Adını tarixə yazmış qəhrəman

Bir gün İsgəndər Zülqərneynə dedilər: "Az qala dünyanın yarısına hakimsən, varın, dövlətin sahibisən, bir neçə arvad al ki, səndən yadigar qalan çoxlu oğul-uşağın olsun.

- "Bu dünyada kişidən oğul-uşaq yox, xoş əməl, təmiz ad qalar", - dedi böyük hökmdar.

Xalqımızın igid oğlu Aydın Şəmiyev də saflıq, paklıq, haqq, ədalət və təmizlik simvolu olaraq köçdü qəlbimizə. Qürur duyacağımız, ziyarətinə gedəcəyimiz, and yerimizə çevrildi. Müqəddəs ruhu müqəddəs torpağın ruhuna qovuşdu.

Onun agrılı-acılı günlərdə, döyüşün qızğın vaxtında əlinə fürsət düşən kimi cızmaqara elədiyi gündəlikdən sətirlər:

"Doğuluruq, ayaq açıb böyüyürük. Körpəlikdən uşaqlığa, uşaqlıqdan gəncliyə, gənclikdən ahıllığa, ahıllıqdan qocalığa gecikirik. Qocalıqdan da Tanrı dərgahına yol gedirik. Yəqin ki, bu məqamlarda ən saf, ən təmiz dönəm körpəlikdir. Ancaq nədənsə körpəlikdən uşaqlığa, sonra ömrün müəyyən mərhələlərinə doğru yol gələn bizlər-insanlar böyüdükcə qəlbimizdə pisliklər, şər işlərə meyil daha çox hiss olunmağa başlayır. Bu hisslər böyüyüb içimizdəki şeytan xislətinə çevriləndə fəlakətlər, müharibələr, müsibətlər baş verir. Allahın yaratdığı insan öz həmcinsinin qatilinə çevrilir. İnsanlıq insanlığa qarşı durur, bəşəri hisslər unudulur".

Aydın Musa oğlu Şəmiyev keçmiş SSRİ DTK-da (1976) çalışıb. Lerik, Lənkəran, Biləsuvar rayonlarında fəaliyyətini davam etdirib. Təlükəsizlik orqanlarında işlədiyi vaxtlarda kənd və rayon sovetlərinin deputatı və rayon partiya komitəsinin büro üzvü seçilib. Bacarığı, peşəkarlığı, uzaqgörənliyi, istedadı və təcrübəsiylə hər zaman həmkarlarından fərqlənib. Hər zaman işinə can yandırıb, hər kəsə əl tutub. Bütün bunlar ona 2-ci və 1-ci dərəcəli "Səhəd Qoşunları Əlaçısı" döş nişanları, SSRİ silahlı qüvvələrin 60 və 70 illiyi münasibətilə "Qüsursuz xidmətə görə" 3-cü və 2-ci dərəcəli medallarla və Azərbaycan DTK-nın dəfələrlə fəxri fərmanı qazandırıb.

Xatırlama: Aydın Şəmiyev 1946-cı ildə Füzulinin Mahmudlu kəndində doğulub. Seyidəhmədli kənd orta məktəbini gümüş medalla bitirəndən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) mexanika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olub. Ali təhsili başa vurandan sonra isə Əbdürrəhmanlı kənd məktəbində müəllim kimi fəaliyyətə başlayıb.

O, yenilikçi idi, elmin qəbul etdiyi prinsipləri və standartları qəbul etmirdi. Onun baxış bucağı tətbiq edilmiş çərçivəyə sığmırdı. İntellektual biliyi ilə normativlərdən kənara çıxaraq şagirdlərə ali insani duyğuları aşılamaqla yanaşı, onları əsl vətənpərvər kimi yetişdirirdi. Bu onun parlaq zəkasından xəbər verir. Aydın həmişə yüksək ideyalar uğrunda mübarizələrin öncüllərindən olub. İstər müəllim, istərsə də DTK-nın yerli təşkilatlarının rəisi vəzifəsində işlədiyi vaxtlarda təşəbbüskarlığı, professionallığı və müdrikliyi onun dadına çatıb. Elə bu səbəbdən də xalq arasında böyük hörmət və nüfuz qazanıb.

Keçən əsrin 80-ci illərindən başlayan erməni separatizmi hamı kimi Aydını da narahat edirdi. Qarabağda baş qaldıran bu qiyam Vətən müharibəsinin əsasını qoydu. Murdar xislətli qonşularımız ərazilərini genişləndirmək məqsədilə təkcə 20-ci əsrdə 5 dəfə torpaqlarımıza soxulublar. Qeyrətli ər igidlərimizin qarşısında yeniləcəklərini bilən "hay"lar hər zaman olduğu kimi hiyləyə, fitnəkarlığa, yalana əl atdılar. Özlərinə arxa bildikləri "böyük qardaşlarına" sığınaraq imdad, kömək dilədilər. Yenicə müstəqilliyinə qədəm qoyan ordusuz, silahsız Azərbaycana qarşı birlik yaratdılar. Acı da olsa, həqiqətdir ki, qanlı "20 Yanvar" dəhşətindən sonra daha da ayaq açdılar insan saymadığımız erməni vandalları. Qarabağdan gələn qara xəbərlər artıq, tək Qarabağı yox, ətraf əraziləri də çulğamışdı.

Elə bu arada igid soydaşımız Aydın Şəmiyev vəzifəsini icra etmək üçün (onun xahişini nəzərə almışdılar) Cəbrayıla yola düşdü. Məqsəd ətraf kəndlərin məruz qaldığı erməni basqınının qarşısını almaq, onları torpaqlarımızdan birdəfəlik qovmaq idi.

Aydın yalnız öz vəzifəsini icra etmirdi, o hər an soyuqdan kişnəyən, istidən haray qoparan səngərlərdə əsgər və polislərin yanında idi. Erməni quldurlarına tutarlı cavab vermək üçün kifayət qədər silah-sursatın olmaması Aydını qorxutmurdu. Ona görə də əsgərləri geyim və hərbi texnika ilə təmin etmək üçün bütün imkanlardan istifadə etdi. Qısa zaman kəsiyində düşmən müdaxilələrinin qarşısı qismən alındı. Ancaq düşmən qüvvələri heç də geri çəkilmək istəmirdilər. 1990-cı ilin noyabrında Qışlaq kəndinə erməni hücumları yenidən başladı. Ordu yox, könüllülər pərakəndə, milislərin də əksəriyyəti əliyalın. Postlarda əsasən ov tüfəngləri, tək-tək avtomatlar və milislərin tabel silahlarından istifadə edirdilər. Nə yaxşı ki, Aydın Şəmiyevin Cəbrayıla gəlişi bu pərakəndə dəstələrin qismən birliyinə və silahlanmasına səbəb olmuşdu. Əhalidə əhvali-ruhiyyə artmış, Aydının qorxmazlığı dildən-dilə düşmüşdü. Hətta rayon camaatı "bəlkə, Aydın gələndən sonra aydınlığa çıxarıq, inşallah!", - deyirdi. Əslində Aydının Cəbrayıla gəlişi insanların qol-qanadını açmış, döyüşçülərin vətənpərvərlik ruhunu qaldırmışdı. Necə deyərlər, vur deyənlə, vuran yarıdır.

Döyüşlər bütün əyalətdə geniş vüsət almışdı. Sirik, Yuxarı Məzrə, Doşulu kəndləri Hadrut istiqamətindən güclü artilleriya atəşinə tutulduqdan sonra qoşunların irəliləməsinə mane olmaq üçün Aydın özü silaha sarıldı. Komandan öndə olanda əsgərlər daha ürəkli olar deyirlər. Aydının "haydı, irəli!"- hayqırtısı dərələrdə əks- səda verəndə düşmənin neçə-neçə canlı qüvvəsi müqəvva kimi yerə sərilmişdi. Namərdlərin bir çoxu ölümün cəngindən qurtarmaq üçün qaçmağa üstünlük verdi. O gün düşmən daha nələr itirmədi silah-sursatdan savayı...

Döyüşlər ara vermirdi. Bu arada Fransadan, Livandan gətirilən muzdlu qatillərin ələ keçirilməsi bir çox faktların aşkar edilməsində yardımçı oldu. Əsir götürülmüş vətəndaşlarımızın geri qaytarılması üçün DTK Qarabağ idarəsinin rəisi Vladimir Qasumyanla əlaqə saxlayan Şəmiyev istəyinə nail ola bildi. Təəssüf ki, ermənilər əsirlərin ikisini yandırmışdılar.

1991-ci il, 16 noyabr. Strateji əhəmiyyət daşıyan Şayaq kəndini düşmənlərdən azad etmək üçün hücum əmri verildi. Dəstənin tərkibində əksəriyyəti könüllülər olmaqla, 30-a yaxın Xüsusi Təyinatlı Polis nəfəri də vardı. Bu uğurlu əməliyyatda xeyli düşmən texnikası qənimət kimi götürülmüşdü. Ölən və yaralananların sayı-hesabı yox idi. Döyüşçülərimiz də itki vermişdi. Bu əməliyyatın uğurla yerinə yetirilməsi də məhz Aydın Şəmiyevin adıyla bağlıdı.

Axşamayaxın Xüsusi təyinatlılar qan bahasına aldığımız postu tərk edərək geri çəkildilər, haradansa əmr gəlib, deyə. Onların postu tərk etməsi düşmənin yeni bir hücumuna şərait yaratdı. Və beləliklə, 17 nəfərlik milis dəstəsi mühasirəyə düşdü. Hər tərəfdən əlaqə kəsilmişdi, Aydının Daxili İşlər Nazirliyinə vurduğu zənglər də cavabsız qalmışdı. Yaxınlıqda yerləşən SSRİ Daxili Qoşunlarının qüvvələri də bu hadisəni kənardan seyr etməklə kifayətlənirdilər. Hər yerdən əli üzülən Şəmiyev Hadrutun komendantı ilə əlaqə saxlamağı düşündü. Rus komendant dedi ki, Arkadi Tevasyan sizin milisləri doğramaqla hədələyir. Çox qəddar və namərd adamdır, həm də onu erməni əsgərləri komandan kimi qəbul edir.

...Əlaqə uzun çəksə də, komendant razılıq verdi. Bir şərtlə ki, yalnız Aydın Şəmiyevlə görüşəcək. Belə olduğu halda Məmməd Məmmədov (Aydının paqon yoldaşı) bu razılaşmanı pozmağa çalışdı. Komendantın məhz Aydınla görüşünə şübhə ilə yanaşdı.

- Aydın, getmə! Özün bilə-bilə ölümə tərəf addımlayırsan.

- Yas bir evdə olsa yaxşıdır, - dedi Aydın və gülə- gülə Məmmədi başdan-ayağa süzdü. (Aydının qorxmazlığı, mərdliyi yenə də dar məqamda özünü büruzə verdi).

Görüş baş tutmuş, əsirlər geri qatarılmışdı. Təəssüf ki, onlardan 4 nəfəri vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdi.

1993-cü ilin apreli. prezident Əbülfəz Elçibəy vəziyyətlə yerindəcə tanış olmaq üçün Cəbrayıl-Füzuli bölgəsinə yola düşdü. Bu gözlənilməz səfər əhali arasında müsbət qarşılansa da, təəssüf ki, nəticəsiz oldu. Məhz bundan sonra bölgədə vəziyyət getdikcə ağırlaşmağa başladı. Füzulinin Cuvarlı və Qoçəhmədli kəndlərini işğal edən erməni-rus hərbi birləşmələri Cəbrayıl-Füzuli yolunu kəsməyə çalışdılar. Aydın Şəmiyevin Daxili İşlər Nazirliyinə və əlaqəli orqanlara müraciəti, sanki qulaqardına vurulurdu. Gecələr evində rahat yatmadı Aydın, postlara baş çəkdi, planlar cızdı, əhalinin rifahı üçün çalışdı, neçə-neçələrini düşmən əsirliyindən azad etdi.

Aydın Şəmiyevin ölçüyəgəlməz rəşadəti və polad iradəsi neçələrinin ömür yoluna bir çıraq olub. Bölgə əhalisi onun igidliyindən, qeyrətindən danışıb həmişə. Hələ sağlığında şəninə şeirlər qoşulub, bayatılar deyilib. Aydının həmkarları, iş yoldaşları, dostları, döyüş yoldaşları da qorxmazlıq nümunəsi olan, qaranlıq gecələrdən aydınlığa yol alan Aydın təfəkkürünə, Aydın zəkasına, Aydın qəhrəmanlığına həmişə inanıblar.

Avqustun 15-də ermənilər bir çox kəndləri işğal etdilər. Həmin gecə Aydının başçılığı altında əks hücuma keçən döyüşçülərimiz kəndlərin bəzisini geri qaytarmağa müvəffəq oldular. Ancaq ermənilərin növbəti əməliyyatı əsgərlərimizin irəliləməsinə mane ola bildi. Artıq Cəbrayıl işğal ərəfəsində idi.

Aydın Şəmiyev həmişə dövlətə, dövlətçiliyə bağlı olub. 3 il bir rayonda, 5 il digərində "köçəri" həyat sürüb. Özünə ev-eşik də qurmayıb, sanki başqaları üçün doğulub, başqaları üçün çalışıb həmişə. Ona görə də Aydın haqqında söhbət düşəndə "o, evdən getmədi, eldən getdi" deyirlər. Həqiqətən də elin oğlu idi.

Aydının uzun illər təhlükəsizlik orqanlarında fəaliyyətinə, 3 ildən çox müharibə zonasındakı iştirakına, onlarla əsir və girovlarımızın azad edilməsi yönündə apardığı uğurlu danışıqlara baxmayaraq, keçmiş MTN rəhbərliyi, polkovnik-leytenantı qədərincə qiymətləndirmədi. Hələ bu azmış kimi Cəbrayılın işğalından sonra Biləsuvarda peşə fəaliyyətini davam etdirən Şəmiyev vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Yaşamaq üçün bir koması da yox idi. Aldığı maaşı da silah-sursata xərcləyirdi, "elnən gələn qara gün toy-bayramdır", - deyə.

"Sağ olsun indiki rəhbərlik. Aydının 60 illik yubileyində yığışıb gəlmişdilər. Xeyli hədiyyə də gətirmişdilər. Aydının dünya malında gözü yox idi. Ancaq həmin gün o məndən çox rahat görünürdü. Bəlkə də ilk dəfə idi ki, unudulmadığını hiss edirdi", - qəhrəmanımızın ömür-gün yoldaşı Şamama Rüstəmova belə deyir.

Şair demişkən, "Sağlığında qiymət verin insanlara". Bəs, o qiyməti Şəmiyev ala bildimi? Əsla yox! Ancaq o, hələ sağlığında ikən cəsarəti və rəşadəti ilə "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" səviyyəsinə yüksəldi. Onun adı dillərə düşdü. Ancaq bu ad rəsmi təsdiqini tapdımı? Əsla yox!

Cəbrayıl bölgəsində ümidini göydə Allaha, yerdə Aydına bağlayanlar o qədər idi ki... Ancaq keçmiş rəhbərliyin səriştəsizliyi Aydının işıqlı yollarına sanki keçilməz bir sədd çəkdi. İndi Aydının döyüş yoldaşlarının, həmkarlarının və onu sevənlərin, tanıyanların bircə arzusu var: haqq-ədalət öz yerini tapsın. Qeyrətli və ər oğlumuzun gələcək nəsillərə örnək ola biləcək döyüş yolu yenidən araşdırılsın. Və qəhrəmanlıq tarixi yazan igid soydaşımıza layiq olduğu ən yüksək ad verilsin. Bu, hər birimizin arzusudur. Və inanırıq ki, Vətənimizin bütövlüyü, xalqımızın rifahı uğrunda daim çalışan möhtərəm prezidentimiz və onun komandası bu və bu kimi ər oğullarımızın şərəfli yoluna bir işıq tutacaqlar. Bax onda o işığın nurunda azadlığın, suverenliyin dadını çıxaran xalqımızın sevincdən dodağı çatlayacaq. Bax onda bütün şəhidlərimizin ruhu sevinəcək. Allah rəhmət eləsin, Tanrı dərgahına qovuşanlara.

Aydın Şəmiyevin ailəsində 3 övlad böyüyür. Vətən sevdalı, vətənpərvər ruhlu. Tanrı özü versin onların taleyini.

Bu yerdə Hüseyn Cavidin bir beytini də xatırlamağa dəyər:

Ölüm var ki, həyat qədər dəyərli,

Həyat var ki, ölümdən də zəhərli.

Həyat qədər dəyərli bir ömür yaşadı qəhrəman Aydın Şəmiyev. Yaşasaydı bu gün 66 yaşı tamam olacaqdı...

Ötərxan ELTAC

Həftə içi.- 2012.- 10-12 mart.- S. 14.