Diaspor təşkilatlarının lobbi quruculuğu güclənir

Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə 2018-ci ilin birinci yarısında lobbi quruculuğu sahəsində bəzi təbdirlər görülüb. Bu məqsədlə dünyanın nüfuzlu beynəlxalq təşkilatları ilə, həmçinin müxtəlif ölkələrin parlamentlərində və hökumətlərində təmsil olunan siyasət adamları, ictimai xadimlər və kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri ilə əlaqələrin qurulub, onların Azərbaycana səfərlərinin təşkili məqsədilə müxtəlif tədbirlər keçirilib.

Bununla yanaşı, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin rəhbərliyinin və əməkdaşlarının da xarici ölkələrə səfərləri çərçivəsində lobbi quruculuğu sahəsində bir sıra mühüm görüşlər baş tutub.

Komitənin məlumatına əsasən, birinci yarımil ərzində, ümumilikdə, 12 tədbir reallaşdırılıb. Bu tədbirlərdən bir neçəsi daha maraqlıdır.

2018-ci ilin fevralın 23-də İstanbulda Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının (TDƏŞ) nəzdində fəaliyyət göstərən diasporla iş üzrə Təmas qrupunun IV iclası keçirilib. TDƏŞ Baş katibinin müavini Ömer Kocamanın sədrliyi ilə keçirilən toplantıda Türkiyə Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Xaricdə Yaşayan Türklər və Əqraba Toplulukları Departamentinin rəhbəri Mehmet Köse, Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi Aparatının rəhbəri Nəriman Qurbanov, Qazaxıstan Mədəniyət və İdman Nazirliyinin Komitə rəhbərinin müavini Galymzhan Meldeshev və Qırğızıstanın İstanbuldakı Baş Konsulluğunun konsulu Tilek Kozhogulovun rəhbərliyilə üzv ölkələrin diasporla iş üzrə Təmas qrupunun üzvləri iştirak edib. Toplantıda, "Türk Şurası 2018-2019-cu illər üçün birgə fəaliyyət Planı", "Türk Şurası Türkdilli Diasporun birgə Fəaliyyət Strategiyası", Türkiyədə keçiriləcək TDƏŞ-ə üzv ölkələrin diaspor təşkilatları rəhbərlərinin II Forumunun və üzv dövlətlərin diasporla iş üzrə nazirlik və qurum rəhbərlərinin II görüşünün keçirilməsinə hazırlıq və digər məsələlər ətrafında müzakirələr aparılıb.

Dünyada və regionda cərəyan edən hadisələr fonunda Türkiyə və Azərbaycan tərəfinin "Türk Şurası Türkdilli Diasporun birgə Fəaliyyət Strategiyası" layihəsi ilə bağlı rəy və təkliflər müzakirə edilərək qəbul olunub. Türk Şurasına üzv dövlətlərin diasporla iş üzrə nazirlik və qurum rəhbərlərinin II görüşünün Türkiyənin ev sahibliyi ilə bu ilin aprel-may ayları ərzində 11 keçirilməsi qərara alınıb. Tərəflər arasında üzv dövlətlərə qarşı qarayaxma, mənfi meyillərə qarşı xalqların arasındakı birliyi, xaricdə yaşayan vətəndaşlarımızın arasındakı əlaqələri gücləndirmək və ortaq dəyərlərimizlə bağlı maarifləndirmə aparılması məqsədi ilə TDƏŞ-ə üzv ölkələrin diaspor təşkilatları rəhbərlərinin II Forumunun 2018-ci ilin sonu 2019-cu ilin əvvəlində Türkiyədə keçirilməsi ilə bağlı razılıq əldə olunub. Toplantı çərçivəsində Türkdilli diasporlar arasında əməkdaşlıq və koordinasiyanın inkişaf etdirilməsi məqsədilə Azərbaycan tərəfinin təcrübəsindən istifadə edərək üzv dövlətlərin türkdilli diasporların məskunlaşma coğrafiyasına uyğun olaraq "Diaspor Atlasının" hazırlanması qərara alınıb.

2018-ci ilin mayın 6-da Varşavada Polşanın Sosial Siyasət Nazirliyində Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) və Polşada Azərbaycanlı Gəncləri Şurasının (PAGŞ) təşkilatçılığı ilə qitənin müxtəlif ölkələrindən gələn azərbaycanlılarla görüş keçirilib. Nazirliyin Miqrasiya Departamentinin rəhbəri Maqdalina Sveklec ilə görüşdə AAK prezidenti Sahil Qasımov, PAGŞ sədri Nail Əhməd, AAK vitse prezidentləri - Alman-Azərbaycan Mədəniyyəti cəmiyyətinin sədri Yaşar Niftəliyev, Birləşmiş Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Rövşən Tağıyev, AAK üzvləri - FinlandiyaAzərbaycan Assosiasiyasının həmsədrləri Vasif Muradlı və Arzu Muradlı, Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Elsevər Məmmədov, İsveçrədə Azərbaycanın Dostları Birliyinin sədri Arzu Əliyeva iştirak ediblər. Nazirlik rəsmisi Polşadan Azərbaycana gələn turistlərin sayının artdığını da bildirib. O qeyd edib ki, buna səbəb Azərbaycanın tətbiq etdiyi elektron viza sistemi olub. Görüşdə M. Sveklecə ermənilər tərəfindən törədilən Xocalı soyqırımından bəhs edən video və çap materialları təqdim olunub. Görüş qarşılıqlı təkliflərin müzakirəsi ilə davam edib.

Mayın 23-27-də Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovun rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Türkiyə Respublikasında işgüzar səfərdə olub. Nümayəndə heyəti əvvəlcə Ankaradakı Heydər Əliyev parkını ziyarət edərək, ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsi önünə gül dəstələri düzmüş, xatirəsini ehtiramla yad edib. Mayın 23-də Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovun Türkiyə Respublikası Prezidentinin Baş müşaviri Yalçın Topçu ilə görüşüb. Görüşdə ölkə arasındakı əlaqələrinin çox şaxəli və strateci səviyyədə olduğunu qeyd olunub, eyni zamanda bu gün türk dünyasının birləşməsinə böyük ehtiyac olduğu və ortaq problemlərimizin həlli və məqsədlərimizin reallaşdırılması istiqamətində birgə çıxış etməyin vacibliyi vurğulanıb. Mayın 23-də daha bir görüş isə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin spikeri İsmayıl Qəhrəmanl olub. Türkiyə Böyük Millət Məclisinin inzibati binasında baş tutan görüşdə spiker İsmayıl Qəhrəman Fuad Muradovla bir çox məsələlərlə bağlı fikir mübadiləsi aparıb.

Fuad Muradov Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən işlərin iki ölkənin gələcəyi üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb. F.Muradov xalqlarımız arasında sülh və dostluq körpülərinin olduğunu bildirərək, bu körpülərin təməlinin Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən atıldığını bir daha qeyd edib. Sonda F.Muradov tərəfindən İ.Qəhrəmana ingilis dilində nəşr edilən "Qarabağ" kitabı təqdim edilib. Görüşdə Azərbaycanın Türkiyə Respublikasındakı səfiri Xəzər İbrahim və Səfirliyin əməkdaşları, Türkiyə və Azərbaycan KİV təmsilçiləri iştirak ediblər.

Qeyd edək ki, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov Türk Əməkdaşlıq və Koordinasiya Agentliyinin (TİKA) sədri Sərdar Çam arasında 23 may tarixində keçirilən 12 görüşdə Azərbaycan və Türkiyə diasporlarının fəaliyyəti, o cümlədən iki qurum arasında əməkdaşlıq imkanları ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb.

İyunun 12-17-də Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovun başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Gürcüstana səfər edib. Səfər müddətində F. Muradov Gürcüstan Patriarxı II İlya, Xarici işlər naziri Mixeil Canelidze, Mədəniyyət və idman naziri Mixail Giorqadze, Dini Məsələlər üzrə Dövlət Agentliyinin sədri Zaza Vaşakmadze, Təhsil və elm naziri Mixail Çxenkeli, Gürcüstan Parlamentinin vitse-spikeri Zviad Dzidziquri (görüşdə azərbaycanlı deputatlar Savalan Mirzəyev, Ruslan Hacıyev və Mahir Dərziyev də iştirak edib) və Barışıq və vətəndaş bərabərliyi naziri Ketevan Tsixelaşvili, həmçinin azərbaycanlıların kompakt yaşadığı Gürcüstanın Kvemo Kartli bölgəsinin qubernatoru Qriqol Nemsadze ilə rəsmi görüşlər keçirilib. Bu görüşlərdə Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərinin yüksək səviyyədə olması qeyd olunmaqla yanaşı, F.Muradov tərəfindən Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlıların müxtəlif problemləri ilə bağlı müzakirələr də aparılıb.

Əlavə edək ki, bütün ölkələrdə olan diaspora təşkilatları tədricən libiççilik fəaliyyətini gücləndirir. Bunu zəruri edən məqamlar daha çoxdur. Diaspora təşkilatları anlayır ki, tarixi vətənləri ilə bağlı həqiqətlərin çatdırılması, mədəni irsinin təbliği iqtisamətində atılan addımlarla kifayətlənmək olmaz. Çünki həqiqətləri bilmək həqiqətlərin etirafı anlamını vermir. Həqiqətləri olduğu kimi qəbul edib, onu müdafiə etmək üçün siyasi dəstəyə ehtiyac var. Siyasi dəstək üçünsə hökmən lobbi dəstəyi olmalıdır. Təcrübə göstərir ki, yalnız lobbi dəstəyini gücləndirməklə xaricdə yaşayan insanlar tarixi vətənlərinin problemlərinin həlli üçün yaşadıqları ölkənin dövlət strukturlarının dəstəyini ala bilib.

Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar da lobbiçilik fəaliyyətini gücləndirməlidir. Bu istiqamətdə onlara Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi də vacibdir.

Lobbi quruculuğunda dövlət və diaspor birgə fəaliyyət göstərməlidir. Konkret maraqların müdafiəsi işini həyata keçirən lobbiçilik diaspor təşkilatları və dövlətin qarşılıqlı əməkdaşlığı əsasında formalaşmalıdır. İndi dünyanın bir çox xalqlarının lobbi quruculuğu sahəsində böyük təcrübəsi var və azərbaycanlılar bu təcrübədən öz maraqlarımıza uyğun formada faydalanmalıdır.

Artıq azərbaycanlıların bu sahədə fəaliyyəti müşahidə olunur və müəyyən uğurlara imza atılıb. Konkret olaraq, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə hər il keçirilən Qlobal Bakı Forumu lobbi quruculuğu istiqamətində atılan ən uğurlu addımlardan biridir. Hər il bu foruma toplaşan onlarla, yüzlərlə sayılıb-seçilən siyasətçi, ictimai xadim, elm adamı və digər nüfuzlu şəxslər Azərbaycanın təbliğində və ölkəmizin maraqlarının müdafiəsində böyük rola malikdirlər.

Ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər sayəsində xaricdə güclü Azərbaycan lobbisinin formalaşdırılmasına nail olmaq mümkündür. Burada həm dövlətin, həm də ki, xaricdəki diaspor təşkilatlarının üzərinə çox böyük məsuliyyət düşür.

Vasif CƏFƏROV

Ekspress.-2018.-26 oktyabr.-S.10.