Yüksək texnologiyalara

əsaslanan iqtisadiyyat

Ekspertlər hesab edirlər ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycan bu istiqamətdə ciddi nəticələr əldə edəcək

«Azərbaycanda həyata keçirilən iqtisadi siyasətin üstün cəhəti ondan ibarətdir ki, bütün tədbirlər ölkənin real potensialı, dünya iqtisadiyyatının inkişaf meyilləri nəzərə alınmaqla və konkret proqramlar əsasında reallaşdırılır. Təcrübə göstərir ki, rəqabətədavamlı iqtisadiyyatın formalaşdırılması üçün müasir texnologiyaların tətbiqi başlıca şərtlərdən biridir. Buna görə də ölkəmizdə təkcə iqtisadi deyil, bütün digər sahələrdə də innovasiyalardan geniş istifadə olunur».

“Həftə içi”nin məlumatına görə, bu fikirləri ölkə prezidenti İlham Əliyev “The Business Year” nəşrinə müsahibəsində bildirib. Prezident vurğulayıb ki, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sürətlə inkişaf edən və böyük perspektivi olan sahədir: «2003-cü ildə İKT üzrə Milli Strategiyanın, sonrakı illərdə isə "Elektron Azərbaycan Dövlət Proqramı"nın qəbul edilməsi və icrası bu sahənin inkişafına güclü təkan verib. Müstəqillik illərində Azərbaycanda İKT-nin inkişafına bütövlükdə 3 milyard dollardan artıq sərmayə yatırılıb. Bunun nəticəsidir ki, son 10 ildə informasiya və rabitə sahəsinin inkişafı 8,2 dəfə artıb. 2013-cü ildə Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması, kosmik sənayenin əsasının qoyulması ölkəmiz üçün tarixi əhəmiyyət kəsb edən hadisə olub. Növbəti illərdə daha iki peykin orbitə çıxarılması üçün müvafiq tədbirlər görülür».

Dövlət başçısı son illər Azərbaycanda internetin sürətlə inkişaf etdiyini də söyləyib: «Ümumdünya Telekommunikasiya Təşkilatının hesabatına əsasən, bu gün ölkə əhalisinin 70 faizi internet istifadəçisidir. Artıq respublikanın hər bir şəhərinə genişzolaqlı internetin çəkilişi başlayıb. Bir faktı da qeyd etməliyəm ki, biz təkcə dünyadakı mövcud innovasiyaları tətbiq etməklə kifayətlənmirik, həm də bir sıra yeniliklərin təşəbbüskarı kimi çıxış edirik. Bu mənada Azərbaycanın "brendi" hesab oluna biləcək Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyini və onun tabeliyində yaradılan "ASAN Xidmət" mərkəzlərini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. "ASAN Xidmət"in fəaliyyət sferasına dövlət orqanları əməkdaşlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi, nəzarət və qiymətləndirmənin aparılması, dövlət qurumlarının informasiya bazalarının qarşılıqlı inteqrasiyası, elektron xidmətlərin təşkili prosesinin sürətləndirilməsi və bu sahədə idarəetmə sisteminin təkmilləşdirilməsi daxildir. Bu xidmət dövlət-vətəndaş münasibətlərinə yeni yanaşmanın mütərəqqi modelidir və hazırda 25 növ hüquqi xidmət həyata keçirir. Təsadüfi deyil ki, cəmi bir il ərzində xidmətə bir milyondan çox müraciət olub. Ona görə də biz qarşıdakı dövrdə "ASAN Xidmət"in funksiyalarını daha da genişləndirməyi nəzərdə tuturuq».

Azərbaycanın gələcək inkişafında yüksək texnologiyaların roluna də toxunan İlham Əliyev qeyd edib ki, hazırda iqtisadiyyatın dinamik inkişafının təmin edilməsi və rəqabət qabiliyyətinin artırılması üçün müasir elmi və texnoloji nailiyyətlərə əsaslanan İKT sahələrinin genişləndirilməsi, tətbiqi elmi tədqiqatların aparılması, bu sektora yerli və xarici investisiyaların cəlb edilməsi, müvafiq kadr bazasının yaradılması və digər istiqamətlər üzrə tədbirlər həyata keçirilir: «Qarşıda duran vəzifələri səmərəli şəkildə həll etmək məqsədilə Yüksək Texnologiyalar Parkı və İnformasiya Texnologiyalarının İnkişafı Fondu təsis edilib. İnnovasiyalara, yüksək texnologiyalara əsaslanan güclü iqtisadiyyatın formalaşdırılması bizim əsas hədəflərimizdən biridir və bu məqsədə doğru ardıcıl şəkildə irəliləyirik».

Texnologiyalar parkının

nümunəvi əsasnaməsi hazırlanacaq

Yeri gəlmişkən, Azərbaycanda yüksək texnologiyalara əsaslanan güclü iqtisadiyyatın formalaşması istiqamətində daha bir addım atılıb. Belə ki, ölkə prezidenti “Texnologiyalar parkı haqqında Nümunəvi Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə fərman imzalayıb. Fərmana əsasən, Bakı şəhərinin Pirallahı rayonunda yaradılmış Yüksək Texnologiyalar Parkına münasibətdə səlahiyyətli orqanın funksiyalarını Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi həyata keçirir. Sənəddə həmçinin qeyd olunub ki, Nazirlər Kabineti normativ hüquqi aktlarının fərmana uyğunlaşdırılmasını təmin edib prezidentə məlumat verməli, texnoloji biznes inkubatoru rezidentlərinin qeydiyyatının, həmçinin texnologiyalar parkı rezidentlərinin və texnoloji biznes inkubatoru rezidentlərinin reyestrinin aparılması qaydasını, texnologiyalar parkının və texnoloji biznes inkubatorunun qeydiyyat şəhadətnaməsinin formasını, texnologiyalar parkının rezidenti kimi qeydiyyatdan keçmək üçün ərizənin formasını və ona əlavə edilən sənədlərin siyahısını müəyyən etməli, texnologiyalar parkının ekspertlər şurası haqqında əsasnaməni təsdiq etməli, birgə texnologiyalar parkının fəaliyyətinin təşkili və idarə olunması qaydasını müəyyənləşdirməlidir.

Texnoparklar ölkə iqtisadiyyatında

əhəmiyyətli rol oynayacaq

Mövzu ilə bağlı fikirlərini «Həftə içi»nə bölüşən Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz bildirib ki, son dövrlər Azərbaycanda informasiya texnologiyalarının inkişafına, yüksək texnologiyalara əsaslanan güclü iqtisadiyyatın formalaşdırılmasına hökumət tərəfindən diqqət kifayət qədər güclənib. Məsələn, Azərbaycanda yüksək texnologiyalara əsaslanan texnoparkların yaradılmasına başlanıb. O qeyd edib ki, Yüksək Texnologiyalar Parkı informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, telekommunikasiya və kosmos, enerji səmərəliliyi sahələrində tədqiqatların aparılması, yeni və yüksək texnologiyaların hazırlanması üçün zəruri infrastrukturu, maddi-texniki bazası və idarəetmə qurumları olan ərazidir: “Bu parkının fəaliyyətə başlaması ilə müasir elmi və texnoloji nailiyyətlərə əsaslanan informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahələri genişləndiriləcək, elmi tədqiqatların aparılması və yeni informasiya texnologiyalarının işlənilməsi üzrə müasir komplekslərin yaradılması təmin ediləcək. Park iqtisadiyyatın davamlı inkişafı və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasında da əhəmiyyətli rol oynayacaq».

Ekspert həmçinin vurğulayıb ki, bu ildən başlayaraq qarşıdakı 3 il üçün təkcə internetin inkişafına təxminən 350 mln. manata qədər Azərbaycan hökuməti tərəfindən vəsait ayrılıb. Osman Gündüzün fikrincə, layihə milli genişzolaqlı internet infrastrukturunun ölkədə genişləndirilməsi məqsədi daşıyır. Yəni burda söhbət təkcə internetdən gedir. Bundan başqa, ölkədə bır sıra sahələrdə xarici yatırımlar artıq diqqəti cəlb edir. İndi Azərbaycanda müxtəlif sahələr var ki, bura təkcə dövlətin özünün investisiyaları yox, xarici investisiyalar da cəlb olunur. Xüsusilə də kosmik quruculuq sahəsində, informasiya kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi ilə bağlı digər sahələr var ki, burada da xarici yatırımlar diqqəti cəlb edir. Onun sözlərinə görə, qarşıdakı dövrdə Azərbaycanda yüksək texnologiyalarla bağlı məsələlər, yəni kosmos, nüvə texnologiyaları daha ciddi diqqət yetiriləcək sahələrdəndir: «Hesab edirəm ki, Azərbaycanda diqqət yetiriləsi məqamlardan biri də internet bizneslə bağlıdır.Yəni online-bizneslə bağlıdır. Biz buna start-uplar deyirik. İndi Azərbaycanda bu istiqamətdə Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi tabeliyində İnformasiya Texnologiyaları İnkişafı Dövlət Fondu yarandı. Bu fond start-up layihələrə, eyni zamanda, digər İT layihələrə vəsaitlər ayıracaq, həm də güzəştli kreditlər verəcək. Mən düşünürəm ki, həm dövlətin qrantları hesabına, həm də kreditlər hesabına artıq start götürən şirkətlər xarici investisiyaları da cəlb edə biləcəklər”.

Sevinc

Bu yazı Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyi əsasında hazırlanıb.

Həftə içi.-2014.- 17-19 may.- S.6.