Mətbuatda ədəbi dil normaları

Lənkəranda təşkil olunmuş dəyirmi masada mətbuatda ədəbi dilin

normalarının qorunması sahəsindəki vəziyyət müzakirə olunub

“Zərdabi Mətbuat Mərkəzi İctimai Birliyi (ZMM) Lənkəranda “Mətbuat və Azərbaycan ədəbi dilinin qorunması” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib. Tədbir Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə yardımı ilə reallaşdırdığı “Mətbuatda ədəbi dilin qorunmasına dəstək: problemlərin aradan qaldırılmasında ictimai müzakirələr başlıca amil kimi” layihəsi çərçivəsində baş tutub.

“Həftə içi”nin məlumatına görə, ZMM-in sədri Rəhim Hüseynzadə tədbirdəki çıxışında koordinatoru olduğu layihənin mart-iyun ayları ərzində gerçəkləşdiriləcəyini deyib. Onun sözlərinə görə, bu layihənin məqsədi ölkənin mətbuat orqanlarında Azərbaycan ədəbi dilinin normalarını qorunması ilə bağlı meylləri müəyyənləşdirmək, mövcud problemlər barədə ictimaiyyətin məlumatlandırılmasını təmin etməkdən ibarətdir. Bununla mediada ədəbi dilin normalarının pozulmasına qarşı ictimai qınaq metodlarının effektivliyini artırmaq, neqativ cəhətlərin aradan qaldırılmasında ictimai aktivliyin yüksəldilməsinə dəstək göstərmək nəzərdə tutulur: “Ümumən dil probleminə kompleks yanaşmaq lazımdır. Bu mənada Prezident İlham Əliyevin imzaladığı «Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı haqqında» 23 may 2012-ci il tarixli sərəncamı müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Dilimizin inkişaf xüsusiyyətləri ilə bağlı fikirlərin ifadə olunduğu sənəddə dövlətçiliyimizin başlıca rəmzlərindən olan ana dilinin istifadəsinə və tədqiqinə dövlət qayğısının artırılması, ölkəmizdə dilçilik elmi sahəsində vəziyyətin əsaslı surətdə yaxşılaşdırılmasını təmin etmək məqsədi əsas götürülür. Müvafiq qurumlar qarşısında vəzifələr müəyyənləşdirilir. Mətbu fəaliyyət dildən istifadə sahəsində ən spesifik məqam kimi diqqət çəkməkdədir. Bu mənada KİV-lərdə çalışanların ona xüsusi önəm verməsi əhəmiyyətlidir. Layihəmiz də bunun üçün bir çağırışdır, habelə dövlət miqyasında başlanılmış işə dəstəkdir».

Layihənin eksperti, “Xalq qəzeti”nin baş redaktor müavini Tahir Aydınoğlu isə qeyd edb ki, Mətbuat Şurasının Dil Komissiyasının rəyinə əsasən, bu sahədəki pozuntuların aradan qaldırılması mətbuatımızın peşəkarlıq səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün ən vacib məsələlərdən biridir: «Şuranın monitorinq proqramına əsasən, mətbuat səhifələrində müasir Azərbaycan ədəbi dilinin müxtəlif yaruslarına aid dil pozuntularının qeydə alınması üçün qəzet materialları 5 istiqamət üzrə - leksik, morfoloji, sintaktik, üslubi və texnoloji, yəni qəzetçilik peşəkarlığı parametrlər baxımından təhlilə cəlb edib. Ona görə də bu layihə də başlanılmış işə dəstək anlamında çox vacibdir”.

Layihənin eksperti, “Jurnalist Araşdırmaları Mərkəzi” İB-nin sədri Seymur Verdizadə isə deyib ki, mətbuatımızda Azərbaycan ədəbi dilinin bütün sahələrinə aid çoxlu miqdarda pozuntu faktları müşahidə etmək mümkündür. Onun sözlərinə görə, son dövrlərdə ədəbi dilimizdə geniş şəkildə işlənən öz sözlərimiz ola-ola zəruri ehtiyac duyulmadan onların əcnəbi qarşılığının nitqimizə nüfuz etməsinin də şahidi oluruq. Ona görə də ana dilinə riayət edilməsi sahəsindəki problemlərin qruplaşdırılması vacibdir.

Qələndər

Həftə içi.- 2014.- 8 aprel.- S.7.