QIZILGÜL

SAGLAM OLUN!

QIZILGÜL (Rosa spp.). Orta əsr təbabətində və ətriyyatında geniş istifadə olunurdu. Məhəmməd Mömin yazır ki, gülab (qızılgül suyu) içmək ürək xəstəlikləri və ciyərlər üçün xeyirlidir və insanı gümrahlaşdırır. Qızılgül baş, göz və qulaq ağrılarında tətbiq edilir. Qızılgül ləçəkələrinin həlimi ilə ağız yaxalansa, damaqları möhkəmlədər. Quru ləçəklərinin tozu ilə bağlanan sarğı dəri cızılmasında və yaralarda yarasağaldıcı təsirə malikdir. Qızılgülün tər ləçəklərinin kompresi dəriyə daxil olan metal əşyaları və tikanları özünə çəkir. Qızılgül toxumunun həlimi ishal və qanqusmada xeyirlidir. Toxumlarının həlimi və yarpaqlarından hazırlanmış şam uşaqlığı möhkəmləndirir. "Töhfətül-möminin" (1669 il) əsərinin müəllifi yazır ki, həddindən artıq qəbul edildikdə qızılgül cinsi orqanlara ziyan edir və susuzluq əmələ gətirir. Bunun qabağını anis alır. Tər ləçəklərinin qədəri 31 qram, quru ləçəkləri 12 qram, həlimi isə 24 qram qədər olmalıdır.

Məhəmməd Yusif Şirvani 1712-ci ildə yazırdı ki, gülab sidikqovucu təsirə malikdir, qızdırmanı salır, susuzluğu dəf edir, gümrahedicidir. İbn Sina yazır ki, qızılgül ləçəklərindən hazırlanmış bal mürəbbəsi (güləngübin, yaxud cüləncübin) mədəni möhkəmlədir və həzm üçün xeyirlirdir. Qızılgül yağı məlhəm şəklində yoğun bağırsaqda olan ağrıları sakit edir. Onu bağırsaq xoralarında içmək xeyirlidir. Azərbaycanda tər qızılgül ləçəklərini qəndlə qarışdıraraq "gülqənd" adı altında bir kütlə hazırlayırlar ki, bu da öskürəkdə, vərəmdə və revmatizmdə kara gəlir.

Həftə içi.- 2010.- 8 dekabr.- S. 8.