"Haqqımda erməni KİV-də yazılanlar ağ yalandır"

Tənzilə Rüstəmxanlı: "Ermənilər bizə yazdılar ki, konfrans öz torpağınızda - Qarabağda keçiriləcək, gəlin iştirak edin"

Bu il mayın 5-də Dağlıq Qarabağda "Sülh üçün qadınlar" proqramı çərçivəsində beynəlxalq konfransın keçiriləcəyi gözlənilir. Azəri - Türk Qadınlar Birliyinin sədri Tənzilə Rüstəmxanlı da proqramın üzvü olduğu üçün həmin tədbirə dəvət edilib. Məsələ ondadır ki, T.Rüstəmxanlı sözügedən konfransa qatılmayacağı barədə qəti sözünü desə də, Ermənistan mətbu orqanları indiyədək bu məsələnin müzakirəsini davam etdirirlər. Son günlərdə isə onlar belə xəbər uydurublar ki, guya T.Rüstəmxanlı konfransa qatılmaq istəyir, amma Azərbaycan hökuməti ona icazə vermir. Ona görə də problemin nədən qaynaqlandığını, ümumiyyətlə, nəyin baş verdiyini öyrənmək üçün T.Rüstəmxanlının özü ilə söhbətləşdik.

- Belçika senatoru Dominik Tilmansı 2009-cu il martın 29-da Azərbaycana dəvət etmişdim. Xocalı soyqırımı ilə bağlı məlumat verdim, 31 mart qətliamı barədə onu tarixi faktlarla məlumatlandırdım. Hətta belçikalı senatoru Qubaya apararaq kütləvi məzarlıqla da tanış etdim. Hiss edirdim ki, onun ölkəmizlə bağlı məlumatları çox azdır. O, özü dedi ki, bizimlə əməkdaşlıq etmək istəyir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2000-ci ildə qəbul etdiyi "Qadınlar sülh uğrunda" adlı bir qətnamə var. Onun 10-cu illiyi ilə bağlı toplantıda həmin senator dedi ki, bu layihə çərçivəsində iş görmək istəyir. Daha sonra isə Brüsseldə tədbir təşkil edərək, ora Ermənistan və Azərbaycanın, eləcə də digər xarici ölkələrin diplomatik korpuslarının, müxtəlif beynəlxalq təşkilatların nümayəndələrini dəvət etdi. Azərbaycandan Azəri-Türk Qadınlar Birliyinin sədri olaraq mənə, Ermənistandan isə İtkin düşmüş erməni yaxınları Şurasının sədri Rima Arakelyana dəvət göndərilmişdi. Mən bu qadınla keçirdiyim görüşlərdə ən çox qabartdığım məsələlər bizim əsir və itkin düşmüşlərimizlə bağlı idi. Mən əlimdəki bütün məlumatları ona təqdim edərək bildirdim ki, məsələni ciddi nəzarətə götürmək lazımdır. Özü də həmin vaxt orada çox sayda istər Belçikanın, istərsə də digər ölkələrin qəzetlərinin, telekanallarının müxbirləri iştirak edirdi. Mən də, Rima Arakelyan da, belçikalı senator da çıxış etdik, fikirlərimizi söylədik. Mən orada Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin iç üzünü açmağa çalışdım, bu ölkənin beynəlxalq hüquq normalarına hörmət etmədiyini - hər şeyi açıb dedim. Onlara başa salmağa çalışdım ki, "Qafqazda sülh yaratmaq lazımdır" deməklə bu niyyəti reallaşdırmaq mümkün deyil. Çünki Ermənistan işğalçılıq siyasətindən əl çəkməyincə, 1 milyondan artıq qaçqın və məcburi köçkün öz ev-eşiklərinə qayıtmayınca, Dağlıq Qarabağdan qovulmuş Azərbaycan icması bölgəyə dönməyincə sülh əldə edilməyəcək. Tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırdım ki, Ermənistan təkcə Azərbaycan torpaqlarını işğal etməklə sakitləşmir, bu ölkə Gürcüstana və Türkiyəyə qarşı da ərazi iddiaları irəli sürüb.

- Azərbaycan diplomatlarından da kimsə vardı orada?

- Belçikadakı səfirimiz ordaydı, çıxış da etdi və onun söylədikləri Ermənistan səfirində çox böyük narahatlıq yaratmışdı. Bilirsiniz, onlar günahkardırlar və ona görə də istənilən beynəlxalq tədbirdə bizimlə üz-üzə gəlmək istəmirlər. Çünki hər dəfə belə diskussiyalarda uduzurlar, axı yalanlarını isbatlaya bilmirlər. Amma təəssüf ki, onların yalanlarına beynəlxalq qurumlar hər zaman qulaq asıblar.

- Bəs Tbilisidə keçirilən görüş nə ilə bağlı idi?

- Brüssel toplantısında belə qərara gəlindi ki, "Qadınlar sülh uğrunda" proqramının 10 illiyi ilə bağlı Tbilisidə təntənəli konfrans keçirilsin. Mən də getmişdim, amma Ermənistan nümayəndəsi Gürcüstana gəlmədi. Rima Arakelyanı Ermənistan hökuməti Tbilisiyə buraxmadı. Ona görə də həmin tədbirə Robina Ter-Metrosyan adlı bir erməni qadını dəvət etdik. Orada Gürcüstan və Azərbaycan mətbuatı nümayəndələrinin gözləri qarşısında ölkəmizin haqlı mövqeyini bacardığım qədər yüksək səviyyədə qorumağa çalışdım. Məhz bu tədbirdə məsələ qoyuldu ki, növbəti konfrans Bakıda keçirilsin, yoxsa İrəvanda. Mən israrla təkid etdim ki, Azərbaycanda keçirilsin və əlbəttə, qərar qəbul olundu. Amma bütün təminatlar verildiyi halda ermənilər Bakıya da gəlmədilər. Onda mən senator Dominik Dilmansa dedim ki, görürsünüz, dəfələrlə çağırdınız, amma ermənilər yenə gəlmədilər. Əgər haqlıdırlarsa, niyə çağırışınızı eşidib, tədbirə qatılmadılar? Niyə görə beynəlxalq səviyyəli tədbirlərdə iştirakdan yayınırlar? Elə isə nə vaxtadək ərköyün uşaqlar kimi onların başını sığallayacaqsınız? Bu sözləri konfransın gedişatında, həm də ikilikdə xanım Dilmansa demişəm.

- Eşitdiyimə görə, onlar Bakıya gəlmədikləri üçün siz də İrəvana getməkdən imtina etmisiniz

- Bəli, qərar verdilər ki, növbəti konfrans İrəvanda keçiriləcək. Mən də dedim ki, artıq belə görüşlərin nəticəsinə ümidim yoxdur, ona görə də bu kimi görüşlərin keçirilməsinə ehtiyac duymuram. Axı həqiqət göz qabağındadır, onlar Azərbaycan torpaqlarını işğal ediblər, insanları qırıblar, əsir götürüblər, saysız-hesabsız qaçqınlarımız var və sair. Üstəlik də çözüm yollarını aramaq istədikdə, sayıb tədbirlərə, görüşlərə də gəlmirlər.

- Bir halda ki, növbəti konfrans İrəvanda keçirilməliydi, bəs necə oldu ki, sonradan məkan kimi Qarabağ ərazisi seçildi? Həm də separatçı bir rejim kimi tanınır ora.

- Amma görün ermənilər nə deyir. Bizə məktub yazırdılar ki, konfrans Qarabağda keçiriləcək, hansı ki, siz oranı Azərbaycanın ərazisi hesab edirsiniz. Üstəlik, bizə minnət də qoyurdular ki, öz torpağımızda keçiriləcək tədbirə qatılaq. Onda mən də onlara cavab verdim ki, əgər konfrans Qarabağda keçirilirsə, Ermənistan nümayəndələri olaraq gəlin Bakıya və buradan gedin Xankəndinə, görək belə bir imkanınız olacaqmı. Bilirsiniz, ümumiyyətlə, bu konfranslardan nəticə gözləmirəm, ermənilərin, digər avropalı qonaqların səmimiyyətinə inanmıram.

- Erməni saytları yazır ki, guya sizin bu konfransa getməyinizə hökumət imkan vermir.

- Ağ yalandır! Mən öz mövqeyimi rəsmi formada açıqlamışam və əlbəttə, qərarı da özüm şəxsən vermişəm. Həm də bu məsələdə qərar verərkən heç bir rəsmi orqandan hər hansı münasibət hiss etməmişəm. Əgər doğrudan da bu məsələdə hökumət narazı olsaydı, mənə Brüsseldə, Tbilisidə keçirilmiş konfranslara getməyə də icazə verməzdi. Üstəlik, razı olmazdı ki, Bakıda təşkil olunmuş konfransa erməniləri dəvət edim. Əvvəla, mənim rəhbərlik etdiyim qurum tam müstəqil təşkilatdır. Sonra da ki, hökumət deməsə belə, heç vaxt millətimin və dövlətimin maraqlarını şübhə altına salmaram. Məni gördüyüm işlərdən və tutduğum mövqedən dolayısı hamı yaxşı tanıyır, həmişə milli maraqlar uğrunda mübarizə aparmışam.

- Siz Azərbaycanda çox işgüzar xanım kimi tanınırsınız. Belə olduğu təqdirdə mümkündürmü ki, erməni qadınlarla hansısa bitərəf ölkədə görüşlər təşkil edəsiniz və onların vasitəsilə Ermənistan ictimaiyyətinin radikallıqdan müsbətə doğru dəyişməsində rol oynayasınız?

- Dəfələrlə bir araya gəldiyimiz Gürcüstan da bitərəf ölkədir. Bilirsiniz, şəxsən mən belə görüşlərdə bir məna görmürəm. Bayaq haqqında danışdığım Rima Arakelyan ki var, hədsiz təcavüzkar mövqedədir. Ağızlarını açıb nə isə deyəndə, elə qorxurdular ki. Hətta Arakelyan deyirdi ki, sərbəst mövqe ortaya qoysa, ölkəsinə qayıda bilməz. Ermənilər mövqelərini dəyişməyəcək. Bunun da səbəbi məlumdur: Xocalı soyqırımı törədən, Qarabağın işğal olunmasında Ermənistanı ruhlandıran, 9 yaşlı azərbaycanlı körpəni snayperlə vurduran Serj Sarkisyan belədirsə, onun sıravi rəiyyəti də o cür olmalıdır. Doğrudur, Qarabağ erməniləri Azərbaycan vətəndaşlarıdır və həmişə də onlarla bir yerdə yaşamalıyıq. Yeri gəlmişkən, mən Bakı konfransında da dedim ki, Azərbaycanda 30 min erməni yaşayır və onların əksəriyyəti də qadındır. Sual verdim ki, indiyədək Bakıda bir erməni ilə pis rəftar edildiyini eşidiblərmi. Sadəcə, ermənilər həmişə öz işğalçı, qatil üzlərini gizlətmək üçün bu kimi cəfəngiyyatlar uydurmaqla ictimai fikri çaşdırmağa çalışırlar.

Vüsal Tağıbəyli

Həftə içi.- 2011.- 2-4 aprel.- S. 1, 6.