətlərinin yaradılması və digər innovativ məsələlərdə, eləcə də sosial mediada marketinq işinin təşkilinə dair dəstək göstərəcək ("olaylar.az").

Nyu-York Azərbaycan Evinin rəhbəri Minəvvər Vahabova bildirir ki, diaspor işində və ümumiyyətlə, dünya azərbaycanlılarının fəaliyyətinin ictimaiyyətə çatdırılması məsələsində İKT-nin rolu danılmazdır: "Müasir dövrdə bütün sahələrdə İKT-dən maksimum istifadə olunmalıdır. Mənim fikrimcə, diasporumuzun fəaliyyətində İKT-nin işi hələ də istənilən səviyyədə inkişaf etməyib. Birmənalı şəkildə hal-hazırda müxtəlif ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporunun bir mərkəzdən idarə olunan internet şəbəkəsinə, TV və ya müxtəlif saytlara ehtiyacı var. Vətəndə keçirilən qurultay, forum və digər tədbirlərdə iştirak edən diaspor nümayəndələri sonradan müxtəlif sosial şəbəkələr vasitəsilə əlaqə saxlayır və bir-birlərinin fəaliyyətindən, az da olsa, xəbərdar olur. Halbuki bu fəaliyyətləri daha geniş təbliğ etmək olar və müxtəlif ölkələrdə yaşayıb fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları bir-birlərinin təcrübəsindən istifadə etmək imkanı əldə etmiş olar. İKT-nin imkanlarından geniş istifadə edərək diaspor təşkilatlarını bir "çətir" altında birləşdirmək mümkündür".

Alman-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri Naibə Hacıyeva qeyd edir ki, Azərbaycanın təbliği və tanınması istiqamətində internetdən istifadə olunması vacib amildir: "İnternetin minlərlə xidmət və imkanları var, düşünürəm ki, diasporumuz Azərbaycanın tanınması istiqamətində bunlardan istifadə etməli və internetin daha faydalı istiqamətləri üzə çıxarılmalıdır. Eyni zamanda diaspor təşkilatları özlərinin saytlarının yaradılması işini aktivləşdirməlidirlər. Bu saytlar da şəbəkələşməlidir. O saytların kataloqu olmalıdır ki, diasporla məşğul olan insanlar üçün ələçatan olsun. Diasporumuzun sosial şəbəkələrdən istifadəsinə gəlincə, diaspor təşkilatlarımız sosial şəbəkələrin imkanlarından səmərəli istifadə etməlidirlər. Bildiyimiz kimi, hazırda ən aktiv virtual təbliğat formalarından biri də sosial şəbəkələrdir. Ancaq, məncə, indiki zamanda bu baxımdan diasporumuzun fəaliyyəti qənaətbəxş deyil. Diaspor üzvlərimiz, əsasən, "Facebook"da cəmləşiblər. Digər sosial şəbəkələrdə Azərbaycan diasporunun fəallığı hiss olunacaq səviyyədə deyil" ("diaspora.az").

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin əməkdaşı Cahid İsmayıloğlu bildirir ki, Dövlət Komitəsinin təklif etdiyi xidmətləri, ilk növbədə öz daxilimizdə, yetərli səviyyədə qurmaq şərtdir: "Buna görə, əvvəlcə Dövlət Komitəsinin İKT infrastrukturunun əsas qismini yenidən qurduq, indinin özündə də bu istiqamətdə bir çox ideyaları reallaşdırmağa çalışırıq. Diaspor quruculuğu istiqamətində ideyalar boldur, Dövlət Komitəsinin məşğul olduğu obyektlər və hədəflər isə ölkə hüdudlarından xeyli uzaqdadır və sayı milyonlarladır. Buna görə də İKT-nin imkanlarından maksimum səviyyədə yararlanmalıyıq, daha dəqiq desəm, bu artıq çoxdan zərurətə çevrilib. Dövlət Komitənin rəsmi internet saytını yeni tərtibatda, üç dildə istifadəyə verdik. Ən əsası sayt mütəmadi olaraq, üç dildə yenilənir, məzmunu günbəgün zənginləşir. Saytın təhlükəsizliyi maksimum səviyyədə təmin edilib, çünki düşmənin gözü daim bu məzmunlu vebsaytların üzərində olur. Statistik göstəricilər nəzərə alınmaqla saytın mobil və digər qurğuları dəstəkləməsi təmin edilib. Sayt sosial şəbəkələr ilə tamamilə inteqrasiya edilib və həm vebsayt üzrə, həm də ayrıca sosial şəbəkələr üzrə əhatəli analitik hesabatların qeydiyyatı aparılır".

İsmayıloğlunun fikrincə, müasir dövrün tələbinə uyğun olaraq sosial şəbəkələrə - əsasən facebook, twitter, youtube-a diqqət artırılıb: "Xüsusilə sosial şəbəkələr üçün müxtəlif rubrikalar üzrə hazırlanmış multimedia materialları və rəsmi vebsaytın informasiya paylaşımları hesabına izləyicilərin sayında böyük artım oldu və proses sürətlə davam etməkdədir. Bütün bu proseslərin nəticəsi olaraq Dövlət Komitəsinin rəsmi saytının əlaqə bölməsinə, e-poçtuna, sosial şəbəkə hesablarının mesajlar qutusuna, dünyanın dörd bir yanından ünvanlanan məktubların sayı təbii olaraq artdı, bütün məktublar cavablandırılır və aidiyyatı üzrə iqtiqamətləndirilir. Bir sözlə hədəflərimiz və istiqamətimiz bəllidir".

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin əməkdaşı onu da qeyd edir ki, diaspor təşkilatlarına onların elektron və sosial mediada işini gücləndirmək məqsədilə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində tam ödənişsiz texniki dəstək təklif edilib: "Diaspor təşkilatlarının internet saytlarının hazırlanması, e-poçt xidmətlərinin yaradılması və digər innovativ məsələlərdə, eləcə də sosial mediada marketinq işinin təşkilinə dair dəstək göstərəcəyik. Bu gün diaspor təşkilatları arasında koordinasiya məsələsi ciddi problemdir. Təşkilatlar həm bir-biriləri ilə, həm də Dövlət Komitəsi ilə koordinasiyada çətinlik çəkir. Bir çox problemlər texniki səbəblərdən qaynaqlanır. Əsas məqsədimiz bu koordinasiyanın təşkilindəki texniki problemləri kökündən həll etmək, diaspor təşkilatlarını vahid bir bazada toplamaq, bütün təşkilatların bu bazaya çıxışını təmin etmək, onların texniki imkanlarını daha da artırmaqdır. Əlbəttə, texniki imkanları yetərli səviyyədə olan təşkilatlar da bu xidmətlərdən kənarda qalmamalıdır. Çünki, bu, sadəcə texniki xidmət deyil, vahid bazanın formalaşması üçün fürsətdir. Burada quraşdırılacaq vahid platformada bütün təşkilatlar bir-birini görəcək, tanıyacaq, əlaqə quracaq, əməkdaşlıq edəcək, informasiya mübadiləsi aparacaq və nəhayət, daha güclü şəkildə təşkilatlanacaqlar. Hazırda 50-dən çox təşkilatın müraciəti onlayn şəkildə qeydiyyata alınıb".

Xatırladaq ki, bu bu proses 3 mərhələdə reallaşacaq.

1-ci mərhələdə təşkilatların onlayn şəkildə qeydiyyata alınmasıdır ki, təşkilatlar www.diaspor.org ünvanına daxil olub, sadə bir forma dolduraraq bir neçə saniyədə müraciət edə bilərlər. Dünyadakı 500-dən çox diaspor təşkilatının hər birindən müraciət gözləyir və istəyirik ki, kənarda bir təşkilat da qalmasın.

2-ci mərhələdə qeydiyyatdan keçmiş təşkilatların e-poçt üvanına vahid bir forma üzrə informasiyaların təqdim edilməsi üçün e-məktub göndəriləcək. Hər bir təşkilat bu informasiyaları təqdim olunmuş formaya uyğun doldurub geri göndərəcəklər. Dərhal məlumat göndərən təşkilatın internet saytının hazırlanmasına başlanacaq. Bu mərhələdə təşkilatlara e-poçt və SMM xidmətləri də təklif olunacaq. E-poçtu olmayan və ya mövcud e-poçt xidmətindən narazı olan təşkilat dərhal e-poçt ilə təmin ediləcək. Eləcə də sosial mediada marketinq işinin təşkilinə dair təşkilatlara dəstək, maarifləndirmə nəzərdə tutulur. Bu, həm birbaşa, həm də telekörpülər vasitəsilə təşkil edilə bilər.

3-cü, yekun mərhələdə vebsaytların idarə edilməsinin təşkilatların özləri tərəfindən həyata keçirilməsi üçün platforma qurulacaq. Bu platformalar vahid "Diaspor portalı"nda birləşərək, zəngin bir baza yaradacaq (cahid.info). C.İsmayıloğlu onu da qeyd edir ki, təşkilatlanmada əsas iş koordinasiyadır: "Bu gün diaspor təşkilatlarının çoxu bir-birindən xəbərsiz fəaliyyət göstərir. Bizim məqsədlərimizdən biri də budur ki, burada bütün təşkilatları bir çətir altına toplayaq, koordinasiya problemini kökündən həll edək. Bilirsiz, təşkilatların əksəriyyəti kifayət qədər aktivdir, bir çox işlər görürlər. Lakin təşkilatların bu səylərinin koordinasiya olunması, gücün birləşdirilməsi deməkdir. Bu halda isə, nəticənin daha səmərəli olacağı aydındır. İlk növbədə, gözlənti bundan ibarətdir. Göstərəcəyiniz texniki dəstəkdən imtina edən və ya maraqlı olmayan diaspor təşkilatlarının olma ehtimalına gəlincə, bildirim ki, bizim göstərdiyimiz dəstək sadəcə texniki xidmət deyil. Təşkilatlanmanın ilk addımıdır. Səmimi deyim ki, inandırıcı görünmür, hansısa təşkilat bu məsələdən xəbərdar olsun, ancaq qoşulmasın. Onda aydın olacaq ki, hansı təşkilat bu xidmətdən imtina edirsə, deməli işini səmərəli qurmaqda və ciddi təşkilatlanmada maraqlı deyil.

Qeyd edim ki, bu layihə diaspor təşkilatları ilə bağlıdır, xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı isə fərqli ideya və planlarımız var. Hazırda texniki planlaşdırmalar aparılır. Onu da diqqətə çatıdırım ki, bütün bu innovativ ideyaların gerçəkləşdirilməsi üçün lazım olan müasir texniki imkanlar və kadr potensialı Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsində mövcuddur və bizə müraciət edən hər hansı diaspor təşkilatını diqqətdən kənarda qoymayacağıq".

Rəşid RƏŞAD

Ekspress 2018.- 17 oktyabr. - S.10.