Milli Məclisin 3 komitəsi büdcəni bəyəndi

Bununla belə deputatlar elm və təhsilə ayrılan vəsaitin azlığından şikayətlənir

Dünən Milli Məclisin (MM) Regional məsələlər, Mədəniyyət, Elm və təhsil komitələrinin birgə iclasında 2010-cu ilin dövlət büdcəsi zərfinə daxil olan qanun layihələrinin müzakirəsi keçirilib.

"Böhran zamanı bir iş yeri belə itirilməyib"

Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin sədri Şəmsəddin Hacıyev bildirib ki, builki büdcə elmi səviyyədə hazırlanıb. Onun sözlərinə görə, büdcə tam real rəqəmlərə və faktlara əsaslanır. Son 2 ildə dünya iqtisadiyyatının qlobal böhranla müşahidə olunduğunu deyən komitə sədri hesab edir ki, buna baxmayaraq, Azərbaycanda yeridilən siyasət nəticəsində ölkəmiz bu böhrandan maksimum şəkildə sığortalana bilib: "Böhranın Azərbaycana təsiri az olub. Məhz bunun nəticəsidir ki, ölkədə son 9 ay ərzində 6,1 faizlik artım müşahidə olunub. Bu müddət ərzində bir iş yeri belə itirilməyib".

Hacıyev qeyd edib ki, gələn ilin büdcəsində gəlirlər 10 milyard, xərclər isə 11,3 milyard manat nəzərdə tutulub. Onun sözlərinə görə, təhsil üçün büdcə xərcləri 1 milyard 252 milyon manat, elm üçün isə büdcə xərcləri 100 milyon manatdır. Üst-üstə götürdükdə gələn ilin büdcəsində elm və təhsil xərcləri üçün nəzərdə tutulan vəsait 1 milyard 352 milyon manatdır.

"Böhranın nə vaxt başa çatacağı məlum deyil"

Maliyyə Nazirliyinin büdcə şöbəsinin müdiri Fazil Fərəcov isə bildirib ki, 2010-cu ilin dövlət büdcəsindən məqsədli dövlət proqramlarının və tədbirlərinin maliyyə təminatı üçün büdcənin 39,4 faizi həcmində - 4 milyard 436 milyon manat vəsait ayrılacaq. Onun sözlərinə görə, gələn ilin dövlət büdcəsində təhsil xərcləri 0,3 faiz artaraq 11,3 faiz, mədəniyyət, incəsənət və KİV xərcləri 0,1 faiz artaraq 1,5 faiz təşkil edəcək: "Gələn il yeni yaradılan Prezident Yanında Elmin İnkişafı Fonduna 7 milyon manat, məktəblərin İKT məhsulları ilə təminatı üçün 16,4 milyon manat, ümumtəhsil məktəblərində oxuyan şagirdlərin pulsuz dərsliklərlə təmin olunması üçün 8 milyon manat vəsait nəzərdə tutulur".

İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin əməkdaşı Ədalət Muradov isə gələn ilin büdcəsində neftin bir barelinin 45 dollar müəyyən edilməsi məsələsinə toxunaraq deyib ki, bu məsələ müəyyən qədər müzakirə və mübahisə mövzusu ola bilər. "Sadəcə, bizim bu məsələyə yanaşmamız ondan ibarətdir ki, dünyada yaşanan maliyyə-iqtisadi böhranı davam edir və onun nə zaman başa çatacağı ilə bağlı dünya mütəxəssisləri, ekspertləri arasında dəqiq fikrə gəlinməyib. Ona görə də neftin bir barelinin qiyməti 45 dollar səviyyəsində proqnozlaşdırılıb. Ancaq bununla belə, əgər növbəti dövr ərzində dünyada neftin qiyməti artarsa, o zaman gələn ilin may ayında büdcə dürüstləşdirilməsi məsələsi gündəmə gələrkən neftin qiymətinə də yenidən baxmaq olar".

Regional məsələlər komitəsinin sədri Arif Rəhimzadə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun maliyyə imkanlarının artırılmasını təklif edib. Dediyinə görə, bunun üçün deputatların yerlərdəki fəaliyyətləri üçün ayrılan vəsaitdən vergi tutulmalıdır.

"Elm adamları 157 manat məvacib alır"

Deputat Gövhər Baxşəliyeva isə elm sahəsində işləyənlərin məvacibləriinin azlığından şikayətlənib. Deputatın sözlərinə görə, bu gün elm sahəsində çalışanların məvacibi əsasən 200 manatdır, ancaq onlar vergilər çıxılandan sonra isə 157 manat civarında əməkhaqqı alırlar: "Bu məsələ bizim təşkilatlarda çox ciddi bir məsələyə çevrilib. Ona görə yaxşı olardı ki, gələcəkdə vergi dərəcələrinin azaldılması məsələsinə yenidən baxılsın. Hesab edirəm ki, hökumət Milli Elmlər Akademiyasında çalışan insanların, bütövlükdə elm adamlarının əməkhaqlarının artırılması məsələsini diqqət mərkəzində saxlamalıdır".

Millət vəkili Cəmil Həsənli isə bildirib ki, 2009-cu illə müqayisədə gələn ilin büdcəsində elm və təhsil sahəsi üçün nəzərdə tutulan vəsaitdə azalma var: "Bu özü də böyük narahatlıq doğurur. Hesab edirəm ki, bu büdcə üçün, eləcə də hökumət üçün yaxşı proqnozlar vəd etmir".

Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavini, deputat Əli Əhmədov dövlət büdcəsindən elm sahəsinə ayrılan vəsaitin səmərəli xərclənmədiyini bildirib: "Elmin inkişafına ayrılan büdcə vəsaitinin səmərəli istifadə olunmasını təmin etməyə ciddi ehtiyac var. Bunun üçün elmin idarə edilməsində, Milli Elmlər Akademiyasının bir sıra strukturlarında ciddi islahatlar aparılmalıdır. Bu şəraitdə elmə ayrılan pulu üç dəfə də artırsan, heç bir nəticəsi olmayacaq. Elmə ayrılan vəsaitin əməkhaqqı formasında insanlara paylanmasına yol vermək olmaz. Elmə pul qrant və proqramlar formasında ayrılmalıdır".

Elm və təhsil komitəsinin sədr müavini Bəxtiyar Əliyev də 2010-cu ilin dövlət büdcəsinin balanslaşdırılmış formada hazırlandığını hesab edir. Onun fikrincə, büdcə dünyada gedən proseslərin dəqiq proqnozları əsasında tərtib olunub: "Ona görə də büdcə azalmayıb, dəqiqləşdirilib. Elm və təhsillə bağlı iki böyük dövlət proqramı təsdiqlənib. 2010-cu ildə onların həyata keçirilməsi davamlı olmalıdır. Amma gələn il ehtiyatlı davranmaq lazımdır. 2010-cu ilin dövlət büdcəsi sosialyönümlüdür. Büdcənin investisiya tutumu da artırılmalıdır".

Qanun layihəsi təkliflər nəzərə alınmaqla yenidən işlənərək parlamentin müzakirəsinə təqdim edilməsi tövsiyə olunub.

Aqil ASLAN

Ekspress.-2009.- 5 noyabr.- S. 4.