Qurultaylar
diaspor təşkilatlarının koordinasiyasını gücləndirib
2016-cı
il iyunun 3 və 4-ü tarixlərində Bakıda
dünya azərbaycanlılarının sayca dördüncü
qurultayı keçirildi. Dünya Azərbaycanlılarının
IV Qurultayında 49 ölkədən 500-dən dən çox
diaspor nümayəndəsi və qonaq iştirak edib. Qonaqların
içərisində xarici ölkələrin Azərbaycana
dost münasibətilə tanınan nüfuzlu siyasətçiləri,
ictimai xadimləri, elm adam ları və bir
neçə ölkənin yüksək vəzifəli şəxsləri,
parlament üzvləri də olub (AZƏRTAC). Xaricdən dəvət
edilən qonaqlarla yanaşı, qurultayın işinə Azərbaycanın
müxtəlif dövlət və hökumət strukturlarının,
qeyri-hökumət təşkilatlarının, elm, təhsil,
mədəniyyət və digər yaradıcı qurumların,
siyasi partiyaların təmsilçilərindən ibarət 360
nəfərlik nümayəndə heyəti də qatılıb.
Qurultayda
diaspor rəhbərləri müasir dövrdə informasiya
müharibəsi, bu sahədə yeni fəaliyyət mexanizmlərinin
tətbiqi, Azərbaycan diaspor hərəkatında gənclərlə
bağlı yeni strategiyanın hazırlanması, yeni qlobal iqtisadi
tendensiyalar fonunda lobbi quruculuğu, cəmiyyətə inteqrasiya,
siyasi həyatda iştirak və digər bu kimi əhəmiyyətli
mövzularda fikir mübadiləsi aparıblar, rəy və təkliflərini
səsləndiriblər.
Dünya
Azərbaycanlılarının IV Qurultayında Azərbaycan həqiqətlərinin
dünya ictimaiyyətinə çatdırılması sahəsində
qarşıda duran vəzifələr, təbliğat işində
müasir metodların və informasiya texnologiyalarının tətbiqi,
soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının
qorunması istiqamətində mövcud olan problemlər və
onların həlli yolları və s. prioritet məsələlər
müzakirə olunub.
Qurultayda Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev geniş
nitq söyləyib. Dövlətimizin başçısı qeyd edib ki,
dünya azərbaycanlılarının ilk qurulyatının
keçirildiyi 2001-ci ildən ötən müddətdə xarici
ölkələrdə yaradılan diaspora təşkilatlarının
sayı 2 dəfədən çox artıb: "Əgər
o vaxt dünyada 200-dən bir qədər çox diaspor təşkilatımız
var idisə, hazırda onların sayı 462-dir. Azərbaycan diaspor
təşkilatları həm kəmiyyət, həm keyfiyyət
baxımından böyük yol keçmiş, güclənmiş,
bu gün dünya miqyasında azərbaycanlılar və onların
təmsil etdikləri təşkilatlar önəmli rol oynayırlar".
Xaricdə
yaşayan azərbaycanlılarla bağlı istəyini dilə
gətirən Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, azərbaycanlılar
ana vətənləri ilə təmaslarını, əlaqələrini
zəiflətməməlidir: "Diaspor təşkilatlarının
fəaliyyəti daim diqqət mərkəzindədir. Bu gün mən diaspor təşkilatlarının gələcək
fəaliyyəti ilə bağlı bəzi fikirlərimi bildirmək
istəyirəm. İlk növbədə əlbəttə,
biz istəyirik ki, dünyada yaşayan azərbaycanlılar
öz tarixi Vətənləri ilə əlaqələri
heç vaxt kəsməsinlər. Daim əlaqədə
olsunlar, Azərbaycan ilə bağlı olsunlar. Beləliklə, onlar özlərini daha da rahat hiss edəcəklər.
Belə olan halda Azərbaycan dövləti onlara
daha da böyük dəstək verə biləcək.
Hazırda xaricdə yaşayan azərbaycanlıların
sayı milyonlarla ölçülür. Əlbəttə
ki, onlar yaşadıqları ölkələrin vətəndaşlarıdırlar.
Mən çox istəyirəm ki, onlar yaşadıqları
ölkələrdə daha da böyük mövqelərə
nail ola bilsinlər. Yaşadıqları
ölkələrin ictimai, siyasi, iqtisadi həyatında daha da
fəal rol oynasınlar.
Yetişən gənc nəsil də Azərbaycan ilə
bağlı olmalıdır. İlk növbədə,
Azərbaycan dilini bilməlidirlər. Mən
şadam ki, hazırda müxtəlif ölkələrdə
160-dan çox həftəsonu məktəbi fəaliyyət
göstərir. Yəqin ki, biz bu məktəblərin
sayını artırmalıyıq və Azərbaycan dövləti
bu istiqamətdə öz səylərini davam etdirəcək".
Cənab
Prezident xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, onların təsis
etdiyi təşkilatlar arasında sıx əlaqələrin
olmasının vacib olduğunu da bildirib: "Qeyd etdiyim kimi,
xaricdə bizim 462 diaspor təşkilatımız var. Bu,
özlüyündə onu göstərir ki, azərbaycanlıların
yaşadıqları hər bir ölkədə bir neçə
diaspor təşkilatı var. Əlbəttə, bu təşkilatlar
arasında koordinasiya işi aparılmalıdır, birlik, həmrəylik
olmalıdır. Bəzi hallarda bizim diaspor təşkilatlarımız
bir-biri ilə rəqabət aparırlar. Əgər
bu, sağlam rəqabətdirsə, mən bunu ancaq alqışlaya
bilərəm. Bu rəqabət ümumi
işimizə xidmət etməlidir. Biz
ölkə daxilində də, xaricdə də birlik nümayiş
etdirməliyik və bizim gücümüz birliyimizdədir.
Bu gün Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti
birlik nümayiş etdirir. Biz vahid amal
uğrunda çalışırıq. Ölkəmizin
gələcəyi ilə, strateci istiqamətlə bağlı
cəmiyyətimizdə fikir ayrılığı yoxdur.
Dövlət müstəqilliyi, iqtisadi müstəqillik,
sosial məsələlərin həlli, ərazi bütövlüyümüzün
bərpası, digər məsələlər ətrafında
cəmiyyətdə vahid fikir var, konsensus var.
Əlbəttə, mən çox istəyirəm ki, xaricdə
fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları
da bir nöqtəyə vursunlar, birləşsinlər. Belə olan
halda onların gücü də, ictimaiyyət tərəfindən
onlara qarşı hörmət də artacaq. Əgər xarici ölkələrin ictimaiyyəti
görsə ki, Azərbaycan diaspor təşkilatları bir-biri
ilə yola getmirlər, bir-birinin əleyhinə fəaliyyət
göstərirlər, əlbəttə, bu, yaxşı hal olmayacaq.
Belə hallar var, onlar çox deyil. Ancaq mən istərdim ki, bu gün bu kürsüdən
bu mövzuya toxunum və qeyd edim ki, birlik əsas məsələdir.
Xüsusilə nəzərə alsaq ki, bütün
azərbaycanlılar, onların böyük əksəriyyəti
vətənpərvərdirlər, Vətənə bağlıdırlar.
Onlar istəyirlər ki, Azərbaycan dövləti
daha da güclənsin, daha da qüdrətli dövlətə
çevrilsin".
Qurultayın sonunda qəbul edilən Qətnamədə
Azərbaycan Prezidentinin tövsiyələri nəzərə
alınıb.
Qətnamədə Dünya Azərbaycanlılarını
Əlaqələndirmə Şurasının İcraçı
Katibliyinə tövsiyə olunur ki, Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Qurultaydakı nitqində əksini tapan tövsiyələrə
uyğun olaraq, xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən
kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələrin
qurulsun, Azərbaycan haqqında obyektiv materialların yayılması,
habelə xarici KİV nümayəndələrinin Azərbaycana
səfərlərinin təşkili məqsədinə xidmət
edən xüsusi fəaliyyət planı hazırlasın və
onun həyata keçirilməsi istiqamətində tədbirlər
görülsün.
Tövsiyə
edilir ki, Azərbaycanın müvafiq dövlət orqanları
ilə məsləhətləşmələr əsasında
Ermənistan Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
tarixi, nəticələri və nizamlanma prosesi ilə bağlı
bütün məlumatların, sənədlərin, elektron informasiya
ehtiyatlarının, elmi araşdırmaların, tədqiqatların,
nəşrlərin və filmlərin toplandığı, həmçinin
belə məhsulları istehsal edən, ayrıca büdcə
ilə təmin olunan xüsusi mərkəz
və ya fondun yaradılmasını təmin etsin.
Müasir dövrdə virtual informasiya məkanında daha
çevik və məqsədyönlü fəaliyyətin əhəmiyyəti
böyükdür. Bunu nəzərə alaraq Qətnamədə
Şuraya tövsiyə olunur ki, xarici ölkələrdə
yaşayan azərbaycanlı gənclərin bu sahədəki
potensialından səmərəli istifadə etmək məqsədilə
internet media və sosial şəbəkələrdə aparılan
işin vahid mərkəzdən koordinasiyasını təmin
edən koalisiyanın yaradılması üçün lazımi
tədbirlər görsün.
Dünyada və regionda baş verən proseslər, diaspor
hərəkatı və lobbi quruculuğu yeni ictimai-siyasi məzmun
kəsb edir, xaricdə yaşayan icmaların təmsil etdikləri
ölkələrin daxili həyatına və xarici siyasətinə
təsir imkanlarının artır. Bunun nəzərə
alaraq, Qətnamədə Azərbaycan diaspor təşkilatlarının
regional koordinasiya mərkəzlərinin yaradılması istiqamətində
tədbirlər həyata keçirilməsi məsləhət
görülüb.
Qurultayda
səslənən tövsiyələri nəzərə alaraq,
2016-cı il ərzində Dünya Azərbaycanlı
İş Adamları Birliyinin təsis toplantısı keçirilib,
xarici ölkələrdə yaşayan, Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı olmayan soydaşlarımızın gəlişi
və gedişi, müvəqqəti və ya daimi yaşayış
hüququ alması, Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığının
verilməsi və ya bərpası ilə bağlı hüquqi
prosedurların sadələşdirilməsi üçün aidiyyəti dövlət orqanları qarşısında
məsələ qaldırılıb.
Qətnamədə
diaspor təşkilatlarına da tövsilər var. Diaspor təşkilatlarına
tövsiyə olunur ki, Azərbaycan həqiqətlərinin
dünya ictimaiyyətinə çatdırılması məqsədilə
informasiya texnologiyalarının və virtual məkanın imkanlarından
daha geniş istifadə olunmasının zəruriliyini nəzərə
alaraq, müasir informasiya portallarının və virtual kommunikasiya
layihələrinin hazırlanmasını, bu sahədə fəaliyyətin
təkmilləşdirilməsini təmin etsinlər.
Azərbaycanlıların ictimai-siyasi həyatda daha fəal
iştirakının təmin olunması, siyasi təşkilatlarda,
dövlət və hökumət strukturlarında təmsilçilik
imkanlarının genişləndirilməsi istiqamətində
fəaliyyətlərini gücləndirsinlər.
Qətnamədə ötən müddət ərzində
"Xocalıya ədalət" beynəlxalq kampaniyası
çərçivəsində həyata keçirilmiş genişmiqyaslı
tədbirlərin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirərək
və 2017-ci ildə Xocalı soyqırımının 25-ci ildönümünün
qeyd olunacağını nəzərə alaraq, bu kampaniyanın
davam etdirilməsi və genişləndirilməsi istiqamətində
səylərinin artırılması məsləhət bilinib.
Qurultay xarici
ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarını
Vətənimizin maraqlarının qorunması, soydaşlarımızın
hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, tariximizin
və mədəni irsimizin təbliği, Azərbaycan həqiqətlərinin
dünya ictimaiyyətinə çatdırılması sahəsində
daha fəal olmağa, bu məqsədlə irəli sürülən
təşəbbüs və layihələri dəstəkləməyə
çağırır.
Qurultay Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq
Şurasına üzv ölkələrin diaspor təşkilatları
rəhbərlərinin II forumunun 2016-cı ildə Türkiyə
Respublikasında keçirilməsi barədə qərarı
alqışlayır, türk xalqları arasında birlik və
həmrəyliyin daha da möhkəmləndirilməsi baxımından
onun əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirir.
Dünya
Azərbaycanlılarının IV Qurultayının iştirakçıları
Almaniya Federativ Respublikası Bundestaqının 1915-ci il hadisələrini
hər hansı bir əsası olmadan "erməni soyqırımı"
kimi qiymətləndirən qərarından dərin narahatlığını
bildirir və beynəlxalq aləmi, dünya birliyini tarixdə
heç zaman baş verməmiş bu cür uydurma və yalançı
"soyqırımı"larından siyasi məqsədlər
üçün istifadə etməkdən çəkinməyə
çağırır.
Vasif CƏFƏROV
Ekspress 2018.- 29 sentyabr - 1 oktyabr.-
S.10.