Bələdiyyələrin fəaliyyətində dönüş yaranıb

Ötən il 8 min hektar torpaq sahəsi yenidən bələdiyyənin mülkiyyətinə qaytarılıb

Son bir ildə Azərbaycanda bələdiyyələrdən qəbul edilən aktların həcmi 64 faiz artıb.

"Həftə içi"nin məlumatına görə, bunu Ədliyyə Nazirliyinin Bələdiyyələrlə İş Mərkəzinin rəisi Mehdi Səlimzadə belə deyib. Onun sözlərinə görə, son illərdə bələdiyyələrlə aparılan maarifləndirmə işi nəticəsində onların fəaliyyətində ciddi dönüş yaranıb və onların qəbul etdikləri sənədlər normativ aktların tələblərinə cavab verir: "Bununla belə bəzi bələdiyyələrdə sənədlərin qanun çərçivəsində hazırlanmasında səhlənkarlığa yol verilib. 400 bələdiyyədə belə fakt aşkarlanıb və onlar barəsində tədbir görülüb".

Mehdi Səlimzadə qeyd edib ki, bəzi bələdiyyələrin fəaliyyətində ciddi qanun pozuntuları aşkar edilib ki, onların da fəaliyyətinin hüquqi qiymət verilməsi istiqamətində əməli tədbirlər görülür. Onun sözlərinə görə, 2012-ci ildə qanunsuz verilmiş 8 min hektar torpaq bələdiyyə torpaqları mülkiyyətinə qaytarılıb.

Nazirlik rəsmisi deyir ki, qanunsuzluğun digər forması isə bələdiyyə mülkiyyətindən düzgün istifadə edilməməsi, iclaslarını vaxtında keçirməməsi və sənədlərin tərtibində qanunsuzluqlara yol verilməsidir: "Ötən il 600 belə sənəd geri qaytarılıb. Biz təkcə bələdiyyələrin fəaliyyətindəki qanunsuzluğu ortaya çıxarmaq deyil, bu nöqsanların aradan qaldırılması istiqamətində köməklik edirik və profilaktik qabaqlayıcı tədbirlər görürük. Bu məqsədlə ötən müddət ərzində 4 minə yaxın belə tövsiyə xarakterli təkliflər bələdiyyələrə verilib ki, bu da onların fəaliyyətinin effektivliyini və şəffaflığını təmin edib".

Xatırladaq ki, bələdiyyələrin mülkiyyətinin əsasını bələdiyyə torpaqları təşkil edir. "Bələdiyyələrin statusu haqqında" qanunun 2-ci maddəsinə əsasən, bələdiyyə mülkiyyəti-bələdiyyəyə mənsub olan bütün növ daşınar və daşınmaz əmlakdır. Həmin qanunun 33-cü maddəsinə görə isə bələdiyyə mülkiyyətinin tərkibinə yerli vergilər və ödənişlər hesabına formalaşan yerli büdcənin vəsaiti, bələdiyyənin büdcədən kənar fondları, bələdiyyə əmlakı, habelə bələdiyyə torpaqları, bələdiyyə müəssisələri və təşkilatları, bələdiyyə mənzil fondları və qeyri-yaşayış binaları, dövlət və xüsusi mülkiyyətdə olmayan yollar, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və idman müəssisələri, digər daşınar və daşınmaz əmlak daxildir. Bələdiyyənin icra aparatının strukturuna əsasən, onun aparıcı şöbələrindən biri olan bələdiyyə mülkiyyətinin idarəetmə şöbəsi "Bələdiyyə torpaqlarının idarəedilməsi haqqında" qanuna müvafiq olaraq bilavasitə bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqların idarəedilməsi xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla mülkiyyətə, istifadəyə və icarəyə ayrılan torpaqların "Bələdiyyə torpaqlarının ayrılmasına dair sənədlərin hazırlanması və razılaşdırılması qaydaları haqqında" əsasnamənin tələblərinə uyğun tənzimlənməsini təmin edir.

Qanunvericilikdə bələdiyyə torpaqları ilə bağlı çoxsaylı müddəalar öz əksini tapıb. Ancaq deyəsən, bu sahədə vəziyyət o qədər də ürəkaçan deyil. Bu yaxınlarda Ədliyyə Nazirliyinin Bələdiyyələrlə İş Mərkəzinin açıqladığı rəqəmlərdən görünür ki, bələdiyyələrin mülkiyyətində olan 30 faiz torpağa dövlət aktı verilməyib. Ədliyyə Nazirliyi məsələnin ciddiliyini nəzərə alıb, problemin müzakirəsini parlament səviyyəsinə çıxarmağı düşünür.

Bəs görəsən, bələdiyyə mülkiyyətində olan torpaqlara indiyə qədər niyə dövlət aktı verilməyib?

İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov "Həftə içi"nə bildirib ki, bu problemlərin başlıca səbəbi bələdiyyələrin istifadə etdiyi, əksər hallarda isə satdığı torpaqlara sərəncam verə bilməməsi ilə bağlıdır. Bu səbəbdən də bələdiyyələr indiyə kimi sərəncam vermək hüququ olmayan torpaqların satışı ilə məşğul olub. Nəticədə həmin torpaqlarda inşa edilən evlər də qanunsuz tikililər sırasına aid edilib və indiyədək bələdiyyələrin torpaq satışı həyata keçirməsi qanunsuz bir fəaliyyət olub: "Əsas problem onunla bağlıdır ki, Bakının rayonlarında bələdiyyə torpaqları ilə dövlət torpaqları arasında sərhədlər müəyyənləşməyib. Torpaqların sxeminin düzgün çəkilməməsi də belə problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Həmçinin bələdiyyələr formalaşandan sonra onlar özəl mülkiyyətə aid olmayan torpaqların hamısının bu qurumlara aid olduğunu zənn edib".

Ekspert deyir ki, qanunvericiliyə əsasən, bələdiyyə torpaqları dövlət torpaqlarından fərqlənir. Bələdiyyə torpaqları Dövlət Torpaq Komitəsinin çəkdiyi sxem əsasında müəyyənləşməlidir. Vüqar Bayramovun fikrincə, əsas problem ondadır ki, bu istiqamətdə fəaliyyət çox zəifdir. Bələdiyyələr heç də özəl mülkiyyətə aid olmayan torpaqların hamısının sahibi deyil: "Torpaqların konkret olaraq bölünməməsi, sərhədlərin sxeminin tərtib edilməməsi gələcəkdə problemlərə səbəb olacaq. Ona görə də problem həll edilməlidir. Bələdiyyə torpaqlarının konkret müəyyənləşməsi gələcəkdə vətəndaşlar üçün də problemə səbəb olmayacaq".

Pərvin İsmayılova

Həftə içi.- 2013.- 26-28 yanvar.- S.10.