Sabunçu rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı:

real vəziyyət və perspektivlər

Sabunçu rayonu paytaxtın mühüm iqtisadi və sənaye mərkəzlərindən sayılır. Elə bu səbəbdəndir ki, gündən-günə yeniləşən, abadlaşan Bakının infrastruktur yeniliklərindən danışılanda paytaxtın ilk yada düşən rayonlarından biri də Sabunçu olur.

Məlumat üçün deyək ki, “2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”və həmin proqrama əlavələr çərçivəsində bu rayonda çox mühüm iqtisadi və sosial əhəmiyyətə malik obyektlər tikilib, yollar salınıb, əhalinin elektrik enerjisi, qaz, su, istilik təchizatının yaxşılaşdırılması, yeni kanalizasiya sistemlərinin qurulması, ekoloji layihələrin həyata keçirilməsi, mənzil fondunun təmir-bərpası, yaşayış məntəqələrinin, küçə və meydanların, istirahət guşələrinin abadlaşdırılması üzrə böyük işlər görülüb.

94 yaşlı rayon

Yeri gəlmişkən, 6 ildən sonra 100 illiyini qeyd edəcək Sabunçu rayonunun əsası 1920-ci ildə qoyulub. Bu inzibati-ərazi vahidi 1958-ci ildən müstəqillik illərinin əvvəllərinədək Lenin rayonu adlanıb. 29 aprel 1992-ci ildən etibarən inzibati-ərazi vahidinin adı dəyişdirilib və Sabunçu rayonu adlandırılıb. Hazırda Sabunçu rayonu 10 inzibati qəsəbəni özündə birləşdirir. Bunlar Bakıxanov, Sabunçu, Ramana, Balaxanı, Zabrat, Kürdəxanı, Pirşağı, Maştağa, Nardaran, Bilgəh qəsəbələridir. Əhalisinin sayı 234387 nəfərə çatan rayonun ərazisi 244,3 kvadratkilometrə bərabərdir. Burada 4608 ailə olmaqla 20807 nəfər məcburi köçkün və 1635 ailə olmaqla 8318 nəfər qaçqın soydaşımız məskunlaşıb. Rayonda 46 məktəb, 3 internat və 24 səhiyyə müəssisəsi var. Həmçinin, rayonun ərazisində müxtəlif mülkiyyət hüququna məxsus 76 sənaye, 49 tikinti, 8 nəqliyyat, 5 kənd təsərrüfatı və 317 ticarət obyekti və sair fəaliyyət göstərir.

Qeyd edək ki, 94 yaşlı bu rayon ötən illər ərzində çox böyük inkişaf yolu keçib. Son illərdə tanınmayacaq dərəcədə simasını dəyişən rayon ölkənin ümumi inkişaf strategiyasının tərkib hissəsi olaraq aparılan abadlıq və quruculuq işləri sayəsində gündən-günə gözəlləşir. Məsələn, elə təkcə rayonun yol infrastrukturunun yenilənməsi istiqamətində son illər atılan ciddi addımlar bunun bariz nümunəsidir. Ümumilikdə rayon ərazisində 599.2 kilometrlik yol şəbəkəsi var ki, bunun 130.6 kilometrini mərkəzi, 468.6 kilometrini isə məhəllədaxili yollar təşkil edir. Ötən ilin sonlarına olan məlumata görə, 45.000 metrə yaxın mərkəzi və məhəllədaxili yollarda təmir-bərpa işləri aparılaraq yollara asfalt örtüyü döşənib. Hazırda bu istiqamətdə davam etdirilən fəaliyyət sırasında ən önəmli olanı keçmiş Sabunçu dairəsindən Zabrat istiqamətində yolun genişləndirilməsidir. Bu vaxta qədər ikitərəfli hərəkət zolağı olsa da, sözügedən yolun ensizliyi xüsusilə günün pik saatlarında kilomettlərlə uzanan tıxaclara səbəb olurdu. Üstəlik nəzərə alsaq ki, Nardaran, Bilgəh bağlarına, dəniz sahilinə getmək üçün bu yoldan istifadə olunur, o zaman mövsüm vaxtı bu yolda yaranan mənzərəni təsəvvür etmək çətin deyil. Hazırda kənarlarındakı irili-xırdalı zövqsüz və səliqəsiz obyektlərin sökülməsi hesabına sözügedən yolun xeyli genişləndirilməsi işlərinin sürətlə həyata keçirilməsi çox keçmədən bu problemin birdəfəlik həllini tapacağını düşünməyə ciddi əsas verir. Bundan əlavə, rayonun "Koroğlu" metrostansiyası, Bakıxanov qəsəbəsi istiqamətində çəkilən müasir standartlara uyğun avtomobil yolları üzərində salınmış yol ötürücüləri və körpülər dizayn və arxitektura baxımından göz oxşamaqla yanaşı, həm də sürücü və piyadaların rahat hərəkətini təmin edir.

Onu da vurğulayaq ki, Sabunçu rayonu həm də ərazisində sənaye obyektlərinin çox olması ilə diqqət çəkir. Bu isə rayonunun ölkə iqtisadiyyatında nə qədər önəmli rol oynamasından xəbər verir. Belə ki, rayon ərazisində 76 sənaye obyekti fəaliyyət göstərir ki, bunlardan ərazisinə və işçilərinin sayına görə ən böyüyü Balaxanı Operetinq Compani LTD-dir. Bu şirkətdə hazırda 1438 işçi çalışır. Bunlarla yanaşı, rayon ərazisində 49 tikinti, 8 nəqliyyat, 5 kənd təsərrüfatı və 317 ticarət obyekti fəaliyyət göstərir ki, bunlar da həm əhalinin işlə təmin olunmasında öz sözünü deyir, həm də ölkə iqtisadiyyatına və ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafına öz töhfəsini verir.

Dövlət Proqramı uğurla icra olunur

Hazırda həm paytaxtın, həm də bölgələrin sürətli inkişafında ölkə prezidentinin sərəncamı ilə təsdiq olunan Dövlət Proqramlarının xüsusi rolu var. Elə bu mənada “2011-2013-cü illərdə Bakı şəhəri və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı” və həmin Proqrama “Əlavə Tədbirlər Planı”nı Sabunçu rayonunda da böyük inkişafa səbəb olub. Belə ki, Dövlət Proqramı və “Əlavə Tədbirlər Planı” çərçivəsində indiyədək Sabunçu rayonunda 3000 şagird yerlik 1 məktəb, 5 tədris korpusu, 1 uşaq bağçası, 1 səhiyyə müəssisəsi tikilib, 18 orta və 3 peşə məktəbində, 12 uşaq bağçasında, 3 səhiyyə müəssisəsində əsaslı təmir işləri başa çatdırılaraq hamısı müasir avadanlıqlarla təchiz edilib. Hazırda 1 uşaq bağçasının, muğam evinin və Gənclər evinin tikintisi, eləcə də 4 məktəb, 4 uşaq bağçası, 1 səhiyyə və 1 mədəniyyət evinin əsaslı təmiri davam etdirilir.

Bundan başqa, Bilgəhdəki Müharibə və Əmək Əlilləri üçün Pansionatın (Qocalar evinin) əsaslı təmiri və yeni korpusun tikintisi başa çatdırılaraq Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə oktyabr ayında istifadəyə verilib. Yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün 50 yerlik ixtisaslaşdırılmış reabilitasiya mərkəzinin və sosial sığınacağın tikintisi, gözdən əlillər üçün tədris-bərpa mərkəzinin inşası isə başa çatdırılmaq üzrədir. Maştağa-Nardaran və Pirşağı-Kürdəxanı qəsəbələrinin ərazisində tikilmiş 3 mini-futbol və idman meydançaları 2013-cü ildə gənclərin istifadəsinə verilib.

Bununla yanaşı, rayonda mərkəzi dövlət orqanları və təşkilatların planlarına əsasən də bir sıra sosial əhəmiyyətli obyektlərin və inzibati binaların tikintisi və təmir-bərpa işləri həyata keçirilib. Belə ki, 2013-cü il dekabr ayının 24-də Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin xətti ilə Ramana qəsəbəsindəki 200 yerlik Peşə Reabilitasiya Mərkəzi yenidənqurma və əsaslı təmirdən sonra dövlət başçısının iştirakı ilə oradakı sakinlərin istifadəsinə verilib. Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Pirşağı qəsəbəsində 112 saylı məktəbin köhnə binası sökülərək yerində yeni layihə əsasında müasir 3 mərtəbəli məktəb binası inşa edilərək martın 16-da Fondun Prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə istifadəyə verilib.

Müraciətlər operativ həllini tapır

Vətəndaşların müraciətlərinə operativ baxılması və qaldırılan məsələlərin həllinə vaxtında nail olunması isə rayon İcra Hakimiyyətinin gündəlik fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. Qeyd edək ki, ötən il İcra Hakimiyyəti aparatına 5395 ərizə və 2533 məktub daxil olub. Belə bir faktı vurğulamaq yerinə düşər ki, il ərzində rayon İcra Hakimiyyəti başçısı tərəfindən keçirilmiş 43 səyyar görüşdə 10500-ə yaxın sakin iştirak edib və həmin görüşlərdə 241 məsələ qaldırılıb. Qaldırılmış bu məsələlərin 222-si öz həllini tapıb, qalan 19 məsələ üzrə isə aidiyyəti təşkilatlara müraciətlər olunaraq icrası nəzarətə götürülüb.

Bu yaxınlarda isə Sabunçu Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Adil Vəliyevin Balaxanı qəsəbəsi sakinləri ilə keçirilən görüşdə bir məmuru işində yol verdiyi nöqsanlara görə vəzifəsindən kənarlaşdırması faktı vətəndaşların müraciətlərinə operativ yanaşıldığının bariz nümunəsi kimi qiymətləndirilə bilər. Belə ki, həmin görüşdə qəsəbə sakinləri uzun zamandır həll olunmayan problemlərindən gileyləniblər. Onlar əsasən qəsəbənin yollarının bərbad halda olmasından, kanalizasiya xəttinin olmamasından və bəzi sənədləri almaq üçün qəsəbə icra nüməyəndəsi olan Fərhad Qurbanovun onlardan rüşvət tələb etməsindən şikayətləniblər. Nəticədə icra başçısı sakinlərin problemlərini dinlədikdən sonra icra nümayəndəsini vəzifəsindən kənarlaşdırıb.

Həllini gözləyən məsələlər var

Bu gün tikinti meydançasını xatırladan Sabunçu rayonunda aparılan quruculuq işləri ölkə başçısının da diqqətindədir. Elə təkcə yola saldığımız 2013-cü ildə Prezident İlham Əliyev Sabunçu rayonuna 6 dəfə səfər edib ki, bunun da səbəbi burada inşa olunan müxtəlif təyinatlı obyektlərin təməlqoyma və açılış mərasimləri olub. Bu günlərdə isə ölkə başçısının rayon ərazisinə daha bir səfəri reallaşıb ki, bu da Bakının ev sahibliyi edəcəyi 2015-ci il Avropa Olimpiya Oyunlarına hazırlaq çərçivəsində metronun "Koroğlu" stansiyası yaxınlığında tikilməkdə olan Olimpiya futbol stadionunda aparılan işlərin gedişatı ilə tanış olmaq xarakteri daşıyıb. Bunlardan əlavə, son illərdə dövlət başçısının birbaşa nəzarəti və himayəsi altında rayonda bir çox önəmli layihələr həyata keçirilib ki, bunlardan biri də Balaxanı qəsəbəsində illərdən bəri Bakının tullantı poliqonu kimi tanınan ərazidə Bakı Məişət Tullantılarının Çeşidlənməsi Zavodunun və Sənaye Parkının yaradılmasıdır. "Təmiz şəhər" layihəsi çərçivəsində gerçəkləşdirilən bu işlər həm böyük Bakının məişət tullantıları ilə çirklənməsinin qarşısını almaq məqsədilə onların utilizasiyasını təkmilləşdirmək, həm də tullantılardan təkrar xammal alınmasını stimullaşdırmağı qarşıya məqsəd qoyub.

Amma qazanılan uğurlar heç də rayon rəhbərliyində arxayınlıq yaratmayıb. “2011-2013-cü illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı” və həmin proqrama əlavələri uğurla icra edən rayon rəhbərliyi indi də ölkə prezidentinin 17 yanvar 2014-cü il tarixli Sərəncamı ilə təsdiqlənmiş “2014-2016-cı illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”nı müvəffəqiyyətlə yerinə yetirməyi hədəfləyib. Ümid edirik ki, sayca 3-cü olan bu Dövlət Proqramında Sabunçu rayonunda bütün sahələri əhatə edən 68 bənddən ibarət tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində qalan məsələlər də öz həllini tapmış olacaq.

Sevinc Osmanova

Yazı Sabunçu rayon icra Hakimiyyəti və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun keçirdiyi müsabiqəyə təqdim etmək üçün hazırlanıb.

Həftə içi.- 2014.- 17 aprel.- S.7.