Azərbaycan gömrüyü mədəni irsin keşiyində

Gömrük Xidməti general-mayoru Qambay Əliyev: "Gömrük xidməti əməkdaşları qədim və qiymətli tarixi-mədəniyyət abidələrinin ölkəmizin ərazisindən çıxarılmasının qarşısını almaqla yanaşı, həm də maddi-mənəvi dəyərlərin təbliği sahəsində yaxından iştirak edirlər"

Bu gün Azərbaycanın Gömrük Xidməti əməkdaşları milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunmasında üzərilərinə düşən vəzifəni uğurla yerinə yetirirlər. İndiyədək Gömrük Xidməti işçiləri tərəfindən tarixi-mədəni sərvətlərimizin qaçaqmalçılıq yolu ilə Azərbaycandan çıxarılmasının qarşısı müvəffəqiyyətlə alınıb və bu istiqamətdə işlər hazırda da uğurla davam etdirilir. Azərbaycan gömrükçülərinin 20 illik yubileyi ərəfəsində müsahibimiz Dövlət Gömrük Komitəsi "Azərterminalkompleks"Təsərrüfat Hesablı Xarici İqtisadi Birliyinin direktoru, gömrük xidməti general-mayoru Qambay Əliyevdir.

- Qambay müəllim, əvvəlcə istərdik ki, Azərbaycan gömrüyünün 20 illik yubileyi ərəfəsində rəhbərlik etdiyiniz qurumun əldə etdiyi nailiyyətlərə toxunasınız. Bu illər ərzində hansı uğurlara nail olmusunuz?

- Məlumdur ki, Azərbaycanın XX əsrin sonlarında müstəqillik əldə etməsi onun tarixində yeni bir mərhələnin başlanğıcı olub. Milli sərvətimiz olan müstəqilliyimizin dönməz xarakter alması, ümummilli lider Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti dünya dövlətləri cərgəsində Azərbaycanımızın özünə layiqli yer tutmasında mühüm rol oynayıb. 1993-cü ilin ikinci yarısından etibarən Azərbaycanın yüksələn xətlə inkişafı, onun suverenliyinin təmin edilməsi ölkədə aparılan uğurlu gömrük siyasətilə də bilavasitə bağlıdır. Belə ki, ölkəmizdə qısa bir zamanda gömrük işinin təkmilləşdirilməsi, gömrük orqanlarının maddi-texniki və normativ-hüquqi bazasının möhkəmləndirilməsi, ümumdünya gömrük sisteminə inteqrasiyası istiqamətində uğurlu addımlar atılıb.

Təbii ki, bütün bu proseslərə Dövlət Gömrük Komitəsinin struktur bölməsi "Azərterminalkompleks" Təsərrüfat Hesablı Xarici İqtisadi Birliyinin əməkdaşları da gərgin əmək sərf ediblər. Qeyd edim ki, birlik öz fəaliyyətini Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən təsdiq olunmuş əsasnaməyə və birlik üzrə təsdiq edilmiş iş planına uyğun quraraq xeyli müsbət nəticələr əldə edib.

Məhz bu uğurların tərkib hissəsi olaraq birlik daxili vəsaitlər hesabına inzibati binanın tikilməsinə nail olub. 2007-ci ildə 4 mərtəbədən ibarət yardımçı təsərrüfat sahələri daxil olmaqla inzibati bina fəaliyyətə başlayıb. Binanın daxilində Heydər Əliyev Xatirə Muzeyi və DGK-nin Gömrük Tarixi Muzeyinin filialı yaradılıb.

- Bildiyimiz qədər bu birlik həm də müəyyən təbliğati işlərlə də məşğuldur. Maraqlıdır, ötən il hansı təbliğati və təşviqatı işlərlə məşğul olmusunuz?

- Ümumiyyətlə, 2011-ci ildə birliyin təşviqatçı və təbliğatçı missiyası daha da zənginləşib. Birlik Dövlət Gömrük Komitəsinin göstərişləri əsasında ümumdünya və respublika səviyyəsində keçirilən tədbirlərin təşkilatçısı və icraatçısı olub. Məsələn, ötən ilin yanvarında Bakı şəhərindəki Muzey Mərkəzində Dövlət Gömrük Komitəsinin tapşırığına görə birliyin təşkilatçılığı ilə "Narkomaniyaya YOX deyək!" plakat və foto müsabiqəsinin yekun sərgisi keçirilib. Tədbirin sonunda iştirakçılara müxtəlif mükafatlar təqdim edilib. Fevral ayında isə Argentina Respublikası Federal Gəlirlər üzrə Dövlət Administrasiyasının dəvəti ilə bu ölkəyə səfər zamanı Buenos-Ayresin "Alvear Palace" hotelində "Argentinada Azərbaycan Gömrüyü Günü" adı altında keçirilən tədbirdə "Azərbaycan gömrüyü bəşəri dəyərlər prizmasından" adlı sərgi və "Azərbaycan gömrüyü mədəni irsin keşiyində", "Azərbaycan gömrüyünün tarixi təsviri sənətdə", "Azərbaycan gömrüyü: tarixi ənənələr və müasirlik", "Azərbaycan gömrük muzeyləri" adlı kitabların təqdimatı keçirilib.

Səfər zamanı Argentina Milli Kitabxanasına Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən nəşr edilən kitablar və Argentina İncəsənət Muzeyinə isə Qarabağ və Şirvan məktəbinə məxsus olan əl ilə toxunmuş müasir xalçalar hədiyyə edilib. Ötən il həm də Azərbaycanın Argentinadakı səfirliyinin binasında Xocalı soyqırımı ilə bağlı anım mərasimi təşkil edilib. Bu tədbirdə XX əsrin ən dəhşətli faciələrindən biri olan Xocalı qətliamı ilə bağlı məlumat verilib, erməni vandalizminin törətdiyi bu ağır cinayətin fəsadları barədə danışılıb. Mərasimdə həmçinin Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən hazırlanmış Xocalı qətliamından bəhs edən "Dua" filmi iştirakçıların diqqətinə çatdırılıb. Ötən ilin yaddaqalan tədbirlərindən biri də iyunun sonu iyulun əvvələrində Moskvada Ümumrusiya sərgi mərkəzinin ərazisində Müstəqil Dövlətlər Birliyinin 20 illiyinə həsr olunmuş "MDB-20 il: əməkdaşlığın yeni üfüqləri" adlı sərgisi sayıla bilər. Tədbirdə Azərbaycan, Belarus, Ukrayna, Moldova, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkmənistan, Tacikistan, Rusiya və Ermənistanın nümayəndə heyətləri iştirak ediblər. Sərgidə Azərbaycanda informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından bəhs edən stenddə gömrük sahəsində Azərbaycanda tətbiq olunan elektron xidmətlər haqqında məlumat da öz əksini tapıb.

Bundan başqa, ötən ilin dekabrın 12-də birliyin inzibati binasında fəaliyyət göstərən "Heydər Əliyevin xatirə muzey"ində Sabunçu rayonu Maştağa qəsəbəsinin 187 saylı məktəbin şagirdlərinin iştirakı ilə ulu öndərin anım günü qeyd olunub. Həmin tədbir çərçivəsində məktəblilər üçün muzey ekspozisiyası üzrə ekskursiya aparılmış, ümummilli liderin Azərbaycan gömrük xidmətinin 5 illik yubiley tədbirindəki çıxışı dinlənilib. Qonaqlar Heydər Əliyevin müstəqillik illərindəki siyasi fəaliyyətindən bəhs edən qısametrajlı filmə tamaşa etdikdən sonra muzey kitabxanasında ulu öndərin həyat və fəaiyyətinə həsr edilmiş kitablarla da tanış olublar. Həmin gün birliyin əməkdaşları Kinoloji Xidmət Mərkəzinin əməkdaşları ilə birlikdə Tədris Mərkəzində təşkil edilmiş görüşdə ulu öndərin xatirəsi anılıb, "Heydər Əliyevin xalqa həsr etdiyi ömür" mövzusunda Bakı Dövlət Universitetinin professoru, "Şöhrət" ordenli İsgəndər Quliyevin məruzəsi dinlənilib və Heydər Əliyevin həyat və yaradıcılığından bəhs edən sənədli film nümayiş etdirilib.

- Bu gün Azərbaycan gömrüyü həm də mədəni irsimizin keşiyində layiqincə dayanır desək, yəqin ki, yanılmarıq. Çünki gömrükçülərin səyi nəticəsində hər il gömrük sərhədindən qanunsuz keçirilməsinə cəhd göstərilən yüzlərlə qiymətli mədəniyyət nümunələrimiz aidiyyəti orqanlara təhvil verilir. Qambay müəllim, daha çox hansı mədəniyyət nümunələrimizin sərhəddən qanunsuz olaraq keçirilməsinə cəhd göstərilir?

- Əgər belə demək mükündürsə, ötən dövr ərzində Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən qanunsuz keçirilməsinə cəhd edilən yüzlərlə qiymətli tarixi-mədəniyyət nümunələrimiz gömrük işçiləri tərəfindən saxlanılaraq qanuni sahiblərinə - muzey, kitabxana, məscid, kilsə və digər aidiyyəti müəssisələrə verilib. Qeyd edim ki, Azərbaycan gömrükçüləri qədim və qiymətli tarixi-mədəniyyət abidələrinin ölkəmizin ərazisindən çıxarılmasının qarşısını almaqla yanaşı, bu cür maddi-mənəvi dəyərlərin təbliği sahəsində də yaxından iştirak edirlər.

Hələ 1997-ci ilin mayında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək gömrükxanasında sərhəddən 189 xalçanın qanunsuz keçirilməsi cəhdinin qarşısı gömrük işçiləri tərəfindən alınıb. Dövlət Gömrük Komitəsinin xahişi ilə Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin mütəxəssisləri həmin xalçaların ekspertizasını keçirmiş və qaçaqmal partiyasına daxil olan əşyaların əksəriyyətinin muzey əhəmiyyətli və əsasən XX əsrin birinci yarısı və ortalarını əhatə edən Qarabağ, Şirvan, Bakı, Quba, Qazax və başqa qruplara aid müxtəlif ölçülü əl ilə toxunmuş tətbiqi sənət əsərləri olduğu müəyyənləşdirilib. Gömrük qaydalarına uyğun olaraq həmin qaçaqmal dövlətin xeyrinə müsadirə edildikdən sonra gömrükçülərin təklifi ilə bu nəhəng sənət əsərləri kolleksiyası əsasında Naxçıvanda Xalça Muzeyi yaradıldı. Xalçalardan bir qismi isə Naxçıvan Tarix Muzeyinin və Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin ekspozisiyalarını bəzədi. Bundan başqa, gömrükçülərin əvəzsiz olaraq verdiyi xalçalar və digər maddi mədəniyyət nümunələri hazırda "Şirvanşahlar Sarayı" Tarixi-Memarlıq Qoruq-Muzeyində və Rüstəm Mustafayev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində saxlanılır.

Digər tərəfdən, Azərbaycan gömrükçülərinin müsadirə etdiyi mədəniyyət nümunələri sırasında müxtəlif dinləri əhatə edən qiymətli kitablar da əsas yer tutur. Məsələn, 2010-cu ildə Azərbaycan gömrükçülərinin müsadirə etdikləri İslam dininə aid 93 adda 6507 ədəd kitab Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinə, 51 adda 1923 ədəd kitab isə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinə bağışlanılıb. Əsasən 2000-ci illərdə Türkiyə və İranda nəşr edilmiş bu kitablar arasında Mədinə şəhərində nəşr olunmuş "Qurani-Kərim" də vardır. Bundan başqa, 2010-cu ildə Azərbaycan gömrük orqanları tərəfindən müsadirə edilən 22 adda 79 ədəd dini kitab Bakıdakı Müqəddəs Jen-Mironosets kilsəsinə təqdim edilib. 2007-ci ildə isə Azərbaycan gömrükçüləri tərəfindən müsadirə edilən İsa peyğəmbərin dini və tarixi əhəmiyyətə malik heykəli Roma Katolik kilsəsinin Azərbaycandakı nümayəndəliyinə təqdim olunub. Eyni zamanda, 2008-ci ildə ölkə sərhədindən qeyri-qanuni keçirilməsinə cəhd göstərilərkən Azərbaycan gömrükçülərinin müsadirə etdikləri dini məzmunlu və yəhudi uşaqları üçün nəzərdə tutulan "Sivoys Qaşem" adlı 100 ədəd kitab Quba rayonunda dağ yəhudilərinin yaşadığı Qırmızı Qəsəbədəki Sinaqoqa, eyniadlı 150 ədəd kitab isə Avropa Yəhudi Dini İcmasının Azərbaycandakı nümayəndəliyinə bağışlanılıb.

Yeri gəlmişkən onu da xatırladım ki, Azərbaycan gömrükçüləri tərəfindən müsadirə edilən qədim dini kitablar və ikonaların aidiyyəti dini konfessiyaların nümayəndələrinə təqdim olunması ilk dəfə 1999-cu ildə Dövlət Gömrük Komitəsində həyata keçirilib. 2000-ci ildə isə 166 ədəd dini kitab (XVII və XIX əsrlər) Bakıdakı Təzə Pir məscidinə, 91 ədəd dini məzmunlu qədim əlyazmalar, eləcə də "Qurani-Kərim"in nadir nüsxələri və Xristian dininə aid kitab (1875-ci il) və 6 ədəd ikona aidiyyəti dini konfessiyaların nümayəndələrinə bağışlanılıb.

Bundan başqa, Azərbaycandan çıxarılmasına cəhd göstərilən və gömrük orqanları tərəfindən müsadirə edilən elmi-tarixi kitablar, o cümlədən qədim kitab və əlyazmaların da aidiyyəti təşkilatlara bağışlanması da artıq ənənəyə çevrilib. Məsələn, 2007-ci ildə Azərbaycan gömrükçüləri tərəfindən müsadirə edilən cəmi 45 ədəd elmi-tarixi əhəmiyyətli nadir kitablar Milli Elmlər Akademiyasının A.A.Bakıxanov adına Tarix və Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutlarına əvəzsiz olaraq verilib.

- Qambay müəllim, bir qədər də Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük Tarixi Muzeyi barədə məlumat verərdiniz. Bu muzeyin fəaliyyətə başlaması hansı zərurətdən yarandı?

- Ümumiyyətlə, Dövlət Gömrük Komitəsi öz fəaliyyətində mədəni-maarif işinə xüsusi diqqət ayırır. Hələ 2006-cı ilin martında Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük Tarixi Muzeyi yaradılıb. 2007-ci ilin yanvarında isə məlumat verdiyim kimi, Dövlət Gömrük Komitəsinin "Azərterminalkompleks" Təsərrüfat Hesablı Xarici İqtisadi Birliyin inzibati binasında Gömrük Tarixi Muzeyinin bölməsi fəaliyyətə başlayıb. Bu muzeyin yaradılmasında əsas məqsəd Azərbaycan gömrük xidmətinin dünya gömrük ailəsində tutduğu yeri, ötən illər ərzində keçdiyi yolu və fəaliyyəti ətraflı işıqlandırmaqdır. Ümumən, muzeylərə şamil edilən meyarlarla yanaşı, Gömrük Tarixi Muzeyi özünəməxsusluğu ilə də seçilir.

Məlumdur ki, dünya muzeylərini birləşdirən, onları eyniləşdirən əsas amil ölkənin, millətin tarixini qorumaq və gələcək nəsillərə çatdırmaqdır. Bu gün Azərbaycan torpaqlarının 20 faizinin zəbt olunduğu şəraitdə, eləcə də tariximizi saxtalaşdıranlara qarşı mübarizədə muzeylər xalqın tarixinin qoruyucusu rolunda ön planda durmağa layiqdir. Bu baxımdan, "Azərbaycanda muzey işinin yaxşılaşdırılması haqqında" ölkə prezidentinin 6 mart 2007-ci il tarixli sərəncamı ölkə muzeylərinin inkişafında yeni təkan oldu. Bu, Azərbaycan Gömrük Tarixi Muzeyinin muzeylər sırasında müstəqil fəaliyyətinə də imkan verdi. Gömrük Tarixi Muzeyi 2008-ci ildə Milli Muzeylər Şurasına üzv seçilməklə Azərbaycanın muzeyləri ailəsinə daxil oldu. Hazırda muzeyin funksiyası çoxsahəlidir. Belə ki, həm gömrüklə bağlı tarixi arxiv materialları tapılır və araşdırılır, həm ekspozisiyalar artırılır, arxiv sənədləri, videoyazılar və fotoşəkillər fondu inkişaf etdirilir, həm də müsadirə olunan incəsənət əşyalarının qorunması təmin edilir və müxtəlif təqdimatlar keçirilir.

- Bəs Gömrük Tarixi Muzeyi apardığı axtarışlardan hansı maraqlı nəticələr əldə edib?

- Bu araşdırmalardan maraqlı birini qeyd edə bilərəm. Məsələn, Gömrük Tarixi Muzeyi 2008-ci ildə apardığı axtarışlar nəticəsində Azərbaycanın məşhur mesenatı Hacı Zeynalabdin Tağıyevin gömrük xidməti sahəsində gördüyü işləri öyrənib. Arxiv materialları əsasında məlum olub ki, 1889-cu ildə Bakı tacirlərinin xahişilə şəhərdə gömrük anbarlarının binası açılıb. Həmin ilin iyulunda Bakı karantin-gömrük vilayətinin rəisi gömrük yığımı departamentinin başçısına məktubla müraciət edərək, Bakıda gömrük anbarlarının yaradılmasının zəruri olduğunu və zamanın yetişdiyini bildirib. Maliyyə Nazirliyi də Tiflis şəhərində yerləşən baş qərargaha müraciət edərək bildirib ki, Bakı tacirləri tikintiyə yer və vəsait ayırıblar. Məsələ müsbət həllini tapır. Ancaq Bakı tacirləri arasında məhz Hacı Zeynalabdin Tağıyevin olması və siyahıda öz imzası ilə təklifi dəstəkləməsi bu strateji əhəmiyyətli və sonralar Bakını ticarət mərkəzinə çevirən layihə baş tutur. Belə ki, arxiv sənədləri araşdırılanda daha bir maraqlı fakt əldə edilib: Bakı şəhər başçısı rus çarı Pavel Mixayloviçə müraciətində Hacı Zeynalabdin Tağıyevin layihədə iştirakının çox əhəmiyyətli olduğunu xüsusi vurğulayır. Öz növbəsində, çarın cavab məktubu Azərbaycan xalqının böyük oğlunun şəxsiyyətinə hörmət və ehtiramını nümayiş etdirir.

Gömrük Tarixi Muzeyi Azərbaycan gömrüyünün tarixinə dair hər bir dəyərli materialı əldə etmək və araşdırmaq istiqamətində səylərini indi də davam etdirir. Eyni zamanda, Dövlət Gömrük Komitəsi öz muzeylərinin fəaliyyətinə hərtərəfli dəstək göstərir. Komitənin 2010-cu ildə nəşr etdirdiyi "Azərbaycan gömrük tarixinə dair muzeylər" adlı şəkilli kataloq da gömrük muzeylərinin işinə göstərilən diqqətin bir nümunəsidir. Kitabda Azərbaycandakı gömrük muzeyləri, onların tarixi və fəaliyyətləri barədə ətraflı məlumat verilir. Nəşrdə bildirilir ki, muzeylərin eksponatları Azərbaycan gömrük xidmətinin tarixini göstərən elmi mətnlərlə müşayiət olunur. Bu materiallar DGK-nın sıx əməkdaşlıq etdiyi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının davamlı tədqiqat işlərinin nəticəsidir. Onu da qeyd edim ki, Dövlət Gömrük Komitəsi mədəni irsin qorunması sahəsindəki fəaliyyətindən bəhs edən nəşrləri 1998-ci ildən bəri sistemli şəkildə davam etdirir. İndiyədək bu qəbildən - "Azərbaycan gömrüyü milli mənafelərin keşiyində", "Azərbaycan gömrüyü mənəvi dəyərlərin keşiyində", "Azərbaycan gömrüyü dövlət mənafeləri keşiyində", "Azərbaycan gömrüyü tarixi sərvətlərin keşiyində", "Azərbaycan gömrüyü mədəni irsin keşiyində", "Azərbaycan gömrüyü tarixi təsviri sənətdə", "Azərbaycan gömrüyü: tarixi ənənələr və müasirlik" və digər kitablar nəşr edilib.

- Məlum olduğu kimi, muzey eksponatları bəşəriyyət tarixi haqqında əvəzolunmaz məlumatları qoruyub saxlayır. Bu baxımdan Gömrük Tarixi Muzeyinin də özünəməxsus missiyası var. Muzeyin əşyalarının mühafizəsi necə təmin olunub?

- Sözsüz ki, növündən, təyinatından asılı olmayaraq kolleksiyalarda toplanmış hər bir əşyanın muzeylərdə zədəsiz mühafizəsi, komplektləşdirilməsi, elmi tədqiqat obyekti kimi öyrənilməsi, tədqiqi və təbliği muzey işinin tərkib hissəsidir. Bu baxımdan birliyin inzibati binasında yaradılmış Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük Tarixi Muzeyinin filialı muzey kolleksiyasına müvafiq olaraq fond və daimi ekspozisiyadan ibarət kompleks mühafizə üçün nəzərdə tutulmuş otaqlarla təmin edilib. Fond üçün ayrılmış kolleksiyanı təşkil edən sənət əsərləri növünə uyğun olaraq yerləşdirilib. Bundan başqa, muzeyin temperatur-rütubət və bioloji rejimi, işıqlandırma sistemi nəzarətdə saxlanılır ki, bu da yarana biləcək təhlükənin qarşısını alır. Korlanma amillərinin əşyaya təsirini azaltmaq üçün muzeydə əşyalar növlərə görə qruplaşdırılır, saxlanma rejiminə riayət olunur. Eksponatların saxlanılması müvafiq olaraq muzeyşünaslıq qaydalarına, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmiş "Muzey sərvətlərinin və muzey kolleksiyasının uçotu və mühafizəsinə dair Təlimat"a istinad edilir. Eyni zamanda, muzeylərin və kolleksiyaların fiziki mühafizəsi, eksponatların sərgilərdə istifadəsi, tələb olunan rejimlərə ciddi riayət olunması birlik tərəfindən tənzimlənir.

- Bəs Dövlət Gömrük Komitəsi gömrük muzeylərinin fəaliyyəti sahəsində dünya təcrübəsini necə, öyrənirmi?

- Əlbəttə, biz bu istiqamətdə beynəlxalq əməkdaşlığa önəm veririk. Məsələn, 2010-cu ilin sentyabrında Dövlət Gömrük Komitəsinin nümayəndə heyəti Böyük Lüksemburq hersoqluğuna səfər edərək, burada Gömrük Muzeyləri Beynəlxalq Assosiasiyasının (İACM) illik konfransı və ümumi assambleyasında iştirak edib, eləcə də Şengen Avropa Muzeyi ilə tanış olub. İACM-in illik konfransı və ümumi assambleyasında iştirak zamanı Azərbaycan tərəfi 2013-cü ildə nəzərdə tutulan konfransı Bakıda təşkil etməyə hazır olduğunu və bu tədbirin yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün bütün imkanların olduğunu bildirib. Bundan başqa, tədbir zamanı "Azərbaycan gömrük tarixinə dair muzeylər" adlı şəkilli kataloq təqdim olunub, həmçinin "Azərbaycan gömrük tarixinə dair muzeylər" adlı film nümayiş etdirilib.

Ümumiyyətlə, Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən dünyanın bir sıra ölkələrində - Belçika Krallığında, İsveçrədə, Vatikanda, Rusiya Federasiyasında, Avstriyada, Fransada sərgilər təşkil edilib, bu sərgilərdə Azərbaycan gömrüyünün tarixini özündə əks etdirən müasir rəsm əsərləri, respublikamızın gömrük orqanları tərəfindən müxtəlif vaxtlarda saxlanılan, milli-mənəvi dəyər kəsb edən əşyalar nümayiş olunub. Məsələn, 2010-cu ildə Dövlət Gömrük Komitəsi BMT-nin Vyana bölməsində cinayətkarlığın qarşısının alınması və cinayət ədliyyəsi komissiyasının 19-cu sessiyası çərçivəsində "Azərbaycan gömrüyü mədəni irsin keşiyində" adlı sərgi təşkil edib. Eyni zamanda, Fransanın Strasburq şəhərində Avropa Şurası Parlament Assambleyasının növbəti sessiyası ərəfəsində Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin təşəbbüsü, eləcə də Mədəniyyət Nazirliyinin və AŞ PA rəhbərliyinin dəstəyilə "Azərbaycan gömrüyü mədəni və dini irsin keşiyində" adlı sərgi, həmçinin "Azərbaycan gömrüyü mədəni irsin keşiyində" adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirib. Bir sözlə, bu istiqamətdə davamlı olaraq işlər aparılır və bu işlər gələcəkdə də davam etdiriləcək.

Sevinc Osmanova

Həftə içi.- 2012.- 25 yanvar.- S.1;3.