Binəqədi rayonunun sosial-iqtisadi

inkişafı: real vəziyyət və perspektivlər

Bu rayonu adətən paytaxtın «giriş qapısı» da adlandırırlar. Bakıda olmamış hər hansı bir şəxs paytaxta gələrkən şəhərimiz haqqında ilk təəssüratlarını Binəqədi rayonu ərazisindən keçdikcə formalaşdırmağa başlayır. Ona görə də, Binəqədi rayonu ərazisində görülən işlər daim hamının, xüsusilə də mətbuatın diqqətindədir. Təsadüfi deyil ki, araşdırma aparıldıqda son illərdə mətbuat səhifələrində ən çox adı hallanan rayonun məhz Binəqədi olduğunu aşkarlayarıq.

Rayonun inzibati ərazisində 6 qəsəbə - Rəsulzadə, Biləcəri, Binəqədi, Xocəsən, Sulu-təpə, 28 May qəsəbələri (Qəsəbə inzibati ərazi dairələri), 4 mikrorayon ( 6, 7, 8 və 9 mikrorayonlar), Dərnəgül yaşayış sahəsi ərazi hüdudlarını əhatə edən 1 saylı Sahə inzibati ərazi dairəsi (SİƏD), 6 və 9-cu mikrorayon ərazi hüdudlarını əhatə edən 2 saylı Sahə inzibati ərazi dairəsi (SİƏD) mövcuddur.

Rayonun yaranma tarixi, abidələri, istehsal müəssisələri, sosial və ictimai-iaşə obyektləri barədə dəfələrlə yazılıb. Ona görə də, bu dəfə yolumuzu rayon ərazisinin müxtəlif ərazilərinə salaraq gördüklərimizi yazmağa çalışacağıq.

Müşahidə etdiklərimiz

İlk dayanacağımız 9-cu mikrorayon oldu. El arasında «9 aşağı» kimi tanınan ərazidə söhbətləşdiyimiz sakinlər vurğuladılar ki, burada məhəllədaxili yollar tamamilə asfaltlanıb. Əvvəlki illərdə mövcud olan yağış sularının yaratdığı palçıqlı gölməçələr problemi artıq yoxdur. Müşahidələrimiz zamanı mikrorayonun mərkəzinə doğru irəlilədikcə binaların ətrafı və məhəllə daxili yolların kənarlarında qızğın abadlıq işlərinin görüldüyünün şahidi olduq. Sakinlər görülən işlərlə bağlı rayon rəhbərliyinə minnətdarlıqlarını bildirdilər. Lakin sözügedən ərazidə sakinlərin şikayətləri də var. Onları ən çox narahat edən məqam qış aylarında binalara verilən qazın təzyiqinin aşağı olması və tez-tez fasilələlərin yaranmasıdır. Digər problem isə köhnə binalardakı liftlərlə bağlı oldu. Bildirildi ki, mövcud liftlərin istismar müddəti çoxdan başa çatsa da, onlar hələ də istifadə olunur. Belə vəziyyət isə təhlükə yaradır. Sakinlərin şikayətləndiyi digər bir məqam isə ərazidə fəaliyyət göstərən poliklinika ilə bağlıdır. Onlar burada təmir işlərinin aparılmasını da istədilər. Vətəndaşlarla söhbətimiz zamanı o da məlum oldu ki, onları ən çox narazı salan məqamlardan biri Mir Cəlal küçəsi və Şamaxinka dairəsi arasında demək olar ki, hər gün yaşanan tıxaclardır. Belə vəziyyət nəticəsində avtomobillərin siqnallarından sürəkli istifadə etməsi normadan dəfələrlə artıq səs-küyün yaranmasına səbəb olur ki, bu da yol kənarındakı binalarda yaşayan sakinləri ciddi şəkildə narahat edir.

Bu yaxınlarda rayonun Sulutəpə və digər qeyri-qanuni yaşayış evlərinin tikildiyi ərazilərinə də baş çəkmişdik. Həmin ərazilərdə məskunlaşan insanları ən çox narahat edən məqam təbii ki, sənədsiz evlərin sənədləşdirilməsidir. Sakinlər prosesin uzanmasından narazı qaldıqlarını bildirdilər. Ancaq indi qeyd olunan ərazilərdə bir müddət əvvəllə müqayisədə söküntü işləri demək olar ki, aparılmır. Sakinlərin sözlərinə görə, Dövlət Neft Şirkətinə məxsus ərazilərdə yeni evlərin tikintisinin qarşısı alınır. Qanunsuz evlərdə məskunlaşmış vətəndaşlar onların üzləşdikləri problemlərin rayon rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə tez bir zamanda həllini tapacağına ümidlidirlər.

Növbəti dayanacağımız isə Şamaxinka dairəsi ilə avtovağzal kompleksinin yerləşdiyi ərazi oldu. Yol kənarlarında aparılmış yaşıllaşdırma işləri, abadlıq-quruculuq tədbirləri göz oxşayır. Gün ərzində yeni salınmış yaşıllıq zolaqlarına xüsusi qulluq tədbirləri də müşahidələrimizdən kənarda qalmadı.

Biləcəri qəsəbəsinin sakinlərinin sözlərinə görə, avtovağzal kompleksinin yaxınlığında metro xəttinin inşasının başa çatmasını böyük səbrsizliklə gözləyirlər. Belə ki, yeni metro stansiyasının istifadəyə verilməsi qəsəbə sakinlərini buradakı «ənənəvi» tıxac problemindən birdəfəlik xilas edəcək. İnsanların rahat şəkildə şəhərin müxtəlif yerlərinə gediş-gəlişini xeyli asanlaşdıracaq. Mütəxəssislər yeni metro stansiyasının inşasının Binəqədi rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı baxımından da mühüm addım hesab edirlər.

Rayonda gənc nəslin sağlam ruhda böyüməsi istiqamətində də önəmli addımlar atılır. Noyabrın 4-də Bakının Binəqədi rayonunda "Vətən" sosial futbol məktəbi istifadəyə verilib. Burada olarkən bizə bildirdilər ki, dünya şöhrətli "Real Madrid" Fondunun əməkdaşlığı ilə MDB-də, həmçinin regionda ilk sosial məktəb məhz Binəqədi rayonunda yaradılıb. "Vətən" sosial futbol məktəbinə 8-17 yaşlılar, risk altında olan və yoxsulluqdan əziyyət çəkən ailələrin uşaqları daxil olmaq imkanına malikdirlər. Məktəbə qəbul zamanı uşağın təhsil və dərsə davamiyyət göstəricisi və ailənin sosial statusu (qaçqın və məcburi köçkün) nəzərə alınır. 2013/2014-cü tədris ilində "Vətən" sosial futbol məktəbinə 100 nəfərin (50 qız, 50 oğlan) qəbulu nəzərdə tutulur. Hazırda 50 oğlan, 20 qız olmaqla 70 nəfər məktəbdə keçirilən məşqlərdə müntəzəm iştirak edir.

Problemlər operativ həll edilir

Rayon İcra Hakimiyyətinin saytı da digərləri ilə müqayisədə çox operativdir. Rayonun rəhbərliyi tərəfindən görülən bütün işlər hesabat formasında RİH saytı vasitəsi ilə operativ şəkildə əhalinin diqqətinə çatdırılır. Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə sakinlərin problemlərinin, müraciətlərinin tez bir zamanda aradan qaldırılması üçün də rayon rəhbərliyi tərəfindən müvafiq addımlar atılır. Söhbət etdiyimiz Biləcəri qəsəbəsinin sakinləri bildirdilər ki, onların uzun illərdən bəri həllini tapmayan kanalizasiya sisteminin qurulması ilə bağlı əməli addımlar atılıb. Rayon rəhbərliyi mütəmadi olaraq qəsəbə sakinləri ilə görüşlər keçirir onların problemlərinin yerindəcə həll olunması ilə bağlı göstərişlərini verir. Sonuncu belə görüş 2013-cü il oktyabrın 25-də baş tutub. Görüşdə Binəqədi RİH başçısı Xaləddin İsgəndərovla yanaşı, başçının müavinləri, aparatın şöbə müdirləri, məsul işçiləri, hüquq mühafizə orqanlarının, dövlət idarə, müəssisə və təşkilatlarının, xidmət sahələrinin rəhbərləri və 169 nəfər Biləcəri qəsəbə sakinləri iştirak edib. Bu görüşlər intensiv şəkildə rayonun müxtəlif ərazilərində də təşkil olunub.

Vətəndaşların müraciətlərinin operativ şəkildə həlli istiqamətində də mühüm işlər görülür. Bunu açıqlanan statistikada da görmək mümkündür. RİH-dən aldığımız məlumata əsasən 2013-cü ilin oktyabr ayı ərzində Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin Sakinlərin Müraciət Xidmətinə (1646) daxil olmuş zənglərin sayı 1933, birbaşa cavablandırılmış zənglərin sayı 1409, yaradılmış əks əlaqələrin sayı 662, tərtib edilmiş şikayət vərəqələrinin sayı 357 olub. Bundan əlavə xidmət səviyyəsi 80 %, icraçılıq səviyyəsi 93,3 % təşkil edib. 2013-cü ilin sentyabr ayı ərzində Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətinin Sakinlərin Müraciət Xidmətinə (1646) daxil olmuş zənglərin sayı – 2021, birbaşa cavablandırılmış zənglərin sayı – 1901, yaradılmış əks əlaqələrin sayı – 2353, tərtib edilmiş sual vərəqələrinin sayı – 0, tərtib edilmiş şikayət vərəqələrinin sayı – 328 olub. Bundan əlavə icraçılıq səviyyəsi – 83,5 % olub.

9 ayda görülən işlər

2013-cü ilin ilk 9 ayında rayon ərazisinin sosial-iqtisadi inkişafı istiqamətində bir sıra mühüm işlər görülüb. Hesabat dövrü ərzində rayonda sənaye sahəsində 124 milyon 655 min manatlıq və ya keçən ilin müvafiq dövründən 2,9% çox sənaye məhsulu istehsal edilib və xidmətlər göstərilib.

9 ay ərzində sənaye müəssisələrində 5751 nəfər işləyib ki, bu da keçən ilin müvafiq dövründən 3,5 % çoxdur. Sənaye müəssisələrində orta aylıq əmək haqqı 500,3 manat olub ki, bu da əvvəlki ilin müvafiq dövründən 5,2% artıqdır.

2013-cü ilin yanvar-sentyabr aylarında Binəqədi rayonunda iqtisadi və sosial sahələrin inkişafı üçün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 97 milyon 786 min manat məbləğində investisiya yönəldilib ki, onlardan 64 milyon 26 min manatı tikinti-quraşdırma işlərinə sərf edilib. Hesabat dövründə istehlak bazarı dinamik tendensiya ilə inkişaf edərək pərakəndə ticarət şəbəkəsindən rayon əhalisinə 726 milyon 816 min manatlıq istehlak malları satılıb. 2012-ci ilin yanvar-sentyabr ayları ilə müqayisədə, pərakəndə əmtəə dövriyyəsinin həcmi 0,6% artıb. İstehlak mallarının 17%-i hüquqi şəxslərin, 56,7%-i hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıqla məşğul olan fiziki şəxslərin ticarət şəbəkələrində, 26,1-i kənd təsərrüfatı məhsulları bazarında satılıb.

Ötən dövr ərzində Binəqədi rayonu üzrə işçilərin orta sayı 43574 nəfər olub, əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 18,1% artıb. Dövlət sektorunda işçilərin orta aylıq sayı keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 7,2% artaraq 17874 nəfər olub, qeyri-dövlət sektorunda isə çalışanların sayı 28,2% artaraq 25700 nəfər təşkil edib. 2013-cü il sentyabrın 1-i tarixinə olan məlumata əsasən, Binəqədi rayonunda 3875 yeni iş yeri açılıb ki, bunun da hamısı daimi iş yerləridir.

Hesabat dövründə işlə təmin olunmaq məqsədilə 1377 nəfər vətəndaş müraciət edib ki, onlardan da 939 nəfəri işaxtaran kimi qeydiyyata alınıb, bunlardan 304 nəfəri qadın olmaqla, 492 nəfər müxtəlif sahələrdə daimi işlə təmin edilib və 108 nəfər isə müxtəlif peşə kurslarına cəlb olunub. İşsizlik müavinəti başa çatmış 6 nəfər, müavinət aldığı müddət ərzində isə 3 nəfər Məşğulluq Mərkəzinin göndərişi ilə işlə təmin olunub. 92013-cü ilin 9 ayı ərzində rayonun qəsəbələrarası və qəsəbədaxili yollarında, mərkəzi prospektlərdə, yaşayış binalarının fasad və dam örtüklərində, park və meydanlarda, həmçinin digər infrastruktur sahələrində abadlıq-quruculuq, yenidənqurma və əsaslı təmir işləri həyata keçirilib.

Carı ilin 9 ayında rayonun müxtəlif ünvanlarından sakinlərin müraciətləri nəzərə alınaraq 5 yeni xeyir-şər evi tikilib, 1 xeyir-şər evi əsaslı təmir edilib, 6 xeyir-şər evi isə müvafiq avadanlıqlarla tam təmin olunub və bu tip evlərin tikintisi və ya təmir-bərpa işlərinin davam etdirilməsi nəzərdə tutulub.

Rayon ərazisində yeni yaşıllıq ərazilərinin salınması istiqamətində ümumilikdə 73828 m2 çəmən (qazon) salınıb, 94125 ədəd müxtəlif növ gül-çiçək, dekorativ kollar və 6656 ədəd müxtəlif növdə ağaclar əkilib.

Həmçinin ötən dövr ərzində rayon ərazisində müxtəlif yerlərdə uzunluğu 19733 m olan 118400 m2 sahəyə asfalt örtüyü çəkilib.

Azad Əliyev

Binəqədi rayon icra Hakimiyyəti və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün

Həftə içi.- 2013.- 20 noyabr.- S.7.